Televizyona öyle kiþiler çýkýp öyle þeyler söylüyorlar ki... Toplumu saðlýk konusunda yanlýþ yönlendiriyorlar. Lütfen her söylenene inanmayýn.
Geçen hafta televizyonda program ararken bir kanalda -adý lazým deðil- akademik unvanlý çok bildik bir zatýn öngörüsü beni çok eðlendirdi. Ramazan’da orucun faziletlerini, insan saðlýðýna olan yararlarýný, kendi bakýþ açýsýndan yorumluyor, “Oruç tuttuðumuzda baðýrsaklarýmýzda bulunan mikroplar ve parazitler de aç kaldýklarýndan birbirlerini yerler ve dolayýsýyla baðýrsaklarýmýz temizlenmiþ olur” diyordu. Söylediklerine o kadar inanmýþ ki sözlerine ekliyordu: “Bu böyle bilinmeli.” Bir ferman olarak önemli bir buluþ yapmýþ edasýyla. Hiçbir týbbi eðitimi bulunmadýðý için bu kiþi insan vücudunu nasýl düþünüyorsa! Hoþ o akademik unvaný nasýl aldýðýný da bir türlü çözemedim. Uluslararasý bilimsel yayýn indekslerinde tek bir yayýný bile bulunmuyor!
YEÞÝL ÇAYI SUÇLU GÖREN UZMAN
Aslýnda sorun sadece herhangi bir saðlýk eðitimi almamýþ kiþilerde deðil. Bahsetmek istediðim bir diðer örnek ise yine alanýnda tanýnmýþ bir uzman hekim/akademisyenle ilgili. Bir süre önce benimle röportaj yapmak üzere odama gelen TV muhabiri haným, bitki çaylarý hakkýnda konuþmamýz sýrasýnda kendisinin ‘akdeniz ateþi’ hastasý olduðunu, ancak çok sevdiði halde hekiminin yeþil çay içmesine izin vermediðini söyledi. Merak edip nedenini sorduðumda aldýðým cevap gerçekten komikti. Hanýmefendinin rutin kontrollerinde karaciðer enzim deðerleri bozuk çýkmýþ (yani karaciðerinde bir sorun var). Uzman nedenini öðrenmek için “Neler yedin, içtin?” diye sormuþ. Akdeniz ateþi hastalarýnýn sürekli olarak kolþisin içerikli tableti kullanmalarý gerekmektedir. Muhabir de kolþisin tabletin yaný sýra sadece kýsa bir süre önce geçirdiði soðuk algýnlýðý için parasetamol (aðrý kesici) içerikli bir ilacý kullandýðýný ve yeþil çay içtiðini söylemiþ. Uzman hemen karaciðer deðerlerini bozan etken olarak suçlu yeþil çayý görerek, bir daha yeþil çay içmemesini önermiþ. Halbuki hanýmefendinin kullandýðý ilaç içindeki parasetamolün karaciðer üzerinde olumsuz etkileri çok iyi biliniyor. Yani yetersiz bilgiye sahip uzman suçlu olarak yeþil çayý görmüþ, hastasýný yanlýþ yönlendiriyor. Benim merak ettiðim bu yanlýþ bilginin ne kadar yayýldýðý!
Kanýmca sorun, akademik unvanlý ya da unvansýz kiþilerin yeterli bilgiye sahip olmadýklarý konularda kendi yanlýþ bilgi ve öngörülerini baþkalarýna doðruymuþ gibi aktarmalarýnda. Özellikle 2000’li yýllardan sonra saðlanan bilimsel geliþmeler; hastalýklarýn nedenleri, hastalýklar ve kullanýlan ilaçlarla tüketilen besinlerin ve kullanýmý giderek yaygýnlaþan bitki çaylarý dahil bitkisel ilaçlar ve besin desteklerinin etkileþimlerini ortaya koymaktadýr. Bu bakýmdan bu gibi yanlýþ yönlendirmelerden kaçýnmak için doðru, güncel bilimsel müracaat kaynaklarýnýn izlenmesi ya da konunun gerçek muhatabý olan gerçek fitoterapi uzmanlarýna (kendini fitoterapist hisseden deðil, yüksek lisans eðitimini tamamlamýþ) danýþmalarýný öneririm.
