Benim þu günlerdeki kahramaným Enerji Bakaný Taner Yýldýz... Türkiye’de Enerji Bakanlýðý son üç yýldýr yalnýz Türkiye’yi deðil, bütün Ortadoðu’yu hatta Kafkasya coðrafyasýný deðiþtirecek iþler yapýyor ve bu yapýlanlar, bu coðrafyadan yola çýkarak, þu anda dünyanýn var olan dengelerini deðiþtirecek adýmlarý içeriyor. Sonra Taner Yýldýz, bu coðrafyanýn herhangi bir ülkesinde, Irak’ta, Ýran’da, Azerbaycan’da falan ortaya çýkýyor ve sanki o ülkeye sýradan bir protokol ziyareti yapmýþ gibi, Putin gibilerin ‘bir dakika n’oluyor’ diyeceði açýklamalarý, sanki o ülkenin birkaç köyüne Türkiye elektrik ihraç etmiþ de, teþekküre cevap veriyormuþ sakinliðinde yapýyor.
Önceki gün Cumhurbaþkaný Gül’ün Gürcistan ziyareti vesilesi ile Gürcistan’da bulunan Taner Yýldýz, Rusya’yý, Almanya’yý ayaða kaldýrmasý muhtemel açýklamalarý, Gürcistan Enerji Bakaný Kaladze ile yaptýðý görüþmeden sonra, þöyle yaptý: “Bugün Gürcistan’da Tiflis’te deðerli meslektaþým Sayýn Kaladze ile görüþtük ve enerji sektöründeki yapacaklarýmýzý ve þu ana kadar yaptýklarýmýzý deðerlendirdik. Tabii Gürcistan özellikle gerek Azerbaycan gerekse Gürcistan’la alakalý elektrik, doðalgaz ve petrol konusunda son derece önemli bir geçiþ ülkesi ve bizim Bakü-Tiflis-Erzurum doðalgaz boru hattý ve Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hatlarýnýn bir geçiþ merkezi. O açýdan gerek doðalgazla alakalý gerekse petrolle alakalý iþbirliðimiz devam edecek.” Bakan Yýldýz, burada açýkça Türkiye’nin Azerbaycan ile Gürcistan’ý birbirine baðlayacak enerji ve transit geçiþleri yapmakta olduðunu anlatýyor. Tabii Bakü-Tiflis-Kars demiryolunu da buraya eklediðinizde ortayla çýkan tam þudur; Türkiye, Hazar’ýn batýsý ve Ýran’dan baþlayarak güneyi ve Türkmenistan’dan baþlayarak doðusunu enerji ve transit geçiþlerle birleþtiriyor.
Ýran devreye giriyor!
Ýþte tam Bakan Yýldýz bu açýklamalarý yaparken, Ýran’dan bunu anlatan çok önemli bir açýklama geldi. Ýran, Türkiye’nin denetimindeki Güney Enerji Koridorunu’na (Güney Gaz Koridoru’nun geniþletilmiþ hali) katýlmak istediðini söyledi. Öte yandan Yýldýz’ýn belirttiði gibi, Irak Kürdistan bölgesinden gelen petrolün ihracatý baþlayabilir. Þu anda Irak’tan Türkiye’ye ihracat devam ediyor. Ancak tam burada iki önemli konu var; birincisi Bakan Yýldýz, bu petrolün alýcýsý -iþleyicisi- olacak olan TÜPRAÞ’ýn þimdilik bu mala talip olmadýðýný da söyledi. Bakan Yýldýz, ‘biz petrolün arz güvenliðinden sorumluyuz, ticaretinden TÜPRAÞ sorumlu’ diyor. Bu, çok anlamlý; TÜPRAÞ, Irak ham petrolünü rafine etmek için almak istemiyor. Ama þunu da söyleyelim; TÜPRAÞ’a rakip geliyor; hiç endiþe etmesin... Almak istemesin; yakýnda birkaç tane alan bulacak yakýn çevresinde...
Öte yandan Türkiye’nin, K. Irak petrolünün özelleþtirilmesi ve Halk Bankasý’nýn da içinde olduðu bir yapýnýn bütün bu ticari ve finansal çevrimi konsolide etmesi için de çalýþtýðýný biliyoruz.
