Önceki üç yazımda “Anne Babalık Atölyesi” üzerine çalıştığımı yazmıştım. O yazılarda anne babaların bilmesi gereken on iki meseleyi yazmıştım. Bunlar; çocuğun sır oluşturmaması, cinsel istismara uğrayan çocuktaki değişimleri fark etmek, evin psikolojik tansiyonunu/atmosferini iyi tutma, aile fertlerinden birinin ölümünü yaşaması, anne babalar nerede çocuklar orada ilkesi, çocuklar anne babadan ne kadar ayrı kalabilir, aile apartmanı çalışması, boşanma sürecini yönetme, çocuk bilir çalışması, çocuk için özel olan eşlik etme çalışması, eleştiri ve kıyaslama yerine takdir çalışması, çocuk için riskli durumları bilme çalışması meseleleriydi.
Bugünkü yazımla travmadan korumak yerine çocuğu psikolojik olarak geliştirmek için anne babaların bilmesi gerekenleri yazmaya başlayacağım. Çocukların psikolojik gelişimini olumlu etkileyen faktörler bir bitkinin gelişimini olumlu etkileyen faktörlere benzer. Nasıl sıcaklık, su ve güneş gibi faktörlerin optimal olması bir bitkiyi geliştirir ve serpilmesine sebep olursa, çocuğu pozitif etkileyen yaşantılar da psikolojik olarak serpilmesine yardımcı olur.
Çocuğun psikolojik gelişiminde en etkili faktör yaşadığı aile ortamının psikolojik halidir. Çocuğun doğup büyüdüğü aile ortamı travmatik ise çocuğun psikolojisi olumsuz; çocuğun yetiştiği aile ortamı iyi/mutlu/güvenli ise çocuğun psikolojisi olumlu etkilenir. Anne babaların bu perspektif ile düşünmeye başlaması “farkındalık ve niyetli davranışla” daha iyi bir aile ortamı oluşturmalarını kolaylaştırabilir.
Erişkin yaştaki kişiler çocuklukla ilgili en olumlu anıları genellikle anne ve babaları ile geçirdikleri özel etkinlikler üzerinden oluşur. Anne ve babaların çocuklarıyla gittikleri seyahatler, yaptıkları yürüyüşler, oynadıkları oyunlar, okudukları kitaplar, anlattıkları hikayeler çocukların psikolojik dünyasını olumlu şekilde etkiler. Anne babaların çocuklarıyla vakit geçirme ve özel etkinlikler yapması konusunda farkındalıklarının arttırılıp teşvik edilmeleri gerekir.
Çocuğun olumlu psikolojik gelişimi için akrabalarıyla, kuzenleriyle, okul ve mahalle arkadaşlarıyla sosyal bağlar kurması gerekir. Yalnızlık ve sosyal izolasyon çocuğu ne kadar olumsuz etkilerse; olumlu sosyal ilişkiler ağı çocuğu psikolojik olarak geliştirir. Anne ve babalar çocuğun sosyal ilişkilerini geliştirmeleri için teşvik etmeyi, rehberlik etmeyi, sosyalliği engelleyen durumları tanımayı öğrenmesi gerekir.
Başarı kazanmak insan psikolojisine iyi gelir. Erişkin kişiler çocukluluktaki başarı hikayelerini hatırlamaya eğilimli olurlar. Ayrıca başarı kazanmak mutluluğun bir parçasıdır. Bu sebeple anne babaların çocuklarının güçlü yönlerini fark ederek başarılı olmalarını teşvik etmeleri gerekir. Çocukları yarış atı gibi koşturmak yanlış olsa bile, çocukların bir şeyleri iyi yapıp oradan başarı kazanması onları olumlu etkiler.
