Eþit davranma ilkesi esasen tüm hukuk alanlarýnda geçerli olup Ýþ Hukuku bakýmýndan iþverene iþyerinde çalýþan iþçiler arasýnda haklý ve objektif bir sebep olmadýkça farklý davranmama borcu yüklemektedir.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 5. Maddesi uyarýnca;
"Ýþ iliþkisinde dil, ýrk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düþünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalý ayrým yapýlamaz"
"Ýþveren, esaslý sebepler olmadýkça tam süreli çalýþan iþçi karþýsýnda kýsmî süreli çalýþan iþçiye, belirsiz süreli çalýþan iþçi karþýsýnda belirli süreli çalýþan iþçiye farklý iþlem yapamaz"
"Ýþveren, biyolojik veya iþin niteliðine iliþkin sebepler zorunlu kýlmadýkça, bir iþçiye, iþ sözleþmesinin yapýlmasýnda, þartlarýnýn oluþturulmasýnda, uygulanmasýnda ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doðrudan veya dolaylý farklý iþlem yapamaz"
"Ayný veya eþit deðerde bir iþ için cinsiyet nedeniyle daha düþük ücret kararlaþtýrýlamaz."
"Ýþçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanmasý, daha düþük bir ücretin uygulanmasýný haklý kýlmaz" Hükümleri yer almaktadýr.
Eþit davranma borcu, eþit durumdaki iþçilerin farklý iþleme tabi tutulmasýný önlemeyi amaç edinmiþtir.
Eþit davranma ilkesi, bir iþyerinde çalýþan iþçiler arasýnda her alanda mutlak bir eþit olarak düþünülmemeli, eþit durumda olan iþçiler arasýnda ayrým yapýlmasýný engellemek olarak deðerlendirilmelidir. Baþka bir ifadeyle, eþit davranma ilkesi, iþverenin hangi þart olursa olsunlar tüm iþçilerine her bakýmdan eþit davranmasýný ifade etmez.
Çalýþanlar arasýnda kýdem, yapýlan iþ gibi ayrýmý haklý kýlan nedenler bulunuyorsa eþit davranma borcu doðmayacaktýr. Örneðin firma ziyaretleri yapan bir çalýþana gün içinde iþini yaparken kullanmasý için araç tesis edilirken, iþinin tamamýný ofiste yapan bir çalýþan için araç tesis edilmesi zorunluluk deðildir.
Eðitim, yeterlik ve tecrübe gibi niteliklerine bakýlmaksýzýn tüm çalýþanlarýn ayný maaþý almasý gerektiði anlaþýlmamalýdýr. Elbette ki kiþilerin eðitim durumlarý, tecrübe ve birikimleri, yabancý dil bilgisi ve mesleki sertifika ve belgeleri gibi nedenler farklý ücret ödenmesini geçerli kýlmaktadýr.
Eþit davranma ilkesi, her þeyi eþit duruma, ayný düzeye getirmeyi amaçlamaz. Bu ilkedeki amaç, keyfi iþlem görerek kötü durumda býrakýlan kiþi veya kiþilerin, ayný þartlara sahip olduklarý halde daha iyi iþlem gören iþçilerle ayný haklara sahip olmasýný saðlamaktýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 5. Maddesi uyarýnca eþitlik ilkesine aykýrý bir durum doðduðunda iþçi; dört aya kadar ücreti tutarýnda tazminat talep edebileceði gibi ayrýca yoksun býrakýldýðý haklarýný da talep edebilmektedir.
Eþit davranma borcuna aykýrýlýðý ispat yükü iþçide bulunmaktadýr.
4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 5. Maddesi uyarýnca "iþverenin yukarýdaki fýkra hükümlerine aykýrý davrandýðýný iþçi ispat etmekle yükümlüdür." denmektedir.
Ancak iþçi bir ihlalin varlýðý ihtimalini güçlü bir biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduðunda, iþveren böyle bir ihlalin mevcut olmadýðýný ispat etmekle yükümlü olur.
