Farkýnda mýsýnýz bilmiyorum ama Türkiye’nin ciddi ve çok yönlü bir servis sorunu var.
Bir Doblo kaç çocuk alýr?
Ýki gün önce þahit olduðum bir olay, beni hayrete düþürdü. Olay þu: Ankara’da oturduðum binanýn çýkýþýnda sabah erken saatte bir anne ve çocuðu bekliyordu. Muhtemelen servis bekliyorlar diye düþündüm. Doblo tarzý bir araç yanaþtý. Aracýn üzerinde herhangi bir servis iþareti yoktu.
Belli bir yaþýn altýnda olan çocuklarýn oturmamasý gereken ön koltuk var ya, iþte o koltukta oturmamasý gereken çocuklardan tam iki tane vardý! Camlar hafif buðulu olduðu için arka koltukta kaç kiþi oturduðunu sayamadým ama çok kalabalýk olduðunu þöyle anladým: Arka kapý açýldýktan sonra anne kendi çocuðunu oturtacak bir yer bulamayýnca, þoför koþarak gelip çocuðu arka koltukta bir yere yerleþtirdi ve yola devam etti...
Önce çocuklarýn güvenliði
Amerika’da bir süre yaþayan herkesin dikkatini çeken bir þey vardý. Okul servisi durduðu anda, yani öðrenci indirir veya bindirirken, otobüsün sol tarafýndan bir “stop” (dur) iþareti çýkar. Bu iþaret sadece servisi deðil, trafikteki diðer araçlarý da durdurur. Böylece, çocuklar, servisten inip caddenin karþýsýna veya evlerine rahatlýkla geçebilir.
Bu basit uygulamanýn mantýðý, çocuklarýn güvenliðini saðlamak. Türkiye’de de bu tür uygulamalarýn tartýþýlmasý gerekiyor zira hemen her gün þahit olduðumuz birçok olay çocuklarýn güvenliðine yeterince özen gösterilmediðini gösteriyor.
Oturduðum binanýn hemen yanýnda bir okul var. Dolayýsýyla bol bol servis görüyorum. Bol bol da ihmal. Mesela çocuklar servise bindiklerinde, küçük çocuklar daha oturmadan ve kemer baðlamadan bazý þoförler hareket etmekte. Ya da servis durur durmaz çocuklar, yoldan gelen araç olup olmadýðýný bakmaksýzýn hýzla servisi boþaltmakta.
Artan servisçilik
Son yýllarda izlenen yanlýþ bir politika sonucu sýnavla öðrenci alan lise sayýsýnýn olaðanüstü artmasýna paralel olarak, lisedeki öðrencilerin önemli bir kýsmý mahallesindeki okullara gitmiyorlar. Bu öðrenciler evlerinde uzak okullara gitmek için haliyle servis veya genel toplu taþýt kullanýyorlar.
Yine eðitim sisteminin yapýsal sorunlarý dolayýsýyla birçok yörede öðretmenler ve öðrenciler okullarýna her gün servisle taþýnýyorlar. Örneðin, birçok köy okulundaki öðretmenlerin tamamý il veya ilçede oturuyor; bu öðretmenler her gün servisle köye gidip geliyorlar. Hayatýn bu kadar servise baðýmlý olmasý, maalesef trafik kazasý risklerini artýrýyor.
Aslýnda riskleri artýran husus, daha çok kiþinin servisle gidip gelmesinden ziyade, servis þoförlerinin -ve genelde trafikteki diðer þoförlerin- kurallara yeterince uymamasý.
Kimlerin otobüs ya da servis þoförü olabileceðine iliþkin düzenlemelerin ne derece yeterli olduðu tartýþýlýr. Ankara gibi büyükþehirlerde sabah üç ayrý okul için üst üste servisçilik yapan ve aralýksýz 3-4 saat araba kullanan bir servis þoförünün durumu da tartýþýlýr.
Ne yapmalý?
Çocuklarýn ve öðretmenlerimizin can güvenliðini saðlamaya yönelik tedbirlerin artýrýlmasý gerekli zira mevcut düzenlemeler ve uygulamalarýn yetersiz olduðu ortada. Son aylarda üst üste gelen ve birçok öðretmenimizin ve öðrencimizin ölümüyle sonuçlanan servis kazalarý hepimizi üzüyor ve konunun ciddiyet ve aciliyetini gösteriyor.
Konuyla ilgili Emniyet Genel Müdürlüðü, Ulaþtýrma Bakanlýðý, Milli Eðitim Bakanlýðý, Þoförler ve Otomobilciler Odasý ile diðer ilgili kurum ve kuruluþlarýn konuya acilen eðilmesi gerekli. Çünkü bütün bu yetkili kurumlar ve mevcut düzenlemeler, gördüðümüz bu manzaraya maalesef engel olamamýþlar.
2013’te Türkiye
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araþtýrmalarý (SETA) Vakfý’nýn her yýlsonunda düzenli olarak yayýnladýðý ve bir yýlý deðerlendirdiði analizlerin sonuncusu yayýnlandý. SETA 2013 Analizinde dýþ politika, siyaset, hukuk, eðitim ve ekonomi alanlarýna göre ayrýntýlý analizler var. Analize þu web sayfasýndan ulaþýlabilir:www.setav.org
