Uluslararasý Çalýþma Örgütü verilerine göre dünyada 150 milyon çocuk iþçi bulunuyor. Çocuk iþçiler en çok tarým sektöründedir (Yüzde 70.9). Çalýþan her beþ çocuktan hemen hemen biri hizmet sektöründedir. Sanayi de çalýþan çocuklarýn oraný ise yüzde 11.9 dur.
2012 yýlý verilerine göre Türkiye genelinde 6-17 yaþ grubundaki çocuk sayýsý 15 milyon 247 bin kiþidir. Dünyanýn genelinde olduðu gibi Türkiye’de de en fazla çocuk iþçi tarým sektöründedir. Özellikle düþük ücretle çalýþtýrmalarý, kontrol ve yönlendirilmelerin daha kolay olmasý, itirazsýz çalýþtýrýlmalarý, verilerin görevlere ve talimatlara karþý gelmemeleri gibi nedenlerle çocuk iþçiler bazý sektörde yaygýn bir þekilde kullanýlmaktadýr.
Geçtiðimiz günlerde Sayýn Baþbakan Binali Yýldýrým imzasýyla yayýnlanan genelgeyle, 2018 yýlý çocuk iþçiliðiyle mücadele yýlý ilan edildi. Bakanlýklar, kamu kurum ve kurumlarý, sendikalar ve sivil toplum kuruluþlarý birlikte çocuk iþçiliðine karþý mücadele edecek.Bu konuda yol haritasý olarak belirlenen Çocuk Ýþçiliðiyle Ulusal Mücadele Programý (2017-2023) önemli tedbirleri içeriyor. Sayýn Emine Erdoðan Hanýmefendinin katýlýmýyla gerçekleþen ‘Çocuk Ýþçiliðiyle Mücadele Deklarasyonu Ýmza Töreni’ de ilk adýmlardan biri oldu.
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðý, çocuklarýn çalýþma þartlarý ve yasaklarýna iliþkin tüm yasal düzenlemeleri tekrar gözden geçirecek, bu hususta denetim ve kontrol mekanizmalarýn güçlendirecek, çocuk iþçiliðini takip edecek bir sistem geliþtirilecektir. Çocuk iþçiliðine dair yapýlan akademik çalýþmalara desteklenecek, araþtýrmacýlarla ortak platformlarda görüþülecek ve mücadele kapsamýnda bilgilendirici yaklaþým sergilenerek bilinç oluþturulmaya çalýþýlacaktýr.
Bu çalýþmalardan belki de en önemlisi çocuk iþçilerin, tarýmdaaile iþleri dýþýnda, ücret karþýlýðý mevsimliktarým iþlerinde çalýþmalarýnýn açýk ve netolarak yasaklanmasý olacaktýr. Ülkemizde çocuk iþçiliðinin en çok mevsimlik tarým iþlerinde görüldüðü dikkate alýndýðýnda, mücadelenin en etkili önlemi bu olacak. Yine kolluk kuvvetlerinin mevsimlik tarýmda çocuk iþçiliðini denetleyecek olmasý destekleyici olacak.
Göçmen mevsimlik iþçilerin bulunduðu kamplarda, özellikle yaz aylarýnda çocuklarýn eðitim-öðretim almalarý saðlanacak. Mevsimlik tarým iþçilerinin gittikleri yerdeki yaþam koþullarýiyileþtirilecek. Türkiye Ýþ Kurumu ise çalýþan çocuklarýn ailelerine meslekieðitim programlarýna eriþim ve iþ bulmadaöncelik verilmesi için çalýþacak.
Millî Eðitim Bakanlýðý, e-okul sisteminden devamsýzlýklarý takip edecek. Böylece çocuklarý takip edilecek, eðitime devam etmeleri için gerekli önlemler alýnacak. Özellikle de rehber öðretmenlerin bu konudaki etkinliði önemli olacak. Üniversitelerde ise çocuk iþçiliðine yönelik ders planlamasý yapýlmasý ve bu konudaki akademik çalýþmalarýn desteklenmesi için çalýþýlacak.
Çocuk iþçiliðine karþý ortak bilinç oluþturulmasý için görsel medyadan yararlanmasý gerekiyor. Kültür ve Turizm Bakanlýðý ise çocuk iþçiliði ile mücadeleye iliþkinbelgesel/film/kitap gibi yayýnlara yönelikteþvik ve destekler geliþtirecek.
Mevzuatýmýzda yer ve su altý iþlerinde, gece iþlerinde çocuk ve genç iþçi çalýþtýrýlmasý yasaklanmýþtýr. Bu yasaklara uyulmamasý halinde 2018 yýlý için 1853 TL idari para cezasý verilmektedir.
Sayýn Emine Erdoðan Hanýmefendinin de ifade ettiði gibi, çocuklarýn yeri fabrikalar deðil okullardýr; çocuklarýn eli makas, tornavida deðil kalem tutmalýdýr. Çocuk iþçiliði ile mücadele ancak toplumsal bir bilinçlenmeyle olur.
