CIA, Orta Doðu’yu nasýl ateþe attý

CIA, Orta Doðu’ya soðuk savasýn ilk günlerinde, 1948’de ilk Arap-Ýsrail Savaþý sonrasý ayak bastý. Ýsrail’in 1948 savaþýný kazanmasý ve batýnýn Ýsrail’i desteklemesi Arap ülkelerinin ABD’ye olan güvenini sarsmýþtý. Dahasý petrolün güvenli bir biçimde uluslararasý piyasalara ulaþmasý yolunda ABD güvence vermeyince Orta Doðu’da bir çok ülke gözünü Moskova’ya çevirdi. Bunun üzerine Washington bölgeye ajan üzerine ajan yollamaya baþladý. Ancak bu ajanlarýn yetkileri yok denecek kadar azdý. Bu yüzden günlük sorunlarla uðraþýp geleceðe yönelik deðiþimlere dönüp bakmadýlar bile. Örneðin Washington’dan gelen emirler doðrultusunda Suriye’de birbiri ardýna darbeler düzenlediler. Suriye tam bir yaz-boz tahtasýna döndü. Washington önce bir Suriyeli siyasiye güveniyor, iktidara getiriyor, hemen ardýndan bir baþkasýný getirmek için onu alaþaðý ediyordu! Bu da Suriye’nin bu gününü hazýrladý tabi! 

Gelen ajanlarýn çoðu Ýngilizlerin ünlü Lawrence’ýný kendine örnek almýþtý. Ne var ki, Lawrence’ýn “yetersiz ve yeteneksiz bir soytarý;  onunla ilgili nice serüvenin de düzmece olduðunu bilmiyordu.”  (CIA—Orta Doðu Serüveni—Anonim) Gizlilik kavramýnýn ne olduðunu bile bilmeyen bu ajanlar, büyük paralar yaðdýrarak çeþitli  ülke hükümetlerinin bakanlarýný, yüksek düzey memurlarýný, generalleri ABD yanlýsý olarak devþiriyor sonra da bunu ulorta anlatýyordu. Baþkan Roosevelt’in ikinci dereceden kuzeni ve Beyrut Ýstasyon Þefi Archie Roosevelt’in ilk karýsý herkesin ortasýnda kocasýnýn CIA görevlisi olduðunu söylüyordu.  Hatta Rosevelt’lere Bay ve Bayan Casus demeye baþlamýþtý Beyrut’lular. Miles Copeland adýnda bir CIA görevlisi Araplarý parayla bir araya getiriyor, onlara Hýristiyan olmalarý için rüþvet üstüne rüþvet öneriyordu. James Barracks adlý ajansa eþcinseldi, kýrdýðý ceviz bini aþmýþtý. Çoðu Arapça bilmiyor, Arap kültürü konusundaysa son derece cahildi. Örneðin Joe Goodwin Araplarýn yer sofrasý kurmalarýnýn nedenini masa alacak paralarý olmadýðý varsayýmýna dayandýrarak bir çok Arap ailenin evine yemek masasý göndermiþti ABD’nin armaðaný olarak.

Bütün bu cehalete ve soytarýlýklara raðmen CIA ajanlarýnýn Sovyet, Ýngiliz ve Fransýz ajanlarýna aðýr basan bir yaný vardý: Para!  Para ve “Komünizim gelirse din elden gidecek” korkusu birçok Arabýn CIA’ye yardým etmesine neden oldu. Kýsa süreli ve pek de anlamlý olmayan baþarýlar elde ettiler. Para sayesinde krallar, baþkanlar, baþbakanlar CIA’ye koþtu. Üstleriyle geçinemeyen albaylar CIA’nin adamý oldu ayda üç beþ yüz dolara. Geleceði parlak olarak görülen yeni yetme siyasiler, gazeteciler, devlet memurlarý CIA’nin bordrosuna giriverdi 1950-60 hatta 70’li yýllarýn ilk yarýsýna deðin.

Baþarýlý oldularsa da baþarýlarý uzun sürmedi. Miles Copeland Nasýr’ýn Mýsýr’da iktidara gelmesi için dünyanýn parasýný daðýttý. Ama hemen sonrasýnda Ýsrail’den yana tavýr alýp Nasýr’ýn Soyetlerle iþbirliðine girmesini de neden oldu. Ray Close,  ARAMCO ve Kral Faysalla yakýn iþ birliði içinde, Suudi Gizli Polisini kurdu; Suudi Arabistan’da birbiri ardýna “Komünist avladý, birçok insan tutuklandý ya da hapis yattý.” Suudi halký ABD’den sýrf bu yüzden soðudu. 

CIA’nin parasý ve gerçekte saçma sapan olaral nitelendirilecek giriþimleri olmasa bu gün belki de, demokratik bir Suriye vardý. Sovyetlerin Afganistan iþgali sýrasýnda CIA o kadar para saçtý ki saða sola, bu gün ABD’nin düþman olarak bellediði Hamas, Cemaat-i Ýslami, Usama bin Ladin ve El Kaide vb  filizlenip yeþerdi. Orta Doðu’yu zapta rapta almak için baskýcý ve kökten dinci politikalarý destekledi. Çaðdaþ, yapýcý, geliþmeden yana Ýslamcý önderlere sýrt çevirdi, Ýngilizlerin eski kuklasý krallara, þeyhlere, aþiret reislerine sarýldý. Demokrasiyi hepten red etti çünkü demokrasiyle Amerikan karþýtlýðýný bir tuttu. Seçimle gelmiþ ya da gelebilecek bütün s iyasilere karþý çýktý, ABD’nin þu ya da bu politikasýný eleþtirdiði için. Kendisine boyun eðmeyen nice önderi alaþaðý etti darbeler düzenleyerek. Ýnsan haklarýný salt beyaz, Anglo Saxon, Protestan Amerikalýlar için bir hak olarak gördüðünden de yetmiþ ve seksenli yýllarda Saddam Hüseyin’i bütün gücüyle destekledi, Kürtlere karþý kimyasal silahlar kullanmasýný bile hoþgörüyle karþýladý. Bu günse Orta Doðu’daki hemen bütün halklarýn neden ABD karþýtý olduðunu anlamakta güçlük çekiyor?! Çözüm arýyor ancak 50’li yýllardaki alýþkanlýklarýndan vaz geçebilmiþ deðil...