Çin son 20 yılda küresel ekonomiyi değiştirdi ama şimdi küresel siyaseti de değiştirecek. Bunun en önemli adımı da 'Demir İpekyolu' olarak bildiğimiz Çin'in koyduğu isimle'Kuşak ve yol İnisiyatifi'...
Çinliler ısrarla'proje' demiyorlar 'inisiyatif' ifadesini kullanıyorlar çünkü bu bir ülkenin projesi değil 60 ülkeyi kapsayan ve dünyanın kuzey yarım küresinin yarıdan fazlasını içine alan bir küresel inisiyatif.
Demir İpekyolu, sömürgecilik döneminde deniz yoluna çekilen Asya-Avrupa arasındaki ticareti yeniden karaya taşıyor.
On yıl içinde uzak Asya'dan Avrupa'ya Avrupa'dan uzak Asya'ya mal taşınması üç ay değil bir hafta sürecek.
Gemi, liman, işçi, enerji, güvenlik, sigorta ve aracılık hizmetleri ucuzlayacak.
Asya'nın zengin enerji kaynakları Demir İpekyolu'nu 'en ucuz enerjiyi kullanan ticaret yolu' haline de getirecek.
Ayrıca hattın geçtiği bütün ülkeler kendi ürünlerini hatta yükleyebilecek ihtiyacı olan ürünleri de botlardan alabilecekler yani sadece bir noktadan bir başka noktaya mal ve insan taşınmayacak, aradaki bütün ülkeler hat üzerindeki diğer ülkelerle ticaret yapabilecek.
Bu durum küresel ticarette iki önemli fark getiriyor:
Mal ve hizmet zenginliği ve dolaşım.
Hattın geçtiği bütün bölgelerin güvenliği.
Yani Demir İpekyolu geçtiği bölgeyi sadece zenginleştirmeyecek, aynı zamanda güvenliğe ve istikrara zorlayacak.
İşte Çin'in başını çektiği inisiyatif bu.
'Asla emperyalist olmayacağız'
Peki Çin bunu nasıl yürütecek?
Kapitalizme uyum sağlamış 'Çin sosyalizmi' 1.4 milyar insanı ve 36 trilyon dolarlık ekonomiyi 25 kişiyle yönetiyor. 12 trilyon dolar GSMH sağlıyor.
Çin Komünist Partisi'nin 19. kongresi bu yüzden çok önemli. Başkan Şi Jinping'in ilkelerini ÇKP tüzüğü ve anayasaya geçirdiği kongre Çin için yeni bir dönem anlamına geliyor.
Bugüne kadar BM Güvenlik Konseyi daimi üyeliğinin getirdiği yetkilerin dışında bölgesel be küresel siyasette inisiyatif almayan Pekin, artık orta ve güney Asya'daki her konuda gözlerin çevrildiği ülke olacak.
Çin liderlerini küresel'siyaset' sahnesinde daha çok göreceğiz.
Peki, ekonomik gücünü siyasi güce tahvil eden Çin aktif dış politikada nasıl davranacak?
Çin lideri Şi'nin iki kuralı 'şimdilik' bir fikir veriyor:
"Demir İpekyolu'nun anlamı 'insanlığın ortak kader birliği'dir."
"Asla emperyalist olmayacağız."
Çin'de 'inovasyon'dan sonra en çok durduğum şeyler bunlar.
Devam edeceğiz...
