Diþ çürümesinin baþlýca suçlularý olan Streptococcusmutans ve Lactobacillusacidophilus’un yaný sýra son zamanlarda aðýzda bulunan fýrsatçý maya Candidaalbicans’ýn da rolü bulunuyor. Çürükleri önlemek için kullanýlacak ürünlerin aðýzdaki yararlý mikroplarý öldürmeden zararlý olan bu mikroplarý yok etmesi isteniyor. Bu amaçla yararlanýlan mevcut gargaralarýn içerisinde klorhekzidin, metil salisilat ve uçucu yaðlar bulunuyor. Ancak bu gargaralarýn kullanýlmasý ile ilgili çeþitli riskler söz konusu. Özellikle klorhekzidin’in mikroplar üzerinde geniþ kapsamlý ve kuvvetli etkinliðine karþýlýk aðýz mukozasýnda tahriþ, gýrtlakta ödem, tat hissinde kayýp ve tükürük bileþiminde bulunan organik tuzlarýn ve proteinlerin çökmesi nedeniyle diþ etinde kireçlenme gibi olumsuz etkileri de mevcut. Bu nedenle kullanýmlarý sýnýrlý.
Diðer taraftan, küçük çocuklarda diþlerin korunmasýný saðlamak için güvenilir gargaralara ihtiyaç duyuluyor. Yeni yayýmlanan bir çalýþmada araþtýrýcýlar yeþil çayýn 4-6 yaþlarý arasýnda 30 çocukta diþ çürümelerini önleyici etkisini incelemiþler.
Daha önceki yazýlarýmda da yeþil çay tüketen yetiþkinlerde diþ çürümelerinin çok daha az olduðunu ortaya koyan saha çalýþmalarýnýn sonuçlarýnda bahsetmiþtim. Yeþil çay diþlerimiz için gerekli olan florürün yaný sýra kateþinler bakýmýndan zengin. Kateþinler diþ çürümesine neden olan streptokoklarýn glikoziltransferaz enzimini baskýlayarak þekeri biyofilm haline dönüþtürüp diþlerin üzerine yapýþmasýný ve asit salgýlamasýný önlüyor. Ayrýca tükürükten lizozimler, laktoferrin, müsinler, oral peroksidazlarhistidinler gibi koruyucu bileþenlerin salgýlanmasýný artýrarak dolaylý bir etki saðlýyor.
Araþtýrmada Anaokulu öðrencisi 4-6 yaþlarýnda çocuklar iki gruba ayrýlarak, bir gruba yeþil çay gargarasý, diðer gruba ise klorhekzidin (yüzde 0,2) gargara verilmiþ ve iki hafta boyunca yemeklerden sonra aðýzlarýný çalkalamalarý istenmiþ. Çocuklardan baþlangýçta ve iki hafta sonunda alýnan tükürük örneklerinde yukarýda bahsettiðim mikroplarýn miktarýndaki deðiþim tespit edilmiþ. Her iki gargara da streptokok ve laktik bakterilerin miktarýný belirgin bir þekilde azaltmýþ. Yeþil çay gargarasýnýn streptokok üzerinde etkisi daha kuvvetli iken, klorhekzidinin etkisi laktik bakteriye karþý daha yüksek bulunmuþ. Buna karþýlýk, her iki gargaranýn da kandida üzerinde etkinliðinin zayýf olduðu gözlemlenmiþ. Çocuklara ayrýca gargaralarýn tadýný beðenip beðenmedikleri sorulmuþ. Yeþil çay gargarasýný çocuklarýn beðendiði (yüzde 67), klorhekzidin gargarasýný ise beðenmedikleri (yüzde 67) bildiriliyor. Tabii yeþil çayýn güvenilir olmasýný da göz önüne alýrsak bariz bir avantaj söz konusu.
Yeþil çay gargarasýný þu þekilde hazýrlamýþlar; bir süzen poþet yeþil çay bir büyük bardak su içinde demlenerek, içerisine nane aromasý ve yapay tatlandýrýcý (sodyum sakarin) eklenmiþ. Tabii çocuklara yapay tatlandýrýcý vermek pek doðru olmayacaðýndan, evde yeþil çayý demlerken içerisine taze nane yapraklarý atýp, þeker yerine de ‘Gerçek bal’ ilave etmeyi düþünebilirsiniz. Bu gargarayý çocuk ya da yetiþkin her yaþ grubu rahatlýkla kullanabilir. Önemli not, kesinlikle þeker ilave etmemek gerekiyor.
