Suriye’de olan biten, malum... Son birkaç günde Kanada ve Ýngiltere medyasýnda -Suriye’ye askeri harekat- planlarý belirmeye baþladý... Bunlarýn -her türlü ihtimale karþý hazýrlýk yapan- askeri kaynaklarca medyaya sýzdýrýldýðýný düþündük. Yazýlan da zaten -Bugünden yarýna birþey yok, ama hazýrlýk yapýlýyor- kapsamýnda... Hazýrlýk yapýlýyor da, kullanýlmasý düþünülen askeri güçlerin sayý ve boyutu, bize biraz küçük geldi.
Örneðin Kanadalýlar’ýn Akdeniz’de bir fýrkateyni varmýþ. Bu tek fýrkateyn ile Suriye’nin Akdeniz kýyýsýnýn ablukasýna destek verilecekmiþ. Bir tane veriyorlar, gerisine karýþmýyorlar.
Kanada Hava Kuvvetleri, Hornet tipi savaþ uçaklarýný kullanacakmýþ ve bu uçaklarýn Türkiye, Yunanistan ya da Güney Kýbrýs’taki Ýngiliz üslerinde konuþlanmasý ve buralardan harekata katýlmasý öngörülmüþ...
Harekatý NATO’dan bir Amerikalý general yönetecekmiþ ve bu harekatýn ana üssü, Türkiye olacakmýþ... Buraya kadar model, Libya’ya yapýlan müdahalenin modeli. Örneðin orada da harekat komutasý ve uçaklar Ýtalya’da idi. Ancak Almanya dahil bölgedeki bütün NATO üsleri harekete geçirilmiþti.
Ayrýca Kanada ‘yardým malzemesi’ taþýmak için C-17 ve C-130 uçaklarýný veriyormuþ...
Ve Kanada, bu harekatýn -parkta gezinti- olmadýðýný ve Suriye’nin Libya kadar kolay olmayacaðýný görüyor. Birkaç gizli özel harekat timi dýþýnda Kanada piyadesi kullanýlmayacakmýþ.
Ýngiltere medyasý ise Ýngiliz özel kuvvetlerinin ve MI6 gizli servis elemanlarýnýn Suriye’de olduklarýný yazýyor. Ýngiltere ve Kanada planlarý, Suriye’de iç savaþ ve büyük çaplý göç öngörüyor.
Ýngiltere göçmenler için üç -Korunaklý Bölge- öngörüyor. Bunlardan biri, Lübnan sýnýrýna yakýn haçlý kalesi Krak des Chevaliers... Hums’un yaklaþýk 50 km batýsý- oluyor. Diðeri, Ürdün sýnýrý yakýnýndaki Es Suveyde ve Türkiye sýnýrý yakýnýndaki Cisr El Þukur. Bu üç merkezin özel kuvvetlerce sarýlýp korunmasýný öngörüyorlar.
Öte yanda önceki gün dolaþan bir baþka habere göre üst düzey ABD - Ýngiliz subaylarý ve istihbaratçýlarý yakýn zaman önce Ürdün’ün Ramtha kentinden baþlayarak Ürdün-Suriye sýnýrýnda dolaþtýlar ve ‘kýsa menzilli bir kara harekatý’ ihtimalini deðerlendirdiler. Ancak arazinin durumu ve iklim dolayýsýyla kara yerine hava bombardýmanýnýn uygun olduðu- sonucuna vardýlar.
Bütün bunlar ne demek? Bu haberler, iç kamuoyunun tüketimine yönelik hikayeler olabilir. Bir yandan da bölgeyle ilgilenen her ülkenin, ABD dahil bu tür planlar yaptýðý biliniyor. Ancak planlar þunu gösteriyor:
- Suriye’de ne yapýlacaðý konusunda hâlâ bir netlik yok.
- Rusya’nýn Þam’a desteði sürüyor.
- ABD son olarak -Yemen formülünü- Moskova’ya kabul ettirme çabasýna girdi. Yani devlet baþkaný ve üst düzey kadronun ülkeden ayrýlmasý. Ancak o kadronun geride kalan destekçilerinin durumu ve içsavaþ ihtimali konusunda çare yok.
- Harekata hazýrlananlarýn -þunu yapmam, bunu yapmam, bir fýrkateyn veririrm, piyade yollamam- diye þart koþmalarý dikkat çekici. Yani en az yükümlülükle en fazla PR / Halkla Ýliþkiler ve propaganda yapýyorar.
- NATO’nun devreye sokulmasý, Libya’dan beri -otomatik alýþkanlýk- oldu.
- Askeri harekata hazýrlananlarýn dayanacaklarý bir meþru/ hukuki yapý yok. Bu iþler için en azýndan BM Güvenlik Konseyi’nin onay vermesi gerek. Onu Moskova halen engelliyor.
- Libya modeli bir harekatýn Suriye’de baþarý saðlayacaðýna dair hiçbir güvence yok. Libya fazla kolay idi.
- Ve de bütün bu zincirin iki belirleyicisi var: Amerika ve Türkiye... Amerika’da Baþkan Obama’nýn, seçim kampanyasý faktörlerini gözönüne tutmasý gerekiyor. Suriye, ABD seçmeni için -öncelik- deðil. Bir Suriye harekatý Obama’ya oy kazandýrmaz, ama iþler karýþýrsa oy kaybettirir. Obama’nýn maceraya ihtiyacý yok.
- Harekat konusunda Türkiye büyük önem taþýyor. Hem de Türkiye kilit ötesi önemde. Askeri planlamalarda, lojistikte ve NATO katýnda Türkiye’nin elinde çok güçlü kartlar var. Bütün kararlar Türkiye’nin onayýna ve þekillendirmesine baðlý.
- Ve Suriye konusunda hayati olan; harekat deðil, harekat sonrasý siyasi çözüm. ABD Genelkurmayý bile Baþkana -Emir verirsen, gider, vurur indiririm, ama sonra siyasi tarafta ne olacaðýna karýþmam- diyor. Ortadoðu’da ise iþler hep -baþarýlý- askeri harekat sonrasýnda karýþýr. Harekat planlayanlara -siyasi plan- da sormak gerekiyor.
