‘Büyük birader’ ne ki, ‘Küçük Biraderler’den korkun siz...

Boston’daki terör eylemi korkunçtu tabii; ama patlamalar sonrasýnda girilen travma bir çok yönden hayýrlý oldu; hiç deðilse bazýlarýna ülkelerinin baþkalarýnýn baþýna açtýðý daha vahim dertleri hatýrlattýðý için... Bir de, hepimizin elinde bulunan ve fazla zorlanmadan eriþilen teknolojik kolaylýklarýn getirebileceði rahatsýzlýklarý düþündürdüðü için...

Günlerdir okuduðum namuslu kalemlerin dokundurmalarýnda en çok geçen isim George Orwell... Özellikle de onun 1948 yýlýnda kaleme aldýðý, dünyanýn yanlýþ istikamete gidebileceðini öngördüðü ‘1984’ romaný...

Ünlü gazeteci Norman Solomon, diktatörlük altýnda yaþayan ve ‘Büyük Birader’ tarafýndan gözetlenen insanlarda, aklýndan tehlikeli düþünceler geçmeye baþlayýnca derhal devreye giren ‘orada durma’ ve düzen açýsýndan ‘sakýncalý’ görülen konular zihnine düþünce ürkme þartlý reflekslerini hatýrlamýþ 1984 romanýndan...

Örneði de var...

Amerikan medyasýnda karþýlaþýlan kural dýþýlýklar ve yanlýþlara karþý en þiddetli tepkiler veren gazetecilerdendir Norman Solomon... FAIRadlý kuruluþun internet sitesine bakýldýðýnda onun keskin kaleminden nasibini almayan gazete ve TV kanalý olmadýðý görülür.

Boston’daki patlamalar sonrasýnda, Solomon’un aklýna, Amerikan aþýrýlýklarý karþýsýnda medyanýn sergilediði ‘þartlý refleks’ gelmiþ...

“Maratonun bitiþ çizgisinde çocuklarýn öldürüldüðü ve yaralandýðýyla ilgili Boston’dan gelen her haber, kol ve bacaklarýn koptuðuna dair her iç karartýcý bilgi bana Gülcuma adlý küçük kýzý hatýrlatýyor. 2009 yazýnda Afgan mülteci kamplarýndan birinde karþýlaþtýðýmda yedi yaþýndaydý Gülcuma... Zamanýnda þunu yazmýþým: ‘Geçen yýl meydana gelen bir olayý anlattý Gülcuma. Güney Afganistan’daki Helmand Vadisi’nde bulunan evinde uyurken bombalar patlamýþ. Ailesinin bazý fertleri ölmüþ. Kendisi de bir kolunu kaybetmiþ...’ Yüzlerce mültecinin acýnasý þartlarda yaþadýðý kampla ABD hiç ilgilenmiyor; Gülcuma ve babasýnýn ABD hükümetiyle tek anlamlý temasý onun tarafýndan bombalamalarý...”

Solomon Amerika’nýn üzerine bombalar yaðdýrdýðý baþka ülkeler ve baþka Gülcuma’lardan da söz ediyor yazýsýnda...

Irak, Afganistan ve Sudan üzerine yaðdýrýlan kör Amerikan bombalarý sonrasýndaki dehþet manzaralarýný ben de hiç unutamam...

Washington Post’tan Monica Hesse’in Boston’daki patlamalar sonrasýnda George Orwell’i hatýrlamasýnýn sebebi ise farklý. Orwell ileride meydana gelecek en büyük tehlikenin her þeyi gözleyen bir ‘Büyük Birader’ olacaðýný söyler ya, Monica Haným, “Dediði gerçekleþti, ama tek bir ‘Büyük Birader’ yok çok sayýda ‘her þeyi gözleyen’ var çünkü...” demekte...

Patlamalarýn hemen ardýndan insanlar sevdiklerinin sað ve saðlýklý olduðunu hemen görebilsin diye,Google ile Kýzýlhaç, olay yerinden görüntülere sitelerinde yer vermeye baþlamýþ... Yükledikleri görüntüler internet amatör dedektiflerini harekete geçirmiþ; onlar ayný görüntüleri ‘suçluyu’ veya ‘suçlularý’ tespit etmek için taramaya baþlamýþlar...

Redditve 4chanadlý internet cemaatleri Kýzýlhaç sitesiyle Google’da bulduklarý görüntülerde ters bakan, yavaþ veya hýzlý yürüdüðü için dikkat çeken, utangaç veya þýmarýk tavýrlý, hâsýlý kendilerine göre ‘suçlu gibi gelen’ kiþileri kýrmýzýyla iþaretleyip “Bu olabilir mi?” kuþkuculuðuyla baþkalarýyla paylaþmaya baþlamýþlar...

“Olaydan sonraki iki-üç gün içinde bir çarpýklýk ortaya çýktý” diyor Hesse:“Mahremiyetimize karþý tehdit hayli korkulan ‘Büyük Birader’ olmayabilir; onun yerine konuya burnunu sokarak müdahil olmaya çalýþan, baþka insanlarýn hayatlarýný mahvetme konusunda coþkulu yüz binlerce ‘Küçük Birader’ daha büyük tehlike...”

Bakar mýsýnýz? Maraton seyretmek için olay yerinde bulunan nice masum kiþi, internette bulduðu görüntülerden hareketle kendisini ‘suçlu’ imiþ gibi gösterme cüretinde bulunanlarýn hedefi haline gelivermiþ... Allah muhafaza...

Polisin ‘þüpheli’ diye peþine düþtüðü kiþi koltuk dedektiflerinin iþaretlediklerinden biri deðilmiþ üstelik; onun bulunduðu görüntüler halka açýk bir kaynakta yokmuþ çünkü...

Ýngiliz Orwell 2013 yýlýnda kendisine bu denli atýfta bulunulacaðýný öngörmüþ müdür acaba?