Birisi içeriden sýzdýrdý, Londra’da The Guardian gazetesi yazdý, bizler de öðrendik: ABD internetin her köþesini tutmuþ, terörist arýyor... Yeryüzünde internette ne oluyorsa, ne geçiyorsa, ne yazýlýyorsa hepsi kayýt altýnda. Ýnternet, e-mailler, görüntüler, sesler herþey kayýta alýnýyor, elde tutuluyor. Sonra veri madeni olarak bu kayýtlara bakýlýp terörist aranýyor. Ýnternette herkes potansiyel terörist... Sadece, ABD vatandaþlarýna yarým gözle, dünya vatandaþlarýna ise dört gözle bakýyorlar.
Önceleri sistemlere devlet marifetiyle girerlerdi. Sonra iþin kolayýna kaçýp internetin dev þirketlerine gitmiþler. ABD yasasý dýþ istihbarat maksatlý herþeye geniþ yetkiler tanýyor. Þirketler de bütün verilerin aktýðý ve devletin istediðinde girip çýkabileceði -kilitli odalar- yapýp, anahtarý devlete vermiþ. Hangi þirketler? Google ve uzantýsý YouTube, Microsoft ve uzantýlarý Hotmail ile Skype... Diðerleri: Yahoo, Facebook, AOL ve Apple... Apple’da malum iletiþim kanallarý FaceTime, iCloud, iMsg herþey var... Acaba iTunes’a da bakýyorlar mý? Neden olmasýn... Sadece Twitter’ýn -bilgi toplamayý kolaylaþtýrýcý sistem deðiþikliðine karþý çýktýðý- bildiriliyor, ama Twitter’ýn da yasa gereði uymasý gerekenler var. Olmadý, bir çaresi nasýl olsa bulunmuþtur.
Uzmanlar bu iþin gizli mahkeme kararlarýyle yapýldýðýný ve alýnaný verileni ilgili þirketin de tümüyle bilmeyeceðini düþünüyor. Þirketlerden gelen yalanlamalar, ‘yasa gereði’... Zaten herþey yasaya uygun.
Dünya internet trafiðinin önemli kýsmý ABD sistemlerinden geçtiði için bunlara -yabancý- muamelesi yapýlýyor. Yabancý olunca da herþey serbest. Zaten baþka sýzan bilgilerde ABD’nin bilginin ayaðýna gelmesini beklemediði, gidip baþka ülkelerin sistemlerine de göz attýðý anlaþýlýyor. Bir baþka sýzan belgeye göre meðer baþkan siber saldýrý emri verebiliyormuþ... Ýran ve Kuzey Kore’ye bu saldýrýlar yapýlmýþ ve bu ülkelere komþu müttefik ülke internetlerine ABD -karþý saldýrý olmasýn- diye destek vermiþ... Medya bunlarý yazarken Baþkan Obama da Çin Devlet Baþkaný Þi ile karþý karþýya oturuyor ve Çin’in internet saldýrýlarýndan vazgeçmesini istiyordu. Ýnternette orman kanunu var, -kim kime dalarsa- þeklinde...
Bunlar iþin internet boyutu. Telefon, cep telefonu boyutu da var: ABD içinde faaliyet gösteren ve Ýngiliz Vodafone’un ortak olduðu Verizon cep telefonu þirketinden günlük kayýtlar toptan alýnmýþ. Kim kimi aradý, ne kadar konuþtu, ayrýca akýllý telefonlarýn GPS bilgileri... 90 milyon abonesi olan Verizon’a yönelik mahkeme kararý sýzdý. Geride kalan iki üç þirketle ilgili sýzýntý yok, ama onlardan da ayný bilginin istenmemesi için bir neden yok. Ve burada olay çatallaþýyor. Çünkü internet izlemek için savunma: -ABD halkýný deðil, yabancýlarý izliyoruz-... Ama toptan ABD halkýnýn cep telefon bilgileri de toparlanmýþ.
Burada Baþkan Obama’nýn baþaðrýsý: Hem -özgürlükçü baþkan- imajý çizildi, hem gýyabýnda konuþtuklarý Bush yönetiminin mirasýný aynen sürdürdükleri anlaþýldý. Obama ise -Hukuka uygun yapýyoruz, kimse Amerikalýlar’ýn telefonunu dinlemiyor, teröre karþý önlem- dedi ve ekledi: ‘Hem yüzde 100 güvenlik, hem yüzde 100 özel yaþam ve sýfýr rahatsýzlýk olmaz’... Ayrýca bu son haberlerin teröristlere yardým ettiðini söyledi.
Bu arada ABD içi baþka bir konuda -gizli bilgiler medyaya sýzdý- diye hükümet AP Ajansý ve Fox TV muhabirlerinin telefon kayýtlarýný izlemiþ. -Gizli bilgiyi nereden aldýlar, resmi taraftan kim bunlara konuþtu- diye. O iþler de -medya özgürlüðü- kapsamýnda...
Herþeyi sýzdýran 29 yaþýnda, 4 yýl istihbarat servislerinde çalýþmýþ bir teknik eleman: Edward Snowden. Yani Wikileaks benzeri olay. Wikileaks de 25 yaþýndaki er Manning’in ürünüydü. Ama son eleman Snowden dersini çalýþmýþ, sisteme olabildiðince az zarar verip, büyük sýrlarý kendinde tutup seçme bilgiyi medyaya vermiþ, sonra da iade ihtimalinin az olduðu Hong Kong’a gitmiþ. Bir daha ABD’ye gelmeyi düþünmüyor, ama týrsmýþ, -kaçýrýlabilirim- diyor... Neden yapmýþ? ‘Dünyadaki her görüþmeyi ve her davranýþ biçimini bilmek istiyorlardý’ diyor... Snowden, Wikileaks-Manning’e ve 1971’de Vietnam Savaþý belgelerini sýzdýran Pentagon elemanýna hayranmýþ.
Olay daha yeni baþladý... Daha sürecek, izliyoruz. Ve yine bu iþler, lanetli 11 Eylül’ün insanlýða armaðaný... Terör vurdu, korkuttu, böldü, ürküttü ve hakký, hukuku, demokrasiyi parça parça etti. Etki yýllardýr katlanarak sürüyor. Her taþýn, her pikselin ardýnda terörist aranýyor. Teröristler varýlan noktadan gayet memnun olmalýlar.
