Yalnýzlýk çocuklar için zehirli etkilerde bulunuyor. Bu sebeple anne ve babalarýn çocuðun yalnýzlýðýný fark edip önleyici tedbirleri almalarý gerekir. Allahtan anne babalarýn çoðunluðu doðal halleri ile çocuklarýný yalnýzlýktan korumayý bilir. Bazý anne babalarýn ise bu konunda becerilerinin arttýrýlmasý gerekiyor. Bu becerinin öðretilebilmesi için anne babalýk eðitimlerine ihtiyacýmýz var.
***
Normal yalnýzlýk ile sorunlu yalnýzlýðýn ayrýmý: Öncelikle çocuklar için sorunlu yalnýzlýk (teknik tabirle sosyal izolasyon) ile çocuðun zaman zaman tek baþýna oyun oynamasý veya etkinlikte bulunmasýný ayýrt etmek lazým. Baþkalarýyla oyun oynayan çocuðun zaman zaman kendi baþýna oynamasýný normal kabul etmek lazým. Hatta bu sýnýrlý yalnýzlýk çocuðun yaratýcýlýðýný arttýrabilir. Sorun olan, çocuðun kendisiyle aktif ilgilenen yetiþkinler olmaksýzýn veya beraber oyun oynadýðý çocuklar olmaksýzýn vaktinin çoðunu yalnýz geçirmesi. Ýþte bu durum çocuk için zararlý.
Yalnýzlýða yatkýnlýk oluþturan sosyal ortamlar: Çocuðun çoðunlukla tek baþýna kalmasýna sebep olan durumlar var. Bazen aþýrý meþgul anne babalar çocuklarýný ilgisiz býrakabiliyor.
Bazen de aile fertlerinin sorunlarý oluyor ve bu sorunlarla boðuþan aile üyeleri küçük çocuðu kendi haline býrakabiliyor. Dinlediðim öykülerden biri þöyle: “Ben çocukken ailemde bir kargaþa ve tartýþma hali vardý. Babam iflas etmiþti. Annem üzüntüden yataktan çýkmýyordu. Anne ve babam bizimle nadiren ilgilenirdi. Annemin yanýna gittiðimde “git baþýmdan” diyordu. Kenarda tutulan unutulmuþ bir çocuktum. Bu duruma çok üzülürdüm. Lise birinci sýnýfta anne ve babamýn þiddetli tartýþmasý esnasýnda bayýldým. 15 yaþýnda birkaç kez ilaç içerek intihar giriþiminde bulundum.”
***
Çocuðun kendi yaþýna yakýn baþka kimsenin olmamasý yalnýzlýða zemin hazýrlayan durumlardan biri. Dinlediðim öykülerden biri þöyle: “Çocukluðum bir bað evinde yalnýz geçti. Babam þehir hayatýný sevmediði için bað evine yerleþmiþiz. Okul çaðýna kadar tamamen kendi baþýma büyüdüm. Hayali oyun arkadaþlarým vardý. O hayali arkadaþlarým halen benimle. Benimle beraber büyüdüler ve zamanla farklý bireyler gibi davranmaya baþladýlar.”
Evde ergen abi veya ablalarýn çocukla ilgili olmamasý da yalnýzlýða zemin hazýrlayabiliyor. Örneðin dinlediðim öykülerden biri þöyleydi: “Çocuðumuzun abi ve ablalarýyla belirgin yaþ farký vardý. Onlar kendi aralarýnda takýlýrlardý. Ben onlarýn dýþýnda kalýrdým. Kendi dünyamda yaþardým. Evde yok gibiydim.”
Engelli çocuðu olan ailenin tüm emek ve enerjisini engelli olana verirken, diðer çocuðun duygusal ihtiyaçlarýný karþýlayamamasý da yalnýzlýða zemin hazýrlayabiliyor.
Çocuðun yalnýz olduðunu gösteren iþaretler: Anne babalarýn kazanmasý gereken becerilerden biri de çocuðun yalnýz olduðunu gösteren iþaretleri tanýmalarý. Örneðin çocuk tüm günü kendi baþýna geçiriyorsa, baþka çocuklara ilgisiz gibi görünüyorsa, durgun ve içe kapanýk görünüyorsa bu durumlar yalnýzlýðýn iþaretleri olarak kabul edilmelidir.
Sonuç olarak, çocuðun yalnýzlýðý geliþim sürecini bozar. Yalnýz kalan çocuk hayal dünyasýnda yeni bir dünya yaratýr ve gerçeklikten kopar. Bu sebeple, anne babalarýn çocuðun yalnýzlýðýný fark edip önlem alacak beceriler kazanmalarýný öneririm.
