Ankara Büyükelçiliði, sadece ABD için deðil hemen bütün dünya ülkeleri için önemli bir kariyer. Bu özelliði son yýllarda daha da önem kazandý. Etkili ülkelerin çoðunun Ankara elçiliklerinin baþýnda Türkçe konuþabilen isimler var. Ve sayýlarý artýyor.
O yüzden gözler bir süredir ABD Büyükelçisi Francis Ricciardone’den boþalan koltuða gelecek John Bass’ta.
Diplomasi muhabirleri kadar siyasetçiler de yeni büyükelçi hakkýnda bilgi edinmeye çalýþýyor. Dýþiþleri Bakaný John Kerry’nin özel kalemi olmasý nedeniyle Kerry’nin politikalarýný temsil edeceði yorumlarý yapýlýyor. Kerry’nin Ýsrail yanlýsý ama yasadýþý yerleþimler karþýtý olmasý artý puan sayýlsa da, Mýsýr’da darbecileri desteklemesi, ayný anda Tunus’ta Arap Baharý’ný övmesi tutarsýz bulunuyor. Baþkan adayý olduðu 2004’te ‘bir öyle bir böyle konuþan’ anlamýnda ‘Flip-flop Kerry’ diye eleþtirilmiþti.
ABD Kongresi’ndeki ‘mülakat’ Bass’ýn nasýl bir elçi olacaðý hakkýnda ipuçlarý verirken,
Cumhuriyetçilerin nasýl bir elçi istediðini de ortaya koydu.
Senatörlerin sýnavýndan geçen Bass, “Türkiye’nin Ýsrail, Kýbrýs (Rum yönetimi) ve Ermenistan ile iliþkilerini yenilemesi gerektiði” gibi ABD’deki baský gruplarýna þirin mesajlar vermeye çalýþtýysa da; eski Cumhuriyetçi baþkan adaylarýndan Arizona Senatörü John McCain’in derdi baþkaydý.
“Baþbakan Erdoðan’ýn baðýmsýz medya ile internet özgürlüðüne sýnýrlamalar getirmesi otoriterizme yöneliþ mi” diye sordu.
Bass, “Erdoðan demokratik olarak seçilmiþ bir baþbakan...” diyecek oldu;
‘Yaþlý kovboy’ geri adým atmadý.
Tam 6 kez sözünü kesti, ýsrar etti.
Bass, “Bu ihtimaller gerçeklik kazanýrsa...” diyecek oldu;
McCain “Sorumu yanýtlamayarak adaylýðýnýzý tehlikeye atýyorsunuz” diyerek “atanmaný veto ederim” tehdidi savurdu.
Diplomasi bitmiþ, ‘hard power’ devreye girmiþti.
Bass, ‘evet’ dememek için iki deneme daha yaptý, McCain yine sözünü kesti.
Sonunda pes etti.
Erdoðan karþýtý koalisyonun heyecanla beklediði cevabý verdi:
“Evet, o doðrultuda bir yönelim var.”
Cumhuriyetçilerin, iþkence altýnda ifade almak için Ebu Gureyb’e veya Guantanamo’ya ihtiyacý yokmuþ!
Erdoðan’ý otoriterlikle suçlayan McCain’in ‘otoriter olmayan’ sorgusuna ‘evet’ diyerek kariyerini kurtaran Bass, Ankara’da ‘hayýr’ dedirtme baskýsýna maruz kalýr mý? Sanmýyorum. Daha özgür bir ortam bulacaktýr konuþmak için. Ancak, ülkesinden gelen bu ‘cumhuriyetçi otoriter baský’ altýnda Türkiye’de fazla konuþmamayý tercih edebilir.
***
Peki McCain, neden ülkesinin büyükelçisini ‘tehdide boyun eðen adam’ durumuna düþürmek pahasýna Erdoðan’a ‘otoriter’ dedirtmek için uðraþtý?
McCain, dedesi ve babasý gibi ‘amiral’ olamadý, albaylýktan emekli oldu. Afganistan ve Irak’la baþlayarak dünyayý terör bataklýðý haline getiren Cumhuriyetçi baba-oðul Bush döneminin saldýrgan politikalarýný temsil ediyor.
Doðal olarak, ABD askerlerini kuzeyden Irak’a sokacak ‘1 Mart tezkeresi’nin TBMM’den geçmemesini unutmamýþ. Ayrýca, Cumhuriyetçilerin ikinci kýrmýzý çizgisi olan “Ýsrail’i her þart ve durumda savunma”nýn gereði olarak, Erdoðan’ýn Ýsrail Cumhurbaþkaný’na ‘One minute’ çýkýþýný da...
Bunlarýn üzerine, gizleme gereði duymadýðý ‘güneyli’ ýrkçýlýðý ve yenilgiyi gördüðünde rakibinin kiþiliðine saldýrma içgüdüsünü de ekleyin...
Bunu 2008’de rakibi olduðu Obama’ya karþý da sergilemiþti.
Obama’nýn siyahi, babasýnýn da Müslüman olmasý gayet ‘kullanýþlý’ydý.
***
Bu þahsiyet cellatlýðý bugünlerde bize de pek yabancý deðil!
O yüzden, tehditle alýnan ifadenin ‘Erdoðan karþýtý koalisyon’da “ABD: Erdoðan diktatör” baþlýklarýyla sunulmasý; “ABD Erdoðan’ý istemiyor; yeni büyükelçi de gelmeden çakmaya baþladý” yorumlarýnýn yapýlmasý da þaþýrtýcý olmadý. Cumhuriyetçilerin bilinen görüþünün “Washington’un görüþü” diye sunulmasý da!
Enteresan bir koalisyon bu.
Baþlýðýna ayet koymadan köþe yazmayan da var, Amerikan emperyalizmini dilinden düþürmeyen de... Elbette ‘Amerikalý finansör’ parasýyla ‘baðýmsýz’ yayýn/yorum yapanlar da...
Anlaþýlan McCain, Türkiye’deki ‘Erdoðan karþýtý koalisyon’a malzeme sunmak için Kongre’yi ve pozisyonunu iyi kullanmýþ.
McCain’in Bass sorgusu, Obama yönetiminin nasýl bir Cumhuriyetçi baský altýnda olduðunu da
gösteriyor.
