Çanlar kimin için çalýyor?

Sýrbistan'ýn Kosova sýnýrýna yýðýnak yaptýðýna dair haberler bu sorunun bir kez daha sorulmaya baþlanmasýna neden oldu: Balkanlarda neler oluyor? Daha doðrusu çanlar kimin için çalýyor?

Dünyanýn yeni bir 'büyük güç mücadelesi'ne sahne olduðu bu günlerde farklý coðrafyalarda karþý karþýya gelmeye devam ediyor bu 'büyük güçler'. Vekalet denilen bu yeni çatýþma türünde zamanýn 'dondurulmuþ çatýþma' hatlarýnda kývýlcýmlarýn tabiri caizse birbiri peþi sýra ateþlendiði, 'tavþana kaç, tazýya tut' denilen bir tür karþý tarafý yýpratma, bezdirme amaçlý hamleleri görüyoruz. Ýþte Ukrayna saldýrýsýnýn ilk günlerinden itibaren dikkat çektiðimiz Güney Kafkasya ve Balkanlar coðrafyalarýndaki hareketlenmeler, bu görüþü doðrular nitelikte.

Büyük güç mücadelesi coðrafyalarý içerisinde en 'netameli' olaný ise Balkanlar. Tarihte dünya savaþýnýn ilkinin kývýlcýmýnýn ateþlendiði coðrafya olarak hafýzalara kazýndýðý Balkanlar, barýndýrdýðý çok sayýdaki etnik, dini, mezhepsel kýrýlma hatlarýyla ufacýk kývýlcýmda asýrlardýr hüküm süren imparatorluklarý yýkma, imparatorluklar çaðýný bitirme kapasitesine sahip bir kýrýlganlýða sahip. Ýþte bu sebeple Ukrayna saldýrýsýnýn ilk günlerinde "Balkanlar'a dikkat" demiþtik.

Haklýlýðý ortaya koyarcasýna hamleler, daha doðrusu provokasyonlar Sýrp tarafýndan gelmiþti, gelmeye devam ediyor. Sýrbistan ile Kosova arasýnda yeniden yakýlmaya çalýþýlan ateþ öyle sadece Balkanlar'da kalacak bir kývýlcým olmayacaktýr. Ýþte bunu önleyici hamle ise Türkiye'nin daha birkaç ay öncesinde tekrar hareketlenen bölgeye haziran ayýnda Kosova-Sýrbistan arasýndaki gerilimi azaltmak amacýyla NATO'nun talebi ile 24 yýlýn ardýndan Kosova'ya intikal etmiþti. O dönemde çýkan haberlerde Kosova'daki NATO Barýþ Gücü'ne (KFOR) takviye olarak bir tabur komando gönderen Türkiye'nin NATO önderliðindeki çok uluslu barýþ gücü KFOR'un komutasýný Ýtalya'dan devralabileceði söyleniyordu. Ne ilginçtir ki tam da ekim ayýnda Türkiye'nin KFOR komutasýný devralmasýnýn hemen öncesinde Sýrbistan'ýn Kosova sýnýrýna çok büyük hatta benzeri görülmemiþ bir askeri yýðýnak yaptýðý haberleri çýktý. Bu hem Türkiye'nin bugüne kadar katýldýðý ve komutasýný üstlendiði tüm NATO Barýþ Gücü Kuvvetleri'ndeki sýra dýþý baþarýsý ile 'içlere su serperken' taraflara itidal çaðrýlarýnýn artmasý hiç olmadýðý kadar çok gerekiyor.

Kenar-kuþak coðrafyalarýnýn biri olan Balkanlar öyle azýmsanacak bir bölge deðil. Kalpgaha giden yolun kapýsý, kalpgahý çepeçevre saran coðrafyanýn batý kanadý olan Balkanlar, tarih boyunca büyük güç mücadelelerinin bilek güreþine sahne olarak halen vekalet savaþlarýna uygun görülüyor olmalý ki 'kaþýnan' itilaflar bitmek bilmiyor; hem de bunun sonucunun ne kadar vahim olduðunu herkesin bilmesine raðmen. O kadar da geçmiþe gitmeye gerek yok. Akýllara bölgede son 10 yýlýn en þiddetli çatýþmalarýný getiren bu hareketlenme 'çanlar kimin için çalýyor' dedirtirken bu bölgede olasý bir vekalet niteliði taþýyan 'çatýþma'nýn sadece bölgesel kalmayacaðýnýn ve yeni bir 'Balkan Savaþý' baþlýklarýnýn atýlmaya baþlamasýnýn da o kadar azýmsanacak bir uyarý olmadýðýnýn hatýrda tutularak ona göre adýmlarýn ya da 'vekillerin' desteklenmesinin önemini vurgularcasýna altýný bir kere daha çizmek gerekiyor. Zira çanlar sadece Balkanlar için çalmýyor. Dünya savaþýnýn tetikleyicisinin burada yaþanan bir suikast olduðu unutulmamalý.