Geçtiðimiz gün Tunus Cumhurbaþkaný -üstelik de bir anayasa hukuku profesörü- Kays Said, Hükümet'i feshetti. Milletvekili dokunulmazlýklarýný kaldýrdýðýný da ilan ettiðine göre, tutuklamalar gelebilir. Öyle görünüyor ki, Tunus Ordusu da, 28 Þubat 1997'de yaþadýðýmýz darbeye benzeyen bu giriþimde etkili bir unsur... Parlamento binasýnýn önüne gelen Nahda Lideri Raþid Gannuþi, her zamanki kibar sesleniþiyle sesleniyor askerlere: 'Tunus halký adýna kapýlarý açmanýzý istiyoruz.' Askerler, aynen bizim de sýk sýk duymaya alýþkýn olduðumuz bir repliði tekrarlýyorlar; 'biz emir kuluyuz, talimat aldýk, sizi içeri alamayýz!'
Tunuslu gazeteci arkadaþlarýmýzýn konuþmalarýnda sýk sýk atýf yaptýklarý bir þey var: 'Burgiba kompleksi''... Burgiba, Mýsýr'daki Nasr gibi, ihtilalci, dinamik anlamda yenileþmeci, Batýcý, kalkýnmacý ve özellikle seküler reflekslerle hareket eden ve Tunus için kurucu mahiyette bir siyasetçi. 'Milli Lider'. Tunus için, Fransýz sömürgesi olmaktan kurtulduktan sonra verilen demokrasi çabasý, sert sekülerleþme tavrýný saymazsak elbette deðerli. Ancak 1975'ten sonra kendisini ömür boyu cumhurbaþkaný seçtiren Burgiba, ciddi bir kudret çarpýlmasýna uðrayarak son hýzla dejenerasyon döngüsüne kapýlýyor. 'Diktatör' lakabý da 1975'ten sonra üzerine tam oturuyor. Burgiba'nýn, halkýna, inançlarýna, geleneðine ve yerli kültürüne savaþ açan bu yenileþme, modernleþme serüvenine self-oryantalizm diyenler de var, 'seküler uluslaþma projesi' diyenler de... Özellikle inançlý kesime baskýlarý çok insafsýzca. Oruç tutmak yasak, baþörtülü olmak yasak, ancak izin verilen camilerde cuma namazý kýlýnýyor, Ýslami kimlik tamamen düþman ilan edilerek örseleniyor... Neredeyse yüz yýl yaþadýðý þu dünyada ömrünün son 13 yýlýný, selefi olan baþka bir diktatörün; Zeynel Abidin bin Ali'nin emriyle gözetim altýnda tutuklu olarak geçirdi Burgiba... Zeynel Abidin bin Ali'yi ise, Arap Baharý'nýn baþladýðý günlerden hatýrlýyorsunuz... Onun devrilmesiyle, Tunus'a yeniden demokrasi, serbest seçimler ve halk temsili imkanlarý doðmuþtu...
Bizdeki Cumhuriyetin var ettiði yakýn çevre elitizminin benzeri ,Tunus'ta diktatör Burgiba etrafýnda da oluþmuþtu. Ve bunlar, konforlarýný sarsacak demokrasiden, serbest seçimlerden, halk temsilinden çok da hoþnut deðillerdi, sýk sýk eskiye duyduklarý özlemi dile getiriyorlardý... Pandemi, ekonomik sýkýntýlar da üst üste gelince, Tunus'taki seçilmiþ Hükümet ciddi eleþtiriler almaya baþlamýþtý. Bunu fýrsat bilen Cumhurbaþkaný Kays Said, Hükümeti feshetti...
Sokaklarda tanklar yürüdüðüne göre; Tunus'ta cidden bir darbe var...
Bizim medyalarýmýzda Tunus'taki darbeye alkýþ tutanlarýn yarým kalmýþ heveslerini ibretle izliyoruz. Nahda'yý iktidarda zannederek hükümetin devrildiðine alkýþ tutanlar mý istersiniz? Özgür Anayasa Partisi baþkaný Abir Musi'nin kulak týrmalayacý ve odunsu ifadesiyle, Nahda ve Gannuþi'den kurtulmak Tunus'u mutlu edecek diyenler mi dersiniz... Tam bir cehalet. Ne Tunus'u ne Gannuþi'yi biliyorlar... Gannuþi, dünya çapýnda bir düþünür. Evet Müslüman, Ýslami kimliði taþýyor, ama ayný zamanda ekonomik anlamda ve halkýn sosyal yaþantýsýnda serbestiyet anlayýþýyla liberallere yakýn bir çizgide diyebileceðimiz bir siyasetçi... Tunus'un fay hatlarýný gayet iyi biliyor. Seçimleri kazandýðý halde partisini de kendisini de geri çekti söz gelimi...
'Burgiba kompleksi' iþte tam da bu zeminde yeniden konuþulmalý... Ýslami kimliðini önemseyenler, Müslümanca yaþayanlar, mütedyyin kesim veya muhafazkarlar; siyasette, iktisadi yaþamda, akademide, medyada ne kadar olacaklar? Ne kadar gözükebilirler? Seslerini ne kadar çýkartabilirler? Sözgelimi; ülkeyi veya þehirleri yönetebilirler mi?
Batý'nýn 'demokrasi illa demokrasi'' söyleminin gerçekçiliði de sýnavdan geçiyor bu arada. Darbeler, demokrasiyle gelen mütedeyyin siyasetçilerin baþlarýnda birer Demokles'in kýlýcý gibi salýnýyor. Yüzsüzler, her yerde yüzsüz! Demokrasi diyorlar sonra da sözlerinden cayýyorlar. Batý'nýn Batý dýþý toplumlarda demokrasi falan istediði yok. Tunus'u, halk meclisinin deðil de kendilerine sadýk yeni bir Burgiba'nýn yönetmesi, onlar için en büyük rahatlýk...
Bu hikaye size de tanýdýk geldi deðil mi? Türkiye'deki aþmakta zorlandýðýmýz rejime has komplekslerimizi, mütedeyyin kesimin dýþlanýþ ve horlanýþýný, darbecilerin elinden az varta atlatmadýðýmýz gerçeðini... Hatýrlatmadý mý size de...
