"Halkla hiçbir zaman ilintisi olmayan bir kuruluþtur CHP." (Kemal Tahir) Bunun en çarpýcý örneklerinden biriyse Serbest Fýrka olayýdýr. Bu olay anlaþýlmadan bugünlere nasýl geldiðimizi kestirmek mümkün deðildir. Atatürk en yakýn dostlarýndan Fethi (Okyar) Bey'den CHP'ye muhalefet edecek bir siyasi parti kurmasýný ister. Halkýn CHP'den "yaka silkmeye baþladýðýný anlamýþ, TBMM'de muhalefet edecek bir oluþumun kurulmasý görevini arkadaþýna vermiþtir." Ýnönü ve CHP'nin önde gelenleri bu fikre karþýdýr. Cumhuriyet Gazetesi sahibi Yunus Nadi Bey hemen bir yazý döþenir ve CHP'ye muhalefetin cumhuriyete, devrimlere ve sonunda Atatürk'e karþý bir eylem olduðunu açýkça belirtir. Serbest Fýrka'ya daha ilk günden giren Aðaoðlu Ahmet Bey bu yazýyý görünce acý acý güler ve "iþte oyun baþlýyor" diye mýrýldanýr. Yunus Nadi'nin Atatürk'ten izinsiz böyle bir yazý yazmasý mümkün müdür? Deðildir elbet. Ancak Atatürk, TBMM'deözgürlük havasý olmadýðýný, serbestçe konuþmaya izin verilmediðinibilmektedir. Yurdu gezen arkadaþlarýndan milletin CHP'den býktýðýný, doðru ya da yanlýþ, baþlarýna gelen her olumsuzluktan bu partiyi suçladýðýný öðrenmiþtir. Serbest Fýrka'nýn kurulmasýyla halk akýn akýn bu partiye kaydýný yaptýrmaktadýr. CHP merkezleri bomboþ dururken Serbest Fýrka binalarýnýn önü ana baba günüdür!
Aðaoðlu Ahmet Bey Atatürk'e, hiç çekinmeden "bugün fýrkamýzda Terrakiperver ilericiler, muhafazakârlar ve geçmiþi arayanlar var. Bildiðiniz gibi, bunlar ayný fýrka bayraðý altýnda yan yanalar. Bunlara kürsüden özgürce konuþma izni verilmeli efendim" der.
Atatürk gülümseyerek, "bu fikir benim de aklýma geldi ama o engel oldu",diyerek Ýsmet Paþa'yý gösterir eliyle: "Ahmet Bey ben yeni fýrkaya elli altmýþ, belki de daha fazla mebus ayýracaðým Kütahya mebusu Nuri'yi (Nuri Conker) Genel Sekreter olarak size veriyorum. Tamam mý Nuri?"
"Emredersiniz".
Yeni partinin 11 maddeden oluþan programýný Aðaoðlu Ahmet Bey hazýrlar, Fethi Bey'in onayýndan sonra yayýnlayacaktýr. Program CHP'nin anti-tezidir. Birinci maddesi cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik esaslarýna baðlý kalýnacak der.
Ýkinci madde vergilerin hafifletilmesi ve vergi toplamadaki yolsuzluklarý ortadan kaldýrýlmasýný içermektedir. Üçüncü madde: "Devlet gelirleri verimli yerlere harcanacak, büyük yatýrýmlar salt bir kuþaða yüklenmeyecek, devlet harcamalarý çar çur edilmeyecek." Dördüncü madde ülkeye yabancý sermaye girmesini kolaylaþtýracak önlemleri sýralarken beþinci madde özel giriþimin devlet müdahelesinden kurtarýlacaðýný söyler. Programýn altýncý maddesi tefeciler ve aþýrý karla mal satanlarla nasýl savaþýlacaðýný anlatýrken yedinci madde ihracatýn teþvik edilmesini, özel giriþimcinin sanayide yer almasý için gerekli önlemleri sýralar. Sekizinci madde vatandaþýn devlet dairelerindeki iþlerinin kolaylaþtýrýlacaðýný söyler, rüþvetle mücadeleyi vurgular. Dokuzuncu madde mahkemelerin hýzlý çalýþacaðýný söz verir, onuncu maddeyse dýþ siyasette komþularla iyi geçinileceði vurgulanýr ayrýntýlarýyla. On birinci madde kadýnlara oy hakký verilmesini, seçimlerin tek dereceli olacaðýný belirtir. CHP'lileri çileden çýkaran Serbest Fýrka'nýn programý bu kadardýr iþte!
Ancak "durup dururken bu Serbest Fýrkanýn neden ve nasýl ortaya çýktýðý" yolunda kuþkular artmaktadýr her geçen gün. Ýzmir'de yapýlan açýk hava toplantýsýnda halk CHP il binasýna yürümüþ, Ýsmet Paþa'nýn resimleri yýrtýlmýþ, hatta binaya kurþun sýkanlar bile olmuþtur. CHP karþý miting düzenlemeye kalkmýþsa da araç ve insan bulamamýþ. Fethi Bey'in ertesi gün meydanlardan halka konuþmasý engellenmek istenmiþse de Atatürk müdahale ederek Valiye emretmiþ, konuþmanýn yapýlmasý için her türlü önlemin alýnmasýný istemiþ. Olaylar artarak devam eder ve sonunda Fethi Bey partiyi kapatmak zorunda kalýr. Ve baþta Ýnönü, bütün CHP'liler rahat bir soluk alýr! (Kemal TahirTarih Notlarý)