Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Prof. Dr. Erdem YEÞÝLADA
Tüm Yazýlarý

Çörek otu yaðý ve balýn faydalarý

Siz halâ mide asidinizi kontrol altýna almak için ilaç mý kullanýyorsunuz? Hâlbuki azaltmaya çalýþtýðýnýz midedeki asidik ortam saðlýklý bir yaþamýn vazgeçilmez bir parçasý. Mide asidini azaltmak için leblebi gibi ilaç ya da alkali besleneceðim diye ‘bikarbonat’ yutuyorsanýz bir de konuya þu açýdan bakýp düþünün!

Midenin asitliði pH 1-2 ile 4-5 arasýnda deðiþir. Yemek yendiðinde proteinleri parçalamak üzere salgýlanan enzimlerin (pepsin) yaný sýra asit (hidroklorik asit) salgýlanarak sindirim iþlemine baþlanýr. Ancak hýzla tamponlanarak asitlik önce pH 3-4’e ve sindirim iþlemi tamamlandýðýnda ise pH 4-5 yükselir. Öncelikle mide asidi yediðimiz besinlerin mikropsuzlaþtýrýlmasý için önemli. Besinlerle vücudumuza giren mikroplar öldürülemediðinden vücutta iltihap tepkimelerini tetikleyerek birçok hastalýðýn oluþumuna zemin hazýrlayabilir. Diðer taraftan, mide asidi yeterince olmadýðýnda proteinleri parçalayacak enzimler görevlerini yapamayacaðýndan günlük beslenmenin temel elemanlarýndan biri olan proteinlerden yararlanamayýz. Çünkü amino asitler ve iki amino asit taþýyan peptitlerden büyük proteik yapýlar vücudumuzda emilemez, dolayýsýyla özellikle baðýþýklýk sistemimiz yeterince saðlam olamaz. Dolayýsýyla midemizdeki mikroplarýn tetiklediði tepkimelere direnç gösteremez.

Doðada tüm hastalýklarýn dermaný bulunduðuna yürekten inanan biri olarak bu konuda dikkatimi çeken bir bilimsel klinik (çift körlü, randomize, plasebo kontrollü) araþtýrmanýn sonuçlarýný paylaþmak istiyorum.

Fonksiyonel dispepsi hastasý yetmiþ gönüllü iki gruba ayrýlarak sekiz hafta süresince H2 reseptör antagonisti ilaç (famotidin) yaný sýra bir gruba boþ ilaç (plasebo) [eþit oranlarda mineral yað, bal ve su], diðer gruba ise her gün Çörek otu yaðý (5 mililitre) ile bir tatlý kaþýðý bal karýþýmý [1:1:1, eþit oranlarda çörek otu yaðý, bal ve su karýþýmý] veriliyor. Baþlangýçta ve süre sonunda uluslararasý fonksiyonel dispepsi indeksi (Hong Kong Ýndeksi), endoskopi, üreaz testi (Helicobacter pylori) ve SF-36 anketi uygulanýyor. Sonuç olarak fonksiyonel dispepsi þikâyetlerinde ve ülser oluþumunda baþlýca etkenlerden bir olarak kabul edilen Helikobakter mikroorganizmasýnýn midedeki varlýðýnda belirgin bir azalma görüldüðü bildiriliyor.

Bu çalýþmada famotidin ile birlikte yað/bal karýþýmýnýn verilmesinin nedeni uluslararasý geçerli etik kurallar gereði. Aksi takdirde bu çalýþmayý yayýmlamalarý mümkün olamazdý. Ancak Çörek otu ve bal karýþýmý Ýbni Sina’nýn ünlü kitabýnda yer alan bir formül. Yani yað/bal karýþýmýnýn famotidin olmadan da etkili olmasý beklenir. Nitekim çörek otu yaðý/bal karýþýmý+famotidin verilen gruptaki ölçülen deðerler boþ ilaç+famotidin verilen gruba göre etkinliðini belirgin bir þekilde ortaya koyuyor. Gerek balýn ve gerekse Çörek otu tohumunun ortaya konulan birçok biyolojik etkinliðinin yaný sýra Helikobakter ve diðer mikroplar üzerinde öldürücü etkisinin bulunduðu ve mide mukozasýnda iltihap tepkimelerini giderdiði (nitrik oksit ve prostaglandin E2 baskýlayarak) bilimsel araþtýrmalar ile kanýtlanmýþtýr.

Sonuç olarak, çörek otu yaðý/bal karýþýmýnýn hazýmsýzlýk þikâyetlerini ilaç kullanmadan giderebileceði öngörülebilir. Çörek otu /bal karýþýmýnýn bir baþka önemli yararý ise baðýþýklýk sistemimizi güçlendirmesi. Tabii ‘Gerçek Balý’
kullanmanýz koþulu ile.