Evliliklerimizin iyi veya kötü olmasýnýn mutluluðumuzla hatta beden saðlýðýmýzla yakýn bir iliþkisi var. Ýyi bir evlilik mutluluðumuzun en önemli belirleyicisi. Mutsuz olduðumuz bir evlilik ise, hem ruhsal hem bedensel saðlýðýmýza olumsuz etkide bulunuyor. Boþanma sürecinin de kendine özgü psikolojik, sosyal ve bedensel sonuçlarý var.
Boþanma bazen rahatlama çoðu kez hüzün oluþturur: Boþanmalarýn az bir kýsmýnda boþanan eþ “çok þükür, rahat nefes alabiliyorum” tarzýnda bir rahatlama yaþarken, daha sýklýkla “hüzün” ve “baþarýsýzlýk” hissi yaþanýyor. Þiddet uygulayan, evin parasýný kumarda harcayan, çocuklara açýkça kötü davranan, tedavi olmayan bir alkolizmi olan, yüz kýzartýcý suç iþleyen eþlerden boþanýrken “kurtulma ve ferahlama” duygusu yaþanabilirken, “geçimsizliðe” baðlý boþanmalarda hüzün ve acý yaþamak daha sýk.
Boþanma süreçleri ruhsal ve bedensel saðlýðýmýzý olumsuz etkiliyor: Mutsuz bir evlilik yaþayýp, boþanma süreci yaþamak demek, bedenin uzun süreli stres altýnda olmasý demek. Bu uzun süreli stres hem ruhsal hem de beden saðlýðýmýzý bozabiliyor. Boþanma sürecindeki kiþilerde vücudun savunma sisteminin zayýflamasýna baðlý hastalýklarýn arttýðý birçok çalýþmada belgelenmiþ durumda. Yine boþanma sürecinde ortalama altý ay süren bir “yas reaksiyonu” yaþamak sýk görülen bir durum. Daha ötesinde anksiyete ve depresyon yaþama riskimiz de artýyor. Ayrýca boþanma sürecinde intihar giriþimi sýklýðýnda ve alkol kullaným oranlarýnda artma olduðu da biliniyor.
***
Boþanma fakirleþmek demek: Boþanmanýn sosyal sonuçlarýndan biri de fakirleþmek. Boþanmak ayný zamanda maddi imkanlarda azalma demek. Evlilik sýrasýnda eþlerin toplam geliri ile bir ev geçindirilirken, boþanma sonrasý iki ayrý ev masrafý yapýlýr hale gelinir. Kaçýnýlmaz olarak da ekonomik imkanlarda azalma olur. Amerikan istatistiklerinde boþanma ile “fakirleþme” arasýndaki iliþki açýkça belgelenmiþ durumda.
Boþanma çocuklara bazen olumlu çoðu zaman olumsuz etkide bulunur: Bazen boþanmalar eþler için rahatlama olduðu kadar çocuklar için de rahatlama anlamýna gelir. Eðer evde sürekli bir kavga ve döðüþ hali var ise, çocuklar tekrarlayýcý fiziksel þiddete þahit oluyorsa, hatta kendi paylarýna da dayak düþüyorsa, boþanmak çocuklarýn da yararýna. Ama evde anne baba arasýnda evlilikte doyum yok fakat gürültü patýrtý da yoksa, boþanmak genellikle çocuklarýn aleyhine oluyor.
Çocuklar, bir bitkinin su ve ýþýða ihtiyaç duymasý gibi, “içinde sevginin olduðu güvenli bir ev ortamýna” ihtiyaç duyarlar. Bu doðal ihtiyacýn karþýlanmadýðý aile ortamýnda da çeþitli düzeylerde psikolojik zarar görürler. Örneðin disosiyatif kimlik bozukluðu geliþebilir. Anne ve babalarýn kavgalarýnýn arasýnda kalan veya anne ve babadan birinin yokluðunu çeken çocuðun zihni bu acýya dayanamaz ve bölünür. Ayrýca bu erken olumsuz deneyimleri kiþilik özelliklerimizde güçlü ve kalýcý izler býrakabilir.
Boþanýp boþanmama kararý verme hayati bir mesele: Sonuç olarak boþanma süreci, hem eþleri hem çocuklarý hem de yakýn aile üyelerini psikolojik, sosyal ve bedensel olarak etkileyen sonuçlar üretir. Bu sebeple boþanma kararýnýn doðru ve yerli yerinde alýnmasý hayati bir meseledir. Önümüzdeki yazýda tam da buradan devam edeceðim. Boþanma kararýný yerli yerinde vermek hayati mesele ise, “boþanýp boþanmamaya karar verme süreci nasýl optimize edilir?” sorusunu cevaplamaya çalýþacaðým.
