Bana en sık gelen mesajlar arasında “sınav dönemlerinde çocuğumun başarısını artırmak için hangi bitkiyi ya da besin desteğini kullanmalıyım” şeklindeki sorular önemli bir yer tutuyor. Aslında prensip olarak yeterli güvenlik bilgileri bulunmadığı için küçük çocuklarda bitkisel ilaçların kullanımına yönelik önerilerden çekiniriz. Ancak ne yazık ki bazı kurs öğretmenlerinin ya da velilerin bilinçsiz şekilde başarıyı artırmak amacıyla “Ginkgo” kapsül kullanımını önerdiğini endişe ile duyuyorum. Ginkgo kan sulandırıcı özelliği nedeniyle çocuklarda güvenli kullanımına ilişkin henüz bilgi bulunmadığından kanımca gelişigüzel şekilde kullanılması risklidir. Diğer taraftan eczanede bulunan bazı standart Ginkgo ekstresi taşıyan preparatlar haricinde piyasadaki Ginkgo içerikli besin destekleri ya da Ginkgo çaylarının içerisinde hafıza üzerinde etkili bileşenler bulunmadığından algılama değil ama sadece antioksidan etki sağlanabileceği de bir gerçek.
Koyu kırmızı renkli meyveler özellikle antioksidan etkili antosiyanin grubu bileşikler bakımından zengindir. Bu tip meyvelerin ileri yaşlarda bireylerde kalp ve damar sağlığı, şeker hastalığı, kanserin önlenmesine yönelik etkileri yürütülen deneysel, epidemiyolojik ve klinik araştırmalar ile de ortaya konuluyor. Koyu renkli meyvelerin yaşa bağlı algılama sorunlarının giderilmesinde ve demans, Alzheimer hastalığı gibi sorunların gelişiminin önlenmesinde de etkili olabildiği yapılan araştırmalar ile gösterilmiş.
Yeni yayımlanan bir araştırmada koyu renkli bir meyve olan Yaban mersini meyvesinin 7-10 yaş arası çocuklarda algılamayı artırıcı etkisi araştırılmış. Yaşları 7 ile 10 arasında 54 sağlıklı çocuk iki gruba ayrılarak bir gruba 240 gram taze yaban mersini ile hazırlanan yaban mersini meyvesi suyu (253 miligram antosiyanin taşıyor), diğer gruba (plasebo) ise şekerli benzer görünüşte içecek (fruktoz, glikoz ve C vitamini içeriyor) verilmiş. Uygulamanın etkinliği yaban mersini verilmeden önce ve 2 saat sonra yapılan çeşitli hafıza, anlama ve okuma ölçüm testleri ile değerlendirilmiş. Sonuç olarak yaban mersininin çocuklarda dikkati ve sözel hafızayı belirgin bir şekilde artırdığı, çocukların plasebo grubuna göre çok daha kısa sürede daha fazla kelime hatırladığı, buna karşılık okuma etkinliğinde belirgin bir gelişme sağlayamadığı gözlemlenmiş.
Bu çalışma tek uygulamadan 2 saat sonra yaban mersinin meyvesinin algılama kapasitesi üzerindeki akut etkisini gösteriyor. Peki daha uzun süreli olarak kullanıldığında nasıl bir katkı sağlayabilir? İşte bu konuda yürütülecek çalışmaların sonuçları önemli.
Yaban mersini ile ilgili çalışmaları genellikle ilgi ile izler ve bu konudaki gelişmeleri sizlere aktarmaya çalışırım. Bir süre önce Karadenizli bir yaban mersini üreticisi bana: “Hocam yaban mersinini övüyorsunuz ama satılmıyor, elimizde kalıyor” şeklinde bir serzeniş mesajı atmıştı. Aslında sorun sanırım yüksek fiyatı nedeniyle çok az kimsenin bu meyveyi alabilecek güce sahip olması. Fiyatı neden bu kadar yüksek bilemiyorum, doğrusu!