‘Çilek’
Bütün bunlarýn üzerine belki de þu haberi ‘çilek’ olarak koymalýyýz; Irak Bölgesel Kürt Yönetimi, Ýran’a yönelik biri petrol diðeri doðalgaz olmak üzere iki boru hattý için Ýran’la anlaþma yaptý. Doðalgaz, Ýran’dan Kürt bölgesine, petrol de Kürt bölgesinden Ýran’a akacak. Projeyi Ýran finanse ediyor. Þimdi bu haberi Ýran’ýn ‘biz de Türkiye’nin denetimindeki Güney Enerji Hattý’na katýlmak istiyoruz’ çýkýþýyla birlikte okuyun. Zaten Türkiye, Ýran’dan çýkarak, TANAP’a paralel, Anadolu’dan geçerek Avrupa’ya ulaþacak boru hattýnýn kamulaþtýrma iþlemlerini çoktan yaptý. Sonuçta, Irak Merkezi Yönetimi, bizdeki tekelci sermaye, (Bakar mýsýnýz, ihtiyaçlarý yokmuþ Irak ham petrolüne) Almanya, Rusya, ABD’deki ‘Çay Partisi’ gibi neoconlara paralel teþkilatlar, Musul-Kerkük kaynaklarýnýn doðrudan Türkiye üzerinden þimdilik ticarileþmesine izin vermezlerse, bu kaynaklar ilk önce Ýran’a sonra da Türkiye’ye gelecek; hem de Ýran kaynaklarýný da içine katarak... Ýþte böyle; bunlarý görmeniz lazým...
Putin’in gördüðü
Bakýn Putin bile gördü; Putin’in AB’nin ve ABD’nin yaptýrýmlarý umurunda bile deðildi ama Bakan Taner Yýldýz’ýn Gürcistan’da, yukarýda anlattýðým açýklamalarý yapmasýndan saatler sonra, Rus askerlerinin Ukrayna sýnýrlarýndan çekilmeye baþlayacaðýný söylemeye baþladý. Rusya’nýn þu an tek korkusu, Türkiye ile birlikte Ýran’ýn devreye girerek hýzla Güney Enerji Koridoru’nu oluþturup, Kafkaslar’da ve Ortadoðu’da enerji ve ticari geçiþlerde öneminin azalmasýdýr. Putin, bizim yukarýda anlattýðýmýz bütün bu geliþmeleri gördükten sonra süngüsünü indirmek zorunda kalmýþtýr.
ABD ne yapýyor?
Tabii ki bütün geliþmeler, Türkiye’de ‘muhalefet’ yaptýðýný sanan çevrelerin hiçbir zaman göremeyecekleri gerçeklerdir. Çünkü bütün bunlar onlarýn niye muhalefet bile olamadýklarýný bize gösteriyor.
Bu çevrelere bu hafta bir kötü haber de ABD’den geldi tabii. Fed Baþkaný Janet Yellen, öyle kolay kolay faiz artýrmayacaklarýný söyledi. ABD, AB’yi ve Türkiye’nin de içinde bulunduðu ve Çin sýnýrýna kadar giden bu büyük coðrafyayý dikkatle izliyor ve buradaki sýnýrlarý deðiþtirecek ekonomik geliþmelerin de farkýnda...
Bunun da temel nedeni þu; ABD’nin toparlanmasý için bütün bu bölgenin, geliþmekte olan Asya dýþýnda da, hem teknoloji yoðun mallara talep yönünde, hem de finans piyasalarý yönünde derinleþmesi gerekir. Bu açýdan, ABD’de Obama yönetimi, Cumhuriyetçiler’in aksine, baskýcý ulus devletleri öne çýkaran ve kendisine baðlayan bir strateji yerine, bu ulus devletleri açan, bölgesel inisiyatifi onlara býrakan ve buralarda ekonomileri açýp, piyasalarý derinleþtiren yeni bir strateji izliyor.
ABD, AB’nin de ancak bu þekilde, kendi doðusuna doðru geniþleyip, krizle baþa çýkacaðýný düþünüyor. Bu açýdan Avrupa Merkez Bankasý’nýn (ECB) yeni geniþleme çizgisi de ancak AB’nin, Türkiye gerçeðini görmesi ve Türkiye ile yeni bir sayfa açmasý ile baþarýlý olabilir.
Tabii ki bütün bu olumlu geliþmelere Türkiye’nin de olumlu cevap verebilmesi gerekiyor. Farkýnda olup yaptýklarýmýz ama bir o kadar da farkýna varmadýðýmýz ve yapamadýðýmýz ‘iþ’ var. Ekonomide þu 10. Beþ yýllýk Kalkýnma Planý’nýn baþlýklarýný hayata geçirmekle iþe baþlayalým ve bunun önündeki engelleri hýzla kaldýralým.
Öyle gözüküyor ki Cumhurbaþkanlýðý seçim süreci ve seçiminin konturlarý belli oldu. Güçlü ve yetkilerini tam kullanan halkýn seçtiði bir Cumhurbaþkaný, Türkiye’nin yolunun üzerindeki birçok engeli kaldýracak ve yeni bir dönemi baþlatacaktýr. Buna inanýyorum.
