Kemik geliþimi anne karnýnda baþlar, 30 yaþlarda en yüksek kütleye ulaþýr, 40’larda incelme dönemine girer. Ýleriki yýllarda kemik kýrýklarýna baðlý osteporozu önlemek saðlýklý ve dengeli beslemekle mümkün.
Kemik erimesi olarak tanýnan osteoporoz, kemiðin içeriðindeki minerallerin azalmasý sonucu darbelere karþý dayanýksýz hale gelip, kolayca kýrýlmasýdýr. Kemik yaþam boyu yapýlan-yýkýlan canlý bir dokudur. Kemik oluþumu anne karnýnda baþlar, 20’li yaþlarda tamamlanýr, 30’lu yaþlarda en yüksek kemik kütlesine ulaþýlýr ve 40’lý yaþlardan sonra kemik kütlesi yavaþ yavaþ azalmaya baþlar. Erkeklerde de mineral kaybý olabilmektedir ama kadýnlarda bu durum daha hýzlýdýr. Özellikle menopoz döneminde azalan östrojen, kemiklerden kalsiyum atýmýný hýzlandýrýr. Kemik kayýplarý, çatlaklar ve kýrýklar olarak ortaya çýkmaya baþlar. Kýrýlma riski en yüksek bölgeler; el bileði, kalça ve omurgadýr. Genelde denge kayýplarýyla yere düþüldüðünde el çatlaklarý baþ gösterir. Yapýlan araþtýrmalar 50 yaþýn üzerinde her 8 kiþiden 1’inde osteoporoza baðlý omurga kýrýklarý görüldüðünü bildiriyor. Omurgadaki kemik kayýplarý yýllar içinde boyun kýsalmasýna ve belin kamburlaþmasýna da neden oluyor. Osteoporozda en sýk karþýlaþýlan sorun erken dönemlerde belirti vermemesidir. Bu nedenle yaþ ve cinsiyet fark etmeksizin herkesin çocukluktan itibaren yeterli ve dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite yapma, güneþ ýþýnlardan yararlanma konusunda bilgilendirilmesi gerekir. Önlenebilen risk faktörlerinin baþýnda ise saðlýklý ve dengeli beslenme gelir.
Kalsiyum alýyor musunuz?
Kalsiyum insan vücudunda en fazla bulunan mineraldir. Kemiklerimizin yüzde 99’u kalsiyumdan oluþur. Bu nedenle hayatýmýzýn her döneminde kalsiyum alýmýna oldukça dikkat etmeliyiz. Süt, yoðurt, peynir, yeþil sebzeleri, kurubaklagiller, fýndýk, badem, pekmez gibi besinler kalsiyumdan zengindir. Yetiþkinliklerin günde 2 su bardaðý, çocuk, hamile ve menopoz dönemindeki kadýnlarýn ise günde 4 su bardaðý kadar süt içmesi gerekir. Kalsiyum emilimi ile ilgili yapýlan çalýþmalar; kafeinli içeceklerin, vücuttan kalsiyum atýmýný hýzlandýrdýðýný bildiriyor. Bu nedenle günlük kahve tüketimi 2 bardaðý geçmemelidir. Ayný þekilde beslenmenizde protein ve sodyum(tuz) içeren yiyeceklere çok fazla yer vermek, kalsiyumun idrarla vücuttan atýlmasýný hýzlandýracak bir durumdur.
Güneþin mucizesinden yararlanýn
D vitamini kalsiyumun baðýrsaktan emilimine ve kemikler tarafýndan depolanmasýna yardýmcý olur. Haftada en az 3 gün 15 dakika boyunca yüzünüzü ve kollarýnýzý güneþ ýþýðý ile temas ettirmek vücuttaki D vitaminin aktif hale geçmesi için gereklidir. Kýþ aylarýnda güneþ ýþýðý yardýmýyla sentezleyemediðimiz D vitaminini, süt ve süt ürünlerinden, balýklardan ve yumurtadan alabiliriz. Ayrýca beslenmenizde fazla þeker içeren gýdalara yer vermeniz, kalsiyum, çinko, magnezyum gibi minerallerin vücutta kullanýlmasýný engelleyen bir durumdur. Bu nedenle hazýr yiyeceklerden mümkün olduðunca kaçýnýn.
