Arnica montana, papatya ailesinden ülkemizde bulunmayan, Orta Avrupa ve Sibirya’da yetiþen bir bitki. Bu nedenle Türkçe olarak arnika ya da öküzotu, altýn çiçek gibi benzetme, tercüme isimler ile bazý Türkçe kaynaklarda yer alýyor. Bitkinin kuvvetli iltihap giderici etkisi bulunduðu bilimsel araþtýrmalar ile de kanýtlanmýþ. Ancak dâhilen kullanýlmasý bazý yan etkileri nedeniyle önerilmiyor. Buna karþýlýk haricen jel halinde özellikle el, bel, diz, bilek, kalça gibi çeþitli eklemlerde kireçlenme (osteoartrit) sorunu yaþayan hastalarda haricen uygulandýðýnda aðrý, þiþlik gibi þikâyetlerde belirgin bir þekilde etkili olabildiði yürütülen çok sayýda klinik araþtýrma ile ortaya konulmuþ.
Osteoartrit þikâyetlerinin hafifletilmesinde çeþitli öneriler arasýnda kilo kontrolü, düzenli egzersiz, yoga, akupunktur gibi uygulamalar sýnýrlý bir fayda saðlayabilmektedir. Bu nedenle þikâyetleri hafifletmek amacýyla iltihap giderici, aðrý kesici ilaçlara sýklýkla ihtiyaç duyulmaktadýr. Ancak bu grup ilaçlarýn, özellikle mide-baðýrsak sistemi kanamasý gibi, bilinen yan etkileri nedeniyle söz konusu olabilecek riskler önemli bir sorun teþkil etmektedir. Bu konuda bazý doðal ürünlerin daha güvenilir olduðu ve etkinliði son yýllarda yürütülen bilimsel araþtýrmalar ile de desteklenmektedir. Bu doðal ürünler arasýnda özellikle glukozamin, kondroitin, MSM, zencefil özütü, kuþburnu meyvesi, zerdeçali dikkati çekmektedir. Son dönemde “yumurta kabuðu zarý” taþýyan ürünlerin osteoartrit hastalarýnda sürekli kullanýlmasý ile birinci aydan itibaren belirgin bir yarar saðlayabildiði bildirilmektedir.
Osteoartrit hastalarýnýn aðýz yoluyla alacaklarý bu ürünlerin yaný sýra haricen uygulayabilecekleri jel, krem, merhem ya da sprey þeklindeki formüllerin kullanýlmasý hasta þikayetlerinin en aza indirilebilmesi bakýmýndan önemli bir yarar saðlayabilmektedir. Ancak iltihap giderici ilaçlarýn (antienflamatuvar) haricen merhem/jel þeklinde kullanýlmasý halinde bile, aðýz yoluyla kadar olmasa da hassas kiþilerde bazý olumsuz etkilere yol açmasý söz konudur.
KOÞU SONRASI AÐRIYI HAFÝFLETÝYOR
Bu bakýmdan doðal ürünleri taþýyan jel formülleri bulunmaktadýr. Þimdiye kadar yürütülen ve yaklaþýk üçbin kiþiyi kapsayan 27 klinik çalýþmada arnika jel formülünün çeþitli þikâyetlerde etkinliði araþtýrýlmýþ. Yapýlan deðerlendirmede arnika jel uygulamasýnýn çeþitli spor etkinlikleri, egzersiz ve koþu sonrasý kas ve eklem aðrýlarýný hafifletebildiði gösterilmiþ. Ayrýca el osteoartriti hastalarýnda arnika jelinin, iltihap giderici ibuprofen etken maddesini taþýyan jel kadar etkili olduðu bildiriliyor. Arnika özütü (alkollü özüt) ile birlikte iltihap giderici etken madde (hidroksietil salisilat) taþýyan spreyin haricen birlikte uygulanmasý durumunda ayak bileði burkulmasýna baðlý eklem hasarýný belirgin bir þekilde hafifletebildiði tespit edilmiþ.
Bu çalýþmalarda kullanýlan arnika jel aslýnda bir homeopatik ürün. Yani tamamen güvenli, hiçbir yan etki riski bulunmuyor. Homeopati, Avrupa, ABD gibi ülkelerde bilinen ve tercih edilen bir tedavi sistemi. Ülkemizde de giderek tanýnmaya baþladý. Özelliði en zehirli maddeler bile yüzlerce defa seyreltilerek tedavide kullanýlýyor. Bu bakýmdan hiçbir risk söz konusu deðil.
