Geçtiðimiz hafta "Yabancý Çalýþanlara Verilmesi Gereken En Düþük Ücret" konusunu yazýnca çok sayýda okurumuzdan da çalýþma izni süreçleri ve þartlarýný soran e-postalar aldýk.
Çalýþma izni almak isteyen yabancý ülke vatandaþlarý yurt içinde Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý'na, yurt dýþýnda ise vatandaþý olduklarý ya da yasal olarak yaþadýklarý ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya baþkonsolosluklarýna baþvuru yapabilirler.
Yabancý uyruklular için çalýþma izni iki yolla alýnmaktadýr.
1- Yurt dýþýndan veya,
2- Yurt içinden
Baþvuru yapýlabilmektedir.
Yurtdýþý Baþvuru
Yabancýlar, yurt dýþýndan çalýþma izni için ilk baþvurularýný, uyruðunda bulunduklarý veya daimî ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Bu baþvuru esnasýnda Türkiye'deki iþverenle imzalanmýþ iþ sözleþmesini ve davet mektubunu (veya atama/görevlendirme yazýsýný) temsilciliðe ibraz ederler. Baþvurunun kabulü halinde temsilcilik tarafýndan yabancý þahsa bir referans numarasý verilir.
Türkiye'de bulunan iþveren veya iþveren vekili, söz konusu referans numarasý ile sisteme girerek çalýþma izin baþvurusunda bulunur.
Dýþ temsilciliðimiz kanalýyla yapýlan baþvurularda, temsilciliðimize yapýlan baþvuruyu takip eden 10 gün içinde Türkiye'deki iþverenin söz konusu yabancýyý çalýþtýrmak üzere internet üzerinden elektronik çalýþma izin baþvurusunu yapmasý zorunludur.
Yabancýnýn Türkiye'de bulunmamasý nedeniyle taraflarýn ýslak imzalarýnýn bulunduðu iþ sözleþmesinin de ayrýca gönderilmesi gerekmektedir.
Yurtiçi Baþvuru
Ülkemizde bulunan ve en az altý (6) ay süreli geçerli ikamet tezkeresi sahibi olan yabancýlar için yapýlýr.
Bu durumda yabancý 99 ile baþlayan T.C. Yabancý Kimlik Numarasýna sahiptir.
Türkiye'de ön lisans ve lisans öðrenimi için verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe istinaden en az "altý ay" süreli ikamet izni almýþ ve iznin süresi sona ermemiþ olan yabancýlar için ilgili iþverenler baþvurularýný yurt içinden (Ayrýca ilgili T.C. dýþ temsilciliðine baþvuruya gerek kalmaksýzýn) Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýna yapabilirler.
Çalýþma Ýzni Deðerlendirme Kriterleri
Çalýþma izni talep edilen iþyerinde en az beþ T.C. vatandaþýnýn istihdamý zorunludur. Ýzin isteyen yabancýnýn þirket ortaðý olmasý halinde beþ kiþilik istihdam þartý, Bakanlýkça verilecek bir yýllýk çalýþma izninin son altý ayý için aranýr. Ayný iþyerinde birden fazla yabancý için çalýþma izni talebinde bulunulmasý durumunda, çalýþma izni verilen ilk yabancýdan sonraki her bir yabancý için ayrý ayrý beþ T.C. vatandaþý istihdamý aranacaktýr.
Ýþyerinin ödenmiþ sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satýþlarýnýn en az 800.000 TL veya son yýl ihracat tutarýnýn en az 250.000 ABD Dolarý olmasý gerekmektedir.
Dernek ve vakýflarda çalýþacak yabancýlara iliþkin izin taleplerinde 2'nci madde, yabancý devlet havayollarýnýn Türkiye temsilciliklerinde, eðitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalýþacak yabancýlarýn çalýþma izni baþvurularýnýn deðerlendirilmesinde ise, 1'inci ve 2'nci maddeler uygulanmayacaktýr.
Ýzin isteyen þirket ortaðý yabancýnýn, 40.000 TL'den az olmamak üzere sermaye payýnýn en az yüzde 20 olmasý zorunludur.
Ýþveren tarafýndan yabancýya ödeneceði beyan edilen aylýk ücret miktarýnýn yabancýnýn görev ve yetkinliði ile baðdaþýr seviyede olmasý zorunludur. Geçen hafta en düþük ücreti de bu köþede yazmýþtýk.
Esasen her zaman ülke vatandaþlarýnýn istihdam edilmesi ve yabancý çalýþanlarýn daha nitelikli iþlerde çalýþma izni verilmesi diðer ülkelerde de geçerli bir kuraldýr. Bu nedenle çalýþma izni alýnýrken öncelikle neden bu kiþinin çalýþmasýna ihtiyaç duyulduðunun izah edilmesi faydalý olacaktýr.
