Yazýn en belirgin simgelerinden, olmazsa olmazlarýndan biri güneþ. Yaz günlerinde hep tepede olsun isteriz. Bize tatili, denizi, dinlenmeyi çaðrýþtýrýr bir yandan da... Güneþ tepedeyken daha çok terler, su içer, yazýn daha hafif yiyecekler olduðundan daha hafif beslenir, çabuk doyar, kolay kilo veririz. Güneþ bize ekstra enerji verir, güneþli günlerde daha pozitif uyanýrýz uykudan. Güneþi sevmemiz için aslýnda o kadar çok neden var ki saymakla bitmez. Çok seviyor oluþumuzda bir sorun yok fakat güneþin olumsuz etkileriyle nasýl baþ edeceðimizi bilmediðimiz de su götürmez bir gerçek.
Bu aralar etrafýnýzdakilere biraz daha dikkatli bakýn. Herkesin rengi biraz daha kýrmýzý, biraz daha koyu... Tiþörtlerinin kol hizasýnda yanýk yerlerinin izleri, giderek lekelenen, çillenen yüzleri görebilirsiniz. Tatilden dönenleri ise tanýmak zor! Güneþte yanmak yaz tatillerinin olmazsa olmazý haline geldi. Hatta pek çok kiþinin yaz tatilinden tek anladýðý, bronzlaþmak. O yüzden tatil beldelerinde plajlar öðlen sýcaðýnda bile þemsiyesiz güneþlenenlerle dolu.
AZI DA ÇOÐU DA BÝR
“Her þeyin azý karar, çoðu zarar” derler ya iþte bu güneþ için doðru deðil. Güneþin azý da çoðu da insan saðlýðý için zararlý. Güneþe hiç çýkmamak iskelet sistemine ciddi zararlar verebilir. Çünkü güneþ, iskelet sistemi için gerekli D vitamini ihtiyacýný karþýlayan tek doðal kaynak. Uygun saatlerde, koruyucu ürünler kullanarak güneþlenmek faydalý. Güneþe fazla maruz kalmaksa týpký hiç güneþlenmemek gibi çok ciddi tehlikelere yol açabilir. “Bunu yýllardýr söylerler, ben hep güneþlenirim, bugüne kadar hiçbir þey olmadý” diyenler oluyor. Fakat bilmediðiniz bir nokta var. Güneþ birkaç gün sonra iyileþen güneþ yanýklarýna sebep olduðu için deðil 20-30 yýl sonra kansere yol açacaðý için tehlikeli. Güneþe uzun süre maruz kalmanýn sonuçlarý yakýn vadede kendisini göstermiyor maalesef. Yaþ ilerleyince kendinizi tehlikenin göbeðinde buluveriyorsunuz.
GÜNEÞ FATURAYI KESER
Güneþe maruz kalýnca ilk anda ciltte renk deðiþikliði, yanýk, alerjik reaksiyon, güneþ çarpmasý, sývý kaybý gibi þikayetler ortaya çýkar. Hiçbiri kalýcý hasar býrakmadýðýndan güneþin zararlarý unutulup gider hafýzalardan. Asýl tehlike güneþe düzenli olarak maruz kalan kiþilerde uzun zaman sonra ortaya çýkabilecek saðlýk problemleri. Yaþýnýz ilerlediðinde cilt kanseri, katarakt, cildin genç yaþta elastikiyetini kaybetmesi, damarlardaki geniþlemeye baðlý olarak cildin erken yaþlanmasý, deride yapýsal bozukluklar, baðýþýklýk sisteminin zayýflamasý gibi pek çok hastalýða karþý þimdiden hazýrlýklý olmanýz gerekiyor. Siz sadece güneþ yanýklarýyla kurtulduðunuzu zannetseniz de iþin aslý çok farklý, güneþ eninde sonunda faturayý kesiyor.
Dünya Saðlýk Örgütü’nün verilerine göre yýlda yaklaþýk 15 milyon insan güneþ nedeniyle katarakt olup görme yitisini kaybediyor. Ýngiltere gibi az güneþ gören bir ülkede bile her yýl yaklaþýk 2 bin kiþi cilt kanseri nedeniyle yaþama veda ediyor. Özellikle 15 yaþýnýn altýndaki çocuklarýn güneþe korunmadan uzun süre maruz kalmalarý onlarýn kansere çok daha erken yaþta yakalanmalarýna sebep olabiliyor.
Dolayýsýyla güneþlenme konusunda artýk herkesin bakýþ açýsýný deðiþtirmesi gerekiyor. Her geçen gün stratosferde ozon miktarý azaldýðýndan zararlý güneþ ýþýnlarý dünyayý ve insanlarý daha çok tahrip ediyor. Hele de güneþin dik geldiði saatlerde (11.00-16.00 arasý) güneþ ýþýnlarýnýn tutulma oraný daha da azaldýðýndan direkt zararlý ýþýnlarýn etkisinde kalýnýyor. Öðlen saatlerinde gölgede bile olsanýz ciddi bir radyasyona maruz kalýrsýnýz.
Yaþam tarzýnýzla ileride karþýlaþacaðýnýz hastalýklar arasýnda bir bað var ve dolayýsýyla bu hastalýklar bir anlamda toplumlarýn geliþmiþlik düzeyinin de bir göstergesi. “Bana hastalýðýný söyle sana ülkeni söyleyeyim” durumu biraz yani. Bu baðlamda toplumun geliþmesi bireylerin kendi kiþisel bilinç düzeylerini artýrmalarýyla mümkün olabilir. Özellikle kadýnlar bu konuda medyanýn da tuzaðýna düþüyor maalesef. Medya bronzluðu destekliyor, hatta beyaz giyinmek için önce güneþte yanmak gerektiði empoze ediliyor. Bronzluk bir aksesuar deðil. Derinize bunu yapmayýn. Açýk renk elbise giyinmek için renk deðiþtirmeniz gerektiðini söyleyenleri kendi hallerine býrakýn...
