Hiç gören olmamasýna raðmen inanýyoruz hala her yýl cemrelerin havaya düþtüðüne... Genetik kodlarýmýza iþlenmiþ belki de bu batýl inanýþlar... Israrla savunanlara soruyorum: Birinci cemre havaya düþmüþ olmasýna raðmen nedir bu soðuk hava?
Bizim için mitolojik efsane olarak kalmasý gereken hikayelerden biri de cemre. Eskiden takvimin havaya göre belirlendiði günlere uzanýyor cemrenin tarihi. Hatta nasýl oluþtuðunu anlamanýn en iyi yolu Þamanizm’den geçiyor. Bilenler bilir þamanizmde gök, yer, yeraltý olarak üç alem olduðuna inanýlýrmýþ. Cemre de o günlerden miras bize. Efsaneye göre adý ‘Ýmre’ olan cin yerden yükselip gökyüzünde alev topu býrakýyor ve hava ýsýnýyor. Efsane sevenler için müthiþ bir malzeme olabilir bu hikaye. Ama matematik modeller ve atmosfer fiziði kanunlarýyla hesaplanan, belirlenen hava tahminleri için yetersiz olduðu da çok açýk.
Atmosferde þartlarý takvimler belirlemez. Okyanus akýntýlarý, nem, sýcaklýk, basýnç, atmosferin düþey durumu gibi pek çok somut parametre ýþýðýnda matematik modellerle hazýrlanan tahminlere göre havanýn nasýl olacaðý hesaplanýr. Bugüne kadar atmosferde yapýlan tüm ölçümlerle elde edilmiþ istatistiklerin sonuçlarý da gösteriyor ki hava mevsim tanýmaz. Aðustosta bile kar yaðabilir. Cemre düþtü diye, havanýn ýsýnmasýný bekleyenlere söyleyecek hiç sözüm yok tabii. Ama “Aklýn yolu birdir” demiþler. Cemrelerin gerçek olduðuna dair hiç kanýt yokken gerçek dýþý olduðuna dair pek çok somut delil var. Mesela üç cemrenin sýralamasý. Tüm dünyanýn kabul ettiði gerçeklerden biridir; önce topraðýn, sonra havanýn ve en son suyun ýsýndýðý... O halde gerçekliðine sadece Türkiye’de inanýlan cemre neden önce havaya düþüyor? Önce havaya düþmüþ olmasýna raðmen neden önce toprak ýsýnýyor?
BÝZE ANLATILAN BÝR MASAL
Havayla ilgili bu ikonlarý hayatýmýzdan çýkarmayalým ama bunlarýn gerçek olmadýðýný da bilelim artýk. Cemreler bize anlatýlan masallardan biri... Havaya, suya ya da topraða ateþ topu falan düþmez. Yani bu dönemde cemrelere baðlý olarak havanýn ýsýnmasýný bekleyenler varsa hüsrana uðrayabilir. Ýstatistikler mart ayýnýn özellikle Ýstanbul’da soðuk geçtiðini ve en yoðun kar yaðýþýnýn hep bu dönemde yaþandýðýný gösteriyor. Hem zaten uzun bir süredir Doðu’da kar kýþ kýyamet gidiyor. Havanýn cemre falan dinlediði yok. Yoksa cemrenin düþtüðü ilk gün neden kar yaðsýn birçok ilde? Sakýn bu cemreler havaya yan etki yapýyor olmasýn!
