Çin, son 20 yýlda dünya ekonomisini büyüttü ve hýzlandýrdý. Kendisini de bir ekonomik dev haline getirdi.
Þimdi o dev yeni bir dönüþüm geçiriyor Bu dönüþüm sadece Çin'i deðil dünyayý da deðiþtirebilecek kodlar içeriyor.
Çin ilk deðiþimini 1940'ta Mao ile yaptý.Ülkenin kurucu lideri, imparatorluklar ve sömürge dönemini geride býrakan ama yeni bir gücün ilk adýmýný atan kiþiydi.
Kapalý bir ekonomi içinde kendini toplayan, ekonomik tabirle konsolide eden bir millet.
Yaklaþýk 30 yýl sonra 1978'de ikinci bir dönüþüme girdi ülke; dýþý açýlma süreci 20 yýl yavaþ ilerlese de 1997'de Ýngiliz sömürgesi ve ticaret merkezi Hong Kong'un ülkeye katýlmasýyla hýzlandý.
Görüþtüðüm Çinli yetkililer son dönemin miladýný 2012 olarak veriyor.
Ama bu dönem aslýnda geçtiðimiz Ekim'de yapýlan Çin Komünist Partisi'nin 19. Kongresi'nde alýnan kararlar ve baþkan Þi Jinping'in ÇKP Tüzüðü'ne giren ilkeler dizisiyle anlamýný buldu.
Türkiye gibi Çin de önüne iki hedef tarih koymuþ:
- 2020'de ülkede yoksul kalmayacak.
- 2035-50 arasýnda 'modern ve güçlü sosyalist ülke' hedefine ulaþýlacak.
Bu konuya son yazýda ayrýntýyla gideceðim.
Bugün Çin'deki Yen'i donemin ekonomik boyutuna bakalým.
***
Çin için baþkalarý adýna üretim, 'taþeronluk' artýk yeterli deðil. Yoksul kalmamasý hedefine ancak katma deðer üreterek ulaþabilir. Bunun da adýmlarýný atmaya baþladý. Pekin'de 'geleceðin bilim kenti' hýzla yükseliyor. Gezdiðim fabrika ve test laboratuvarlarýnýn duvarlarýnda boydan boya patentler dikkatimi çekti. Test laboratuvarý ve patent dediðinizde aslýnda'yerli ve milli'den bahsediyorsunuz demektir. Çinli yetkililerin ifadesi ile "telif hakký tamamen Çin'e ait ürünler" geliyor. Yani 'Çin malý' anlayýþýný deðiþtirecek adýmlar hýzla atýlmaya baþlanmýþ. En çok yatýrým yapýlan alanlar da yönetim sistemleri, sistem yazýlýmlarý, kimya, metalurji, petrol ve temiz enerji.
Çin zengin kömür kaynaklarýný kullanmamayý deðil kömürden temiz enerji üretmeye çalýþýyor.
Bu öncelikli sektörlerde patenti kendisine ait sistemler ve ürünler geliþtirmenin Çin'i nereye taþýyacaðý çok açýk.
Turizmde geç kalmayalým
Çin'de þu ünlü 'Çinli turist' konusunu yine duydum. 1.4 milyar Çinliden 'henüz' 200 milyon kadarý turist...Türkiye ise sadece 90 küsur binini alabiliyor!..
2018 "Çin'de Türkiye yýlý" ilan edildi. Ancak Pekin'de görüþtüðüm turizmciler, Türkiye'nin henüz tanýtým için düðmeye basmamýþ olmasýndan þikayetçi. Geçtiðimiz ay Çini ziyaret eden Kültür ve Turizim Bakaný Numan Kurtulmuþ olumlu izlenimler býrakmýþ.Ama "hemen adým atýlmalý ve Çin yeni yýlý ile birlikte baþlayacak tatillerde Türkiye'ye daha fazla Çinli turist çekmeyi baþarmalýyýz" diyorlar.
Bir beklentileri de yeni Pekin büyükelçimiz Emin Önen'in bir an önce gelip göreve baþlamasý. Önen, daha önce Çin'de iþ yapmýþ bir iþ adamý ve cumhurbaþkaný baþdanýþmaný kimlikleriyle büyük bir beklenti yaratmýþ Türk ve Çinli iþadamlarý arasýnda.
Zaman kaybedenin her þeyi kaybedeceðini unutmamak gerek.
