Olivier Assayas’ýn altmetninde Nietzsche’nin dolaþtýðý, Juliette Binoche ve Kristen Stewart’ýn kendilerinden izler taþýyan karakterleri canlandýrdýðý filmi Ve Perde, hem göze hem kulaða idman yaptýrýyor!
NIetzsche, Ecce Homo’nun önsözünde þöyle der: “Yazýlarýmýn havasýný soluyabilen, bunun bir yüksek yer havasý, sert bir hava olduðunu bilir. O hava için yaratýlmýþ olmalý insan, yoksa oldukça büyüktür üþütme tehlikesi.” On yýl boyunca yaz mevsimlerini Ýsviçre Alplerindeki dað köyü Sils Maria’da geçirmiþtir Nietzsche. Olivier Assayas’ýn bu köyde geçen filmi üzerinde Nietzsche’nin gölgesi var.
OYUNCULUK ÜZERÝNE BÝR ETÜT
Sils Maria, Nietzsche çaðrýþýmlarýnýn yaný sýra günümüzde oyunculuk üzerine bir etüt niteliði de taþýyan, iki ayrý kuþaktan ve ekolden oyuncunun iliþkisine odaklý bir film içinde film. Oyuncularý, canlandýrdýklarý karakterleri de temsil ediyor: Juliette Binoche, Avrupa sanat sinemasý geleneðinde yetiþmiþ; önemli yönetmenlerle çalýþmýþ, mesleðini büyük bir ciddiyetle icra eden Maria Enders rolünde. 20 yýl önce -Fassbinder’den izler taþýyan- Wilhelm Melchior’un Maloja Snake adlý filminde patronu Helena’yý baþtan çýkaran Sigrid rolüyle üne kavuþmuþ. Þimdi genç bir yönetmen, yeniden yapýmda ona Helena rolünü teklif ediyor. Baþtan çýkarýcý genç kadýný ise Hollywood’un aksiyon filmleriyle ünlenmiþ bir starleti oynayacak... Bu dünyaya içeriden bir bakýþ, Joseph L. Mankiewicz klasiði All About Eve / Perde Açýlýyor’u akla getiren bir kulis havasý sunuyor Assayas.
Maria, bu rolle birlikte artýk yaþlandýðýný kabullenmesinin ve boþanmasýnýn üstüne bir de Melchior’un kaybý gelince inzivaya çekiliyor. Ýki cep telefonuyla arý gibi çalýþarak onun için hayatý kolaylaþtýran, medyayý savuþturan kiþisel asistaný Valentine ile birlikte Sils Maria’da kalýp kafa dinliyor ve rolüne hazýrlanýyor film boyunca... Ne kurmaca ne de geçmiþ rahat býrakýyor Maria’yý. Valentine ile iliþkisine Sigrid ile Helena’nýn iliþkisi yansýyor. Ýki kadýn baþ baþa duygusal bir sarmalýn içinde kalýyor.
Assayas’ýn bir baþka ilham kaynaðý da filmde yer verdiði, 1924 yapýmý Arnold Franck imzalý Das Wolkephaenomen von Maloja. Bulutlar iki yaný yüksek daðlarla çevrili Maloja vadisine girip yýlan gibi kývrýlarak aktýðý için halk arasýnda Maloja Yýlaný diye tanýmlanan doða olayýný görüntüleyen 10 dakikalýk film, Sils Maria’ya bir anlam katmaný daha ekliyor. Meteorolojik olayla ruh halleri bütünleþiyor; doðal, fenomenale dönüþüyor.
Hem ironik hem lirik olabilen bu kendine özgü filmde Assayas biraz olsun kontrolü býraksa, daha kusurlu, daha gelgitli bir film yaratsa baþyapýt düzeyine ulaþabilirdi. Heyecan ve gerilim eksikliði ve duraðanlýk fazlalýlýðýyla teraziyi dengeliyor, keþke kantarýn topuzunu kaçýrsaymýþ dedirtiyor.
