Gün geçmiyor ki dünyanın 'doğu' yakasından stratejik bir hamle gelmesin, önemli bir adım atılmasın. Bu sefer mi ne oldu? Çin, hammadde teminine yönelik önemli bir hamle yaptı ve Afrika ülkeleri ile işbirliğinde yeni bir dönem başladı.
Geçtiğimiz hafta Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen 9. Çin-Afrika İşbirliği Forumu toplantısı, 4-6 Eylül 2024 tarihleri arasında 53 Afrika ülkesinin liderlerini ağırladı. Bu yılki toplantının teması da çok çekici: "Moderniteyi İlerletmek ve Ortak Geleceği Paylaşan Yüksek Düzeyli Çin-Afrika Topluluğu İnşa Etmek için El Ele Vermek".
"Pekin Deklarasyonu" ile kabul edilen eylem planıyla 3 yılda 50 milyar dolarlık finansman sağlama karşılığında işbirliği forumuna katılan Afrika ülkeleri Çin'e sıfır vergiyle mal ihraç etme üzerinde karşılıklı anlaşma sağlanmasıyla Çin, Afrika coğrafyasında hakimiyetini bir bakıma derinleştirmiş oldu. Bu kadarla da kalmıyor. Çin, 30 Afrika ülkesi ile ilişkilerini 'stratejik ortaklık' seviyesine çıkartıyor.
Afrika'nın 30 yenilenebilir enerji projesinin mimarı olacak Çin. Yani bağımlılık enerji alanına da sirayet edecek. 21. yüzyılın stratejik alanlarından olan tarım da anlaşmanın alanlarından biri. Afrika tarım alanlarının işletilmesi de Çinliler tarafından yapılacak. Gıda da bağımlılık olacak yani.
Son dönemlerde istatistiklerde sürekli gündeme gelen araştırma alanında da hamle var. 25 araştırma merkezi kurularak Afrika'ya gidecek Çinli uzmanlar. İnsan düşünmeden edemiyor geriye bir şey kaldı mı acaba diye. Afrika'nın en temel sorunlarından biri olan 'istihdama' da el atıyor Çin 1 milyon kişiye istihdam sağlama vaadiyle.
Eğitim eksik kalır mı; Afrikalı siyasetçilerin 'formasyonu' da Çin'de yapılacak anlaşmaya göre
Ve olmazsa olmaz 'savunma ve güvenlik', askeri modernizasyon da Çin'den. Yani sözün kısası tabiri caizse 'işbirliği' paketinde yok yok. Çin, "Afrika'nın modernleşmesine destek" için altyapı, güvenlik, kalkınma işbirliği, kültürel etkileşim, sağlık, sanayi, tarım, ticaret ve yeşil dönüşüm alanlarında 10 "ortak eylem" inisiyatifi önerdi.
Yakın dönemde Afrika'dan birer birer 'kovulan' eski sömürgeci Avrupa ülkeleri anlaşılan Çin'in büyük gelişi için çıkarılmışlar kıtadan. Kıtanın büyüklüğü ve zenginlikleri düşünüldüğünde ve asırlardır sömürülmesine rağmen Batı ve Doğu arasında hala kıyasıya rekabete konu olmasına bakılacak olursa her şey yeni başlıyor.
'Büyük güç mücadelesi' yükleniyor...
