Ýnsanlýk tarihi hiçbir meselesini sadece kendi dinamikleri üstünde geliþen bir ‘’iç mesele’’ olarak yaþamamýþtýr. Özellikle siyaseti þiddet araçlarý ile icra eden ve iktidarýný þiddetin imkanlarý üstüne inþa etmeye çalýþan terör örgütleri, kendilerini destekçileri olan devletlerden ödünç alýrlar. Bir tür ipotek altýnda faaliyet gösterirler ve söylemlerinin dayanaklarý, temelleri ne olursa olsun aslýnda destekçi devletlerin siyasi amaçlarýnýn gereklerini yerine getirirler.
Deklere ettikleri siyasi programlarýnýn aksine, bütün cavcavlý retoriklerine raðmen, yürüttükleri silahlý þiddet faaliyeti, baþkalarýnýn projelendirdikleri ve baþkalarýnýn hizmetinde olan bir faaliyettir. Kaldý ki eðer öyle deðilse, dýþ devletler neden bu tehlikeli faaliyetleri finanse edip bir tür sponsorluk görevi üstlensinler ki? Ýnsanlýk tarihi bu tür örneklerden oluþmuþtur demek hiç de abartý sayýlmaz. Karþýlýklý menfaatler, siyasi ittifaklar ve stratejik iþbirlikleri adý altýnda meþrulaþtýrýlan bu iliþkiler yumaðý, nasýl ifade edilirse edilsin son tahlilde güçlülerin, görece daha güçsüzlere yardým adý altýnda kendi siyasi çýkarlarýný dayatmaktan baþka da bir anlama gelmez.
Karþýlýklý baðýmlýlýk iliþkilerinin egemen olduðu günümüz dünyasýnda, bizzatihi insanýn kendisi doðasý gereði bir iç mesele olarak durmuyor. Küreselleþen dünyanýn maddi hayatýnda yemek ve içmek için dahi, insan kendi dýþýnda bir arayýþ ve etkileþime mecbur býrakýlan bir varlýk haline gelmiþtir.
Öte taraftan inançlar, kimlikler, mezhepler doðasý gereði sadece içeriden beslenmezler. Bundan ötürü de dýþarýdan etkileþime her zaman açýktýrlar. ‘Kendi görüþlerim hakkýnda sadece bir öz-bilince sahibim’ demek söylem düzeyinde bile artýk inandýrýcý deðil. Deyim uygunsa kimin kimi etkilediði, kimin kimi kendi çýkarlarý için ötekini koþulladýðýný ayýrt etmek aslýnda pek kolay deðil. Çünkü at izi it izine karýþmýþ ve köyün ortasý manipülasyonlar tarafýndan delik deþik edilmiþtir.
Sömürgecilik, emperyalizm, soðuk savaþ derken en son olarak þimdilerde Radikal Ýslam tehlikesi tüm sorunlarýn, hatta bir adým daha ileri götürülerek tüm dýþ meselelerin ana odak noktasý haline getirilmiþtir.
Dikkat ederseniz Kürt meselesi gibi can yakýcý meseleye sahip tüm ülkelerde çözüme kavuþma iradesi ancak soðuk savaþýn bitmesiyle baþlayabilmiþtir. Ýrlanda, Ýspanya ve Güney Afrika meselesi, ancak uluslararasý güçler bu meselelerinin devamýnda kendileri için bir fayda kalmadýðýný görünce çözülebilmiþtir. Baþka bir ifade ile ismini andýðým bu ülkelerde taraflar çýkarlarýný baþka bir seviyede sürdürme imkanýna kavuþunca, eski durumun sürdürülemez olmasýna karar vermiþlerdir.
IRA meselesinde Batýnýn Katolik Kiliseleri ve ABD ‘’desteðini ‘’ çekerek barýþýn olmasýný saðlamýþlardýr.
Ayný þekilde Fransa ETA’ya Fransa’da yaþama hakký tanýmayarak ETA’yý etkisizleþtirebilmiþtir.
Güney Afrika’da soðuk savaþýn bitmesiyle ýrkçý rejim, artýk taþýnamaz bir yük olmuþ ve sorunun iç savaþsýz çözümü konusunda ýrkçý rejime destek veren tüm uluslararasý güçler çözümün zorlayýcýsý olmuþlardýr. Bu durum Güney Afrika’ya barýþ getirmiþtir.
Kolombiya’daki iç savaþ Venezuela ile Küba’nýn açýk desteði olmaksýzýn yürütülemezdi. Nitekim FARC, Bolivarizmden esinlenmiþ bir hareketti ve bu nedenle Hugo Chavez tarafýndan açýk olarak destekleniyordu. Chavez sonrasý bu durum büyük yük olmaya baþladý ve Venezuela desteðini çekti.
Küba’nýn isteksizliði ve ABD’nin artýk bölgede denetleyemediði silahlý güç istemiyor olmasý, taraflarý barýþ masasýnda çözüme zorladý.
Uruguay’da Tupamaro hareketi legal partiye dönüþtü.
Peru’da “Aydýnlýk Yol” gerillalarý durdu, faaliyette deðiller.
FARC ise hâlâ dünyanýn en büyük silahlý gerilla örgütlerinden birisi. Ýþte bu yüzden ABD bu görüþmelere onay veriyor.
Bütün bunlara raðmen, bu kez görüþmelerin barýþla son bulmasý, öncekilere göre daha yüksek bir ihtimal olarak görülüyor. Çünkü ne Kolombiya hükümeti, ne de FARC bu savaþý artýk sürdüremiyorlar.
Bizde de 1993’lerde barýþ ve çözüm görüþmeleri özel olarak Turgut Özal tarafýndan denendi ama soðuk savaþýn Ortadoðu’da bitmediði ortaya çýkýnca sorun çözüm noktasýna gelemedi..
Pazartesi günü konuya devam edeceðim.
