Çalýþma hayatýnda bir kiþinin farklý þirketlerde çalýþmasý ya da çalýþtýðý þirkette emekli olduktan sonra yeniden iþine devam etmesi, sýklýkla karþýmýza çýkan bir konudur. Özellikle çalýþanlarýn, kaç gün yýllýk izin kullanacaklarýnýn hesabýnda iþyerindeki kýdemi büyük bir önem taþýmaktadýr.
Özellikle yýllýk izin haklarýna iliþkin olarak aralýklý ya da fasýlalý çalýþmalarda nasýl bir uygulama yapýlacaðý, çalýþanýn kaç gün izin kullanabileceði hep iþçi ve iþveren arasýnda tartýþma konusu olmuþtur. Ýþçinin yýllýk izin kýdemini sýfýrlamasý halinde, yeniden çalýþmaya baþladýðýnda, tasfiye edilmeyen süreler yýllýk izin kýdeminde dikkate alýnmaktayken, tasfiye edilen süreler dikkate alýnmamaktaydý.
Ýþ kanuna göre, yýllýk ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabýnda, iþçinin ayný iþverenin bir veya çeþitli iþyerlerinde çalýþtýðý sürelerin birleþtirilerek göz önüne alýnacaðý hükme baðlanmýþtýr.
Ancak Yargýtay, son dönemlerde vermiþ olduðu kararlarda, bazý uygulama deðiþikliklerine sebebiyet verdiði görülmektedir. Buna göre, Ýþçinin daha önce ayný iþverenin bir ya da deðiþik iþyerlerinde geçen hizmetlerinin yýllýk izne hak kazanma ve izin süreleri hesabý yönlerinden dikkate alýnmasý gerekir.
Ýþçiye önceki feshe baðlý olarak kullanmadýðý izin ücretleri tam olarak ödenmiþse, bu dönemin sonraki çalýþma sürelerine eklenerek izin hesabý mümkün deðildir. Önceki çalýþma döneminde izin kullandýrýlmak veya fesihte karþýlýðý ödenmek suretiyle tasfiye edilmeyen çalýþma süreleri, ayný iþverenin bir ya da deðiþik iþyerlerindeki çalýþmalara eklenir. Ýþçinin aralýklý olarak ayný iþverene ait iþyerinde çalýþmasý halinde, önceki dönemin kýdem tazminatý ödenerek feshedilmiþ olmasý, izin yönünden sürelerin birleþtirilmesine engel oluþturmaz. Yine, önceki çalýþýlan sürede bir yýlý doldurmadýðý için izne hak kazanýlmayan süreler de, iþçinin ayný iþverene ait iþyeri ya da iþyerlerindeki sonraki çalýþmalarýna eklenerek yýllýk izin hakký belirlenmelidir. Yýllýk izin, özde bir dinlenme hakký olup, aralýklý çalýþmalarda önceki dönem zamanaþýmýna uðramaz. (31.10.2016 tarih, 7. Hukuk Dairesi 2016/10214 E., 2016/17889 K.)
Ýþçinin aralýklý olarak ayný iþverene ait iþyerinde çalýþmasý halinde, önceki dönemin kýdem tazminatý ödenerek feshedilmiþ olmasý, izin yönünden sürelerin birleþtirilmesine engel oluþturmaz. Yine, önceki çalýþýlan sürede bir yýlý doldurmadýðý için izne hak kazanýlmayan süreler de, iþçinin ayný iþverene ait iþyeri ya da iþyerlerindeki sonraki çalýþmalarýna eklenerek yýllýk izin hakký belirlenmelidir. Yýllýk izin, özde bir dinlenme hakký olup, aralýklý çalýþmalarda önceki dönem zamanaþýmýna uðramaz…” (Y. 7. HD, E.: 2014/3337, K.: 2014/11703, K.T.: 29.05.2014)
Örneðin iþyerinde 4 yýl çalýþýlmýþ ve tazminatlarý ve kullanmadýðý yýllýk izin haklarý ödenerek, iþ sözleþmesi feshedilen iþçinin yeniden iþe alýnmasý halinde 1 yýllýk çalýþma süresinin sonunda kazanacaðý izin hakký yasaðý gereði 20 gün olacaktýr.
