Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Ceviz gibi kuruyemiþler yararlý baðýrsak bakterilerinin geliþimini saðlýyor  

Ceviz, fýstýk gibi kuruyemiþlerin düzenli tüketilmesinin saðlýðýmýzýn korunmasý bakýmýndan ne kadar önemli olabildiði yürütülen bilimsel araþtýrmalar ya da epidemiyolojik saha çalýþmalarý ile ortaya konuluyor. Son dönemlerde, bildiklerimizden farklý bir yararý olarak, bu kuruyemiþlerin baðýrsak yararlý bakteri popülasyonu üzerinde de olumlu katkýlarýnýn bulunduðunu gösteren çalýþmalar dikkati çekiyor. Özellikle son 10 yýlda yürütülen bilimsel araþtýrmalar baðýrsaklarýmýzda yer alan yararlý bakterilerin (mikrobiyota) saðlýðýmýz için ne kadar önemli olduðunu ortaya koyuyor. Bu nedenle mikrobiyota sayýsý ve etkinliðini artýracak uygulamalar son derece önemli.   

Almanya’da Münih Üniversitesi Týp Merkezi tarafýndan yürütülen yeni bir çalýþmada 50 yaþ üzerinde saðlýklý beyaz erkek ve menopoz dönemi sonrasý bayanlar arasýndan belirli özelliklere göre seçilen (sigara içmeyen, kuruyemiþ alerjisi olmayan, vücut kitle indeksi 35’in altýnda olan, kan lipit deðerleri belirli sýnýrlar içerisinde olan) 194 birey üzerinde yürütülmüþ. Önce dört hafta süre ile kuruyemiþ içermeyen diyet verilmiþ. Ardýndan sekiz hafta ceviz içeren diyet verilmiþ. Son dönemde tekrar kuruyemiþ taþýmayan dört haftalýk bir arýnma diyetini takiben tekrar sekiz hafta ceviz diyeti verilmiþ. Toplam olarak 24 aylýk bu araþtýrma sürecinde belirli aralýklarla dýþký toplanarak mikrobiyota içeriklerindeki farklýlaþma incelenmiþ. 

Ceviz içeren diyetin uygulanmasý ile baðýrsaklarda yararlý bakteriler olarak bilinen Ruminococcaceae spp. ve Bifidibacteriaceae grubu bakterilerin sayýsýnýn arttýðý tespit edilmiþ. Bu grup bakterilerin diyetle alýnan lifler gibi sindirilemeyen polisakaritlerden ürettiði bütirik asit gibi yararlý maddeler baðýrsak epitel hücreleri için besleyici rol oynamaktadýr. Ayrýca baðýrsaklarda iltihap tepkimesinin de azaldýðý bildiriliyor. Diðer taraftan, baðýrsak saðlýðýný olumsuz etkileyen bazý bakterilerin sayýsýnda ise belirgin azalma saðlanabildiði görülmüþ. Bu miktarý azalanlar arasýnda þiþman bireylerde baskýn olduðu tespit edilen Firmiküt grubu (Lachnospiraceae) bakterilerin yaný sýra Blautia sp., Anaerostipes sp. bulunuyor. 

Aslýnda baðýrsak mikrobiyotasý üzerinde bu olumlu etki sadece ceviz ile sýnýrlý deðil. Daha önce yürütülen çalýþmalarda antep fýstýðý, tatlý badem gibi kuruyemiþlerin de cevizle ayný þekilde baðýrsaklarda bütirik asit dönüþümünü saðlayarak yararlý etki gösterdikleri gözemlenmiþ. Fýstýðýn etkisinin tatlý bademden daha yüksek olduðu tespit edilmiþ.