Geçtiðimiz ay sonunda ülkemizin önemli sivil toplum örgütlerinden MÜSÝAD tarafýndan 88. Genel Ýdare Kurulu Toplantýsýnda Ýþ Hukuku, Ýþ Saðlýðý Ve Güvenliði, Çalýþma Hayatý Çalýþma Raporu hazýrlanarak çalýþma hayatýndaki sorunlara çözüm önerileri getirildi.
MÜSÝAD Genel Baþkaný Nail Olpak ve ekibinin çabalarýyla konuya iliþkin ciddi bir çalýþma yapýldýðýný belirtmek isterim.
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakaný Sayýn Faruk Çelik’e sunulan raporda yaþanan birçok sorun gündeme getirilerek çözüm önerileri de paylaþýlmýþtýr. Umarýz bu öneriler bakanlýk tarafýndan dikkate alýnýr. Ýþte raporda yer alan ve kamuoyuyla paylaþýlmasýnda yarar gördüðüm bazý önemli tespitler;
1- Damga Vergisi alýnmamalýdýr
SGK’na verilen Aylýk Prim ve Hizmet Belgesi ve Muhtasar Beyannameden alýnan damga vergisi alýnmaktadýr. Hem istihdam artýþýný isteyip hem de bu tür gereksiz yükleri artýrmak son derece yanlýþtýr. Ýþverenler üzerinde yük oluþturan Aylýk Prim ve Hizmet Belgesi ve Muhtasar Beyannameden alýnan damga vergisi yükü de azaltýlmýþ olacaktýr.
2- Toplu iþe giriþ yapýlabilmeli
SGK e-bildirge sisteminde halen iþe giriþ ve iþten çýkýþ iþlemleri tek tek yapýlmaktadýr. Bu da uygulamada sorunlara ve emek kaybýna yol açmaktadýr. Ýþyerinin kapanmasý veya nakledilmesi gibi çeþitli durumlarda yoðun ihtiyaç duyulan iþe giriþ ve iþten çýkýþ iþlemlerinin toplu olarak yapýlabilmesine iliþkin program yapýlmalýdýr. Ýþverenlerin e-bildirge sistemi üzerinden toplu iþe giriþ ve toplu iþten çýkýþ iþlemini XML dosya transferi ile yapmalarý saðlanmalýdýr.
Ayrýca iþverenler e-bildirge menüsünde ay içinde iþe giriþi ve iþten çýkýþý yapýlan iþçilerin isim listesine ulaþabilmeli ve kendi kayýtlarýyla karþýlaþtýrabilmelidir.
E-bildirge sisteminde iþe giriþ - iþten çýkýþ iþlemlerinde iþverenlerin toplu rapor alabilmeleri saðlanmalýdýr. Mevcut sistemde kimlerin giriþlerinin yapýldýðýný veya hangi iþyerine yapýldýðýný anlayabilmeleri mümkün olmamaktadýr. Rapor alýnarak program aracýlýðýyla iþe giriþ ve çýkýþlarýn sigortalý bazýnda APHB ye eklenmesi emek ve zaman kaybýný ciddi anlamda azaltacaktýr.
Ýþe iade davalarýnda geriye dönük verilmesi gereken aylýk prim ve hizmet belgelerinin de e-bildirge sisteminden verilmesi saðlanarak, SGK müdürlükleri arasýndaki uygulama farklýlýklarý kaldýrýlmalýdýr.
3- SGK prim ödemelerinde kýsmi ödeme yapýlabilmeli
SGK sisteminde iþveren primlerinde kýsmi ödemeye imkân tanýnmamaktadýr. Diðer bir deyiþle 1 lira eksik prim olsa dahi bankalar SGK primi tahsilatý yapamamaktadýr. Vergi idaresinde olduðu gibi kýsmi ödemeye imkân tanýnmalýdýr. Sosyal Güvenlik Kurumu bir hesap açmasý ( örneðin emanet hesabý) ve beyan usulü ödemenin tüm bankalarda yaygýnlaþmasý ve zorunlu hale getirilmesi gerekmektedir. Þu andaki uygulama internet üzerinden bazý bankalarla beyan usulü iþlem yapýlabilmektedir fakat çok yetersizdir. Çoðu bankanýn keyfi uygulamasý söz konusudur.
4- Profesyonel yöneticilerin sorumluluðuna dikkat!
Þirketlerin SGK’na olan borçlarýndan profesyonel yöneticiler sorumlu tutulmamalýdýr. Ýþveren vekili tanýmýnýn yeniden düzenlenmesi ile yapýlmalýdýr.
5- Tek SGK numarasý þart!
Türkiye genelinde iþ yapan firmalarýn her ilde ve SGM de ayrý ayrý dosya açmak zorunda kalmasý ayrý ayrý þifre almak zorunda olmasý zaman ve emek kaybýna neden olmaktadýr. Ýþverenlere Türkiye genelinde tek SGK sicil numarasý verilmesi ve tek þifre ile iþlem yapabilmelerine olanak saðlayacak düzenlemeler yapýlmalýdýr. Daha fazla vurgulanmalýdýr, çok haklý bir düzenlemedir.
6- Ýþe giriþ ve iþten ayrýlýþ bildirimleri
Ýþe Giriþ ve Ýþten Ayrýlýþ Bildirimlerinde Adres Kaydý ve SPEK Kontrolü: SGK’nýn Ýþe Giriþ ve Ýþten Ayrýlýþ bildirimlerine her defasýnda adres bilgilerinin giriþinin yapýlmasý yerine adres bilgilerinin Ýlgili Nüfus Müdürlüðünden alýnmasý (Mernis sisteminden otomatik çekilmesi) saðlanmalýdýr.
Ayný þekilde tüm sigortalýlarýn meslek kodunu liste halinde raporlanmasý konusunda sistemin deðiþtirilmesi gereklidir. Ayrýca Ýþten ayrýlýþ bildirgelerinde personelin zaten SGK kayýtlarýnda bildirilmiþ olan önceki ay SPEK bilgileri istenilmemeli, ayrýca cari aylar için bordro henüz yapýlmadýðýndan (verilen bilgiler de saðlýklý olmayacaðýndan) SPEK bilgisi istenilmemelidir. Zira zaten cari ay bordrolarý yapýldýðýnda sisteme yüklenmektedir. Ýlave ikinci bir zaman kaybettiren yüke gerek yoktur. Gerekmesi halinde sigortalý hesap fiþi ayný iþi gördüðünden ekstra yüke gerek yoktur.
Bir sonraki yazýmýzda ise MÜSÝAD’ýn Ýþ Kanunu ile ilgili tespitlerini ve önerilerini paylaþacaðýz.