Yargýtay son dönem kararlarýnda da “...Bu nedenle davacýnýn 1. dönem, 2. dönem ve 3. dönem çalýþma süreleri toplanarak yýllýk izin ücreti bakýmýndan toplam hizmet süresi bulunmalýdýr. Bu çalýþma sürelerinin 1475 sayýlý eski Ýþ Kanunu döneminde geçen kýsmý için 1475 sayýlý Ýþ Kanunu'na göre, 4857 sayýlý Ýþ Kanunu döneminde geçen çalýþma süreleri için 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'na göre kýdemi için kanunlarda öngörülen yýllýk izin süreleri hesaplanarak toplam 13 yýl 11 ay 27 günlük hizmet süresi için kanunen kullandýrýlmasý gereken toplam yýllýk izin süresi tespit edilmelidir. Bilirkiþi raporunda her çalýþma döneminin kapsadýðý yýl sayýsýna göre yýllýk izin ücreti hesaplanmasý ve önceki hizmet sürelerinin sýfýrlandýðýnýn varsayýlmasý hatalýdýr” denilmek suretiyle izin sürelerinin birleþtirilmesi yönünde hüküm vermiþtir.
Þunu da eklemek gerekir ki, çalýþma sürerken yýllýk izin kullanýlmaksýzýn ücretinin ödenmesi, iþ akdinin sona ermesinden sonra ayný dönem için yýllýk izin ücretinin talep edilmesine engel deðildir. Zira çalýþma sürerken yýllýk iznin kullandýrýlmasý yerine ücretinin ödenmesi yýllýk izin hakkýný ortadan kaldýrmaz. Çalýþma devam ederken yýllýk ücretli izin paraya tahvil edilemez. (9. Hukuk Dairesi, 2015/8588 Esas, 2016/20520 Karar, 21.11.2016 tarih)
***
Gelir Ýdaresi personeli sýnav bekliyor
Maliye Bakanlýðý Gelir Ýdaresi Baþkanlýðý'nda çalýþan ve ‘Gelir Uzmanlýðý Özel Sýnavý’na girmeye hak kazanmýþ ve bu kapsamdaki koþullarý taþýyan 4.200 personel bulunmaktadýr. Mevcut durumda kurum içinde kariyer basamaklarý memur, þef-gelir uzmaný, müdür yardýmcýsý, müdür, grup müdürü… olarak devam etmektedir.
Kuruma baþlayan bir personelin kariyer planlamasý yapabilmesi için ilk basamak olarak þeflik veya gelir uzmaný kadrolarýndan birine atanmasý gerekmektedir. Kurum 16 yýldýr þeflik sýnavýný açmayarak þeflik unvaný kadrosunun yolunu kapatmýþtýr. Dolayýsýyla kariyer planlamasý yapan 4.200 personelin tek çýkar yolu ‘Kurum Ýçi Gelir Uzmanlýðý Özel Sýnavý’dýr.
Söz konusu adaletsizliðin giderilmesi için daha önceki yýllarda bir defaya mahsus olmak üzere açýlan kurum içi gelir uzmanlýk özel sýnavýnýn, yeni çýkacak bir kanuna geçici bir madde eklenerek süreklilik arz edecek þekilde yeniden düzenlenmesi konusunda çalýþma yapýlmasý ve bu düzenlemeyle 4.200 çalýþanýn kariyer planlarýný gerçekleþtirebilmeleri, çalýþanlarýn veriminin artýrýlmasý, çalýþanlar arasýnda kanun önünde eþitliðin saðlanmasý, yetki, sorumluluk ve haklar dengesinin saðlanacaðýný ümit ediyoruz.
