Günümüzde hýzla deðiþen çalýþma hayatý, iþyerlerinde veya çalýþma biçimlerinde de çeþitli deðiþiklerin beraberinde getirmektedir.
Ýþverenin, iþçi lehine olacak bir uygulamayý hayata geçirmesi için iþçiden onay almasýna gerek bulunmamaktadýr.
Örneðin, daha önce iþveren tarafýndan yýlda bir asgari ücret ikramiye verilmiyorken, yeni uygulama ile tüm çalýþanlara yýlda bir asgari ücret ikramiye verilmesi için iþçinin onayýna gerek bulunmamaktadýr.
Diðer yandan haftalýk 45 saat çalýþýlan iþyerinde artýk 40 saat haftalýk çalýþma yapýlacak ve iþçinin hak ediþlerinde bir deðiþiklik olmayacaksa çalýþma koþullarýnda esaslý deðiþiklik gündeme gelmeyecektir.
Ancak çalýþma koþullarýnýn iþçinin aleyhine deðiþtirilmesi gündeme geldiðinde, Ýþ Kanunu'nda da hüküm altýna alýndýðý þekilde sürecin yürütülmesi bir zorunluluktur.
Ýþveren tek taraflý olarak iþçinin iþ sözleþmesinde, iþ sözleþmesinin eki niteliðinde olan yönetmelik veya protokol gibi belgelerde yer alan hükümlerde veya iþyeri uygulamasý haline gelmiþ olan çalýþma koþullarýnda deðiþiklik yapamazlar.
Çalýþma koþullarýnda esaslý deðiþiklik yapýlmasý iþçinin onayýna tabidir.
Ýþveren yapýlacak deðiþikliði iþçiye yazýlý olarak bildirmelidir. Deðiþiklik bildirimine iþçinin altý iþgünü içerisinde onay vermemesi halinde, çalýþma koþullarýndaki deðiþikliðin hayata geçirilmesi uygun olmayacaktýr.
Çalýþma koþullarýnda deðiþiklik ve iþ sözleþmesinin feshine iliþkin hüküm 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 22'nci maddesinde hüküm altýndadýr.
Hüküm uyarýnca iþçiye yazýlý olarak yapýlmayan ve iþçinin alt iþgünü içerisinde yazýlý olarak kabul etmediði deðiþiklik bildirimleri hayata geçirilmemelidir.
Ýþçi deðiþiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, iþveren deðiþikliðin geçerli bir nedene dayandýðýný veya fesih için baþka bir geçerli nedenin bulunduðunu yazýlý olarak açýklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iþ sözleþmesini feshedebilir.
Ancak iþçinin yapýlan bu feshin usulüne uygun yapýlmadýðýný ve geçersiz olduðunu ileri sürerek dava açma hakký bulunmaktadýr.
Bu hususlar iþverenin çalýþma koþullarýnda yapýlacak esaslý deðiþikliði tek taraflý olarak hayata geçirmesiyle ilgilidir. Buna karþýn iþçi ve iþveren karþýlýklý olarak anlaþarak çalýþma koþullarýný her zaman deðiþtirebilirler.
Çalýþma koþullarýnda esaslý deðiþiklik olarak deðerlendirilebilecek durumlara örnek vermek gerekirse, iþçinin ücretini düþürmek, sürekli olarak yapmaya devam ettiði iþini deðiþtirmek, görev yerini tek taraflý olarak deðiþtirmek, sürekli sabit olan çalýþma saatlerini uzatmak, yapýlan yemek yardýmýnýn tutarýný düþürmek gibi haller çalýþma koþullarýnda esaslý deðiþikliði ifade etmektedir. Bu örnekler iþyerinde geçerli olan iþ sözleþmelerine, sözleþme eklerine ve iþyeri uygulamalarýna göre deðiþiklik gösterebilmektedir.
Tüm bu örnekler, iþçi ve iþverenin karþýlýklý anlaþmasý ile deðiþtirilebilecekken, iþveren tek taraflý olarak bu deðiþiklikleri yapmasý iþyerinde çalýþma sistemini bozacak ve çalýþma barýþýný da olumsuz yönde etkileyecektir.
