Hep siyaset üzerine yazýlar yazýyorum. Siyasetin aktif alaný dýþýnda da yazýlar yazmak istiyorum. Eðer okuyucularým olumlu tepki verirse; aile, eþ iliþkileri, psikiyatri/psikoloji alanýnda kitap tahlilleri, yönetim, liderlik analizleri vb. alanlarda yazabilirim. Bugün “çaðýn okur yazarý nasýl olunabilir?”, “Entelektüel birikim nasýl elde edilebilir?” üzerine yazacaðým.
Nasýl çaðýn okur yazarý olunur?
Aslýnda “nasýl entelektüel olunur?”, “Nasýl çaðýn okur yazarý olunur?” sorularý peþine düþmek benim için eski bir sorunsal. Ýstanbul Týp Fakültesi öðrencilik yýllarýmda da týbbýn bilgisini öðrenmek kadar, belki de daha fazla, düþünce dünyasýný “bilme” ve “anlama” peþine düþtüm. O zaman ki sorun, bir metodolojiye sahip olmamaktý. Dönemin Ýslamcýlýðýnýn çeviri kitaplar üzerinden sistematik olmayan okuma tarzý, birikim oluþturmayý zorlaþtýrýyordu.
Daðýnýk ve sistematik olmayan okuma yerine benim ulaþtýðým metot þöyle: Birikim elde etmek istediðin alanýn “giriþ dersi” ile okumaya baþlamak. Örneðin sosyoloji eðitimi almamýþ bir týp doktoru isen, üniversitelerde “sosyolojiye giriþ” adýyla okutulan ders kitabý ile baþlanabilir. Bu ders kitabýnýn, textbook, içindekiler bölümüne fazlaca vakit ayýrmak gerekir. Çünkü bu kýsým aþaðý yukarý diðer tüm giriþ kitaplarýnda benzerdir. Yani sosyoloji biliminin temel ilgi alanlarýný görme imkanýmýz olur. Giriþ kitabýndaki bölüm baþlýklarý ayný zamanda diðer ders kitaplarýnýn baþlýklarýdýr. Örneðin bir psikolojiye giriþ ders kitabýndaki bölüm baþlýklarý psikolojinin alt alanlarýný gösterir. Örneðin, sosyal psikoloji, klinik psikoloji, biliþsel psikoloji adlarýnda ders kitaplarý vardýr. Bu giriþ kitaplarý okunurken, alanýn öncü isimlerine dikkat etmek gerekir. Çünkü eðer o alanda daha fazla derinleþmek istersek, bu kiþilerin eserlerini okumamýz gerekir.
Psikoloji öðrenmenin yolu
Entelektüel bilgi edinmenin en önemli engeli bir okuma sistematiðine sahip olmamaktýr. Örneðin psikoloji alanýna meraklý bir çok okur, iþe Sigmund Freud veya Alfred Adler okumakla baþlar. Bu metot kiþiyi genellikle içinden çýkýlmaz bir hale sürükler. Ya kýsa zamanda vazgeçer. Ya da psikoloji bilgisine sadece bir pencereden bakacak bir yanýlsama içine girmiþ olur. Freud’dan alýntýlar yaparak konuþan, ama psikiyatri ve psikoloji biliminin ürettiði bilgiyi bütüncül kavrayamayan bir çok insan gördüm. Halbuki yapýlmasý gereken, bir psikolojiye giriþ kitabý ardýndan psikoloji ekollerinin geliþimini karþýlaþtýrmalý olarak inceleyen bir kitabý (örneðin Schultz’un Kaknüs Yayýnlarý’ndan çýkan “modern psikoloji tarihi”) okumaktýr. Sonrasýnda da Freud ve psikanaliz ile ilgili diðer metinler okunabilir.
Ýlim alanlardan giriþ düzeyinde haberdar ol!
Dünyamýzda olup bitenleri anlayabilmek, insanlýðýn ürettiði bilgiden haberdar olabilmek, bir kavrayýþ sahibi olabilmek, hakikati anlamaya doðru yolculuk yapabilmek için yapýlmasý gereken ise “çoklu bilgi alanýnda birikim sahibi olmaktýr”. Örneðin sadece psikoloji bilmek yetmez, sosyoloji, felsefe, edebiyat, tarih, hukuk, sanat ve doða bilimleri vb. alanlarda da en azýndan giriþ düzeyinde birikim elde etmek gerekir. Ýlk anda zor gibi gelen bu çoklu alanda birikim elde etme yaklaþýmý, bir metodoloji çerçevesinde üstesinden gelinebilecek bir durumdur. Sadece bir alanda uzmanlýk bilgisine sahip olmak, diðer alanlardan en azýndan giriþ düzeyinde bilgi sahibi olmamak, çaðýn okur yazarý olmaya engeldir.
Yaþadýðýmýz dünya oldukça komplike bir dünya. Etrafýmýzda olan bitenleri anlamak bir çaba gerektiriyor. Kendi yolumuzu bulma birikimi ve çabasýna sahip olmadýðýmýzda, olup bitenleri anlayamaz hale geliyoruz. Sürükleniyoruz. Bu sebeple “çaðýn okur yazarý olmak” sadece bir hobi deðil bir gereklilik. Yolumuzu, inancýmýzý bulmak, erdemli yaþamak için bilme ve anlama çabasý içinde olmak gerek.
