Çok merak edilen konulardan birisi de staj ve çýraklýk sigortasýnýn emekliliðe etkisi olup olmadýðýdýr.
Staj, herhangi bir meslek edinecek olan kimsenin geçirdiði uygulamalý öðrenme dönemi olarak veya bir kimsenin meslek bilgisini artýrmak için bir kurumun bir veya birçok bölümünde çalýþarak geçirdiði dönem olarak tanýmlanmasý mümkündür. Bu yönüyle staj, bir eðitim faaliyetidir.
Nitekim stajyerlik ve mesleki eðitim ülkemizin geliþiminde ve kalkýnmasýnda en önemli hususlardan biridir. Kalkýnmanýn gerçekleþmesi gençlerinde iþgücü piyasasýna entegre olabilmeleri oldukça kritiktir.
3308 sayýlý Mesleki Eðitim Kanunu'nun 3'üncü maddesinde tanýmlamalara yer verilmiþ olup, aday çýrak, çýrak, öðrenci ve kalfa tanýmlarý hüküm altýna alýnmýþtýr.
Stajyer, belirli bir meslek veya sanatla ilgili daha önce alýnmýþ veya alýnmaya devam edilen eðitimi uygulamak ve deneyim kazanmak amacýyla; uygulamayý ve bir iþyerinde yapýlan iþleri izleyerek bilgisini geliþtirmek için bir iþveren yanýnda beceri eðitimi alan kiþi olarak tanýmlanabilir.
Aday çýrak, çýraklýða baþlama yaþýný doldurmamýþ ve çýraklýk döneminden önce kendisine iþyeri ortamý tanýtýlan, sanat ve mesleðinin ön bilgileri verilen kiþiyi tanýmlarken; çýrak, çýraklýk sözleþmesi esaslarýna göre bir meslek alanýnda mesleðin gerektirdiði bilgi, beceri ve iþ alýþkanlýklarýný iþ içerisinde geliþtirilen kiþidir.
Ayrýca, öðrenci, iþletmelerde, mesleki ve teknik eðitim okul ve kurumlarýnda örgün eðitim gören bireylerdir.
Son olarak kalfa, bir mesleðin gerektirdiði bilgi, beceri ve iþ alýþkanlýklarýný kazanmýþ ve bu meslekle ilgili iþ ve iþlemleri ustanýn gözetimi altýnda kabul edilebilir standartlarda yapabilen kiþiyi ifade etmektedir.
Özellikle meslek liseleri ve yükseköðrenim sýrasýnda iþletmelerde yapýlan bu tür pratik çalýþmalarýn birçoðu staj çerçevesinde deðerlendirilmektedir.
Öðrencilerin kariyer arayýþlarýnda staj uygulamasýnýn aktif istihdam politikasý olarak uygulanmasý, üniversite-iþgücü piyasasý iþ birliðinin gerçekleþtirilmesine ve iliþkilerinin artýrýlmasýna baðlýdýr.
Stajyer üniversite öðrencilerinin sosyal güvenlik açýsýndan durumlarýnýn üç farklý kapsamda deðerlendirilmesi gerekmektedir. Buna göre söz konusu öðrenciler;
Yükseköðrenimleri sýrasýnda zorunlu staja tabi tutulan üniversite öðrencileri,
Yükseköðrenimleri sýrasýnda okul tarafýndan staj yapmasý uygun görülen üniversite öðrencileri,
Staj zorunluluðu olmayan, öðrenim gördükleri yüksekokul tarafýndan staj yaptýrýlmayan ancak isteðe baðlý olarak iþyerlerinde staj yapan üniversite öðrencileri
þeklinde gruplandýrýlabilir.
5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu'na göre, "meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköðrenimleri sýrasýnda staja tabi tutulan öðrenciler", Kanun'un 5'inci maddesinin birinci fýkrasýnýn "b" bendi kapsamýnda sigortalý sayýlmaktadýrlar ve bu sigortalýlar hakkýnda yalnýzca kýsa vadeli sigorta kollarýndan olan iþ kazasý ve meslek hastalýðý sigorta primleri ödenmektedir.
Stajyerler adýna uzun vadeli sigorta kolu primleri yatýrýlmadýðýndan, bu süreler emeklilik hesabýnda sigorta baþlangýç tarihi olarak sayýlmayacak ve prim ödeme gün sayýsýnda da dikkate alýnmayacaktýr.
Dolayýsýyla staj faaliyeti sýrasýnda öðrencilerin tüm sigorta kollarýna tabi çalýþmaya baþlamasý halinde emeklilik açýsýndan sigortalýlýk baþlangýcý dikkate alýnacaktýr.
