Petrol fiyatlarýnýn bu denli düþmesi ile beraber, ekonomisini sadece petrol üzerinden belirleyen ülkelerin ise çemberi Covid-19’a paralel daha da daralmýþ görülmektedir. Örneðin, Rusya!
Rusya’nýn salgýnla mücadele yönetimleri, anlaþýlan ülke vatandaþlarý üzerine de olumsuz etki ile yansýdý. Moskova gibi büyük þehirlerin ekonomik gücü hayli zengin. Ve bu gibi mega þehirlerin kendini ayakta tutmasý, bir müddet mümkün gözüküyor. Ama eyaletlerin durumu farklýdýr. Normal dönemlerde de, zenginliðin Rusya’nýn her tarafýna yaygýnlaþmasý konusu ciddi itiraz konularýndan biriydi. Tabii ki bu durumda merkezden kaçma yöntemlerine ýsýnma söz konusu olabilir. Nedir merkezden kaçma? Rusya’nýn federatif yapýya sahip olduðunu hepimiz biliyoruz. Ve salgýnla mücadelede Putin’in yöntemi þöyle oldu. Tüm yükü sadece merkezi hükümetin üzerine bindirmedi. Ve bölgelerin yerel bütçeleri hesabýna da yükün yüklenmesi ele alýndý. Ve tabii ki özel sektör. Orta sýnýf iþ alemi dahil tüm iþ sahalarýna bu mücadelede zorlama ve baský yapýlmakta. Ve özel sektöre de maddi yük bindirilmekte. Bu ortamda itiraz edenlerin sayýsý hayli çoðaldý. Vladikavkaz bölgesinden yükselen itiraz sesleri ve buna cevaben Putin’in oraya özel kuvvetleri yönlendirmesi, olayýn büyüme þansýnýn yüksek olduðunu da göstermektedir.
Tabii ki burada muhalif güçlerin nasýl reaksiyon sergileyeceði önem arz ediyor. Bazý eksperlere göre anayasa oylamasý meselesi, böyle ekonomik ortamda ertelenebilir veya olmayabilir. Tabii ki muhaliflerinin en büyük arzusu bu idi. Koronavirüs ve onunla mücadele yöntemleri muhakkak ki razý olmayan halkýn gözünde, hükümet yöneticilerini de etkileyecek türden. Baþbakan Miþustin, mesela bu salgýndan siyaseten yara alacak gibi durmakta. Putin için sonunda baþarýsýzlýk olursa, Miþustin’in üzerini çizmesi iyi bir taktik olurdu.
Baþka taraftan, Moskova Belediye Baþkaný Sergey Sobyan’ýn ismi giderek parlamaya baþladý. Nedenini sorarsanýz Moskova ve etrafýna ciddi yardým kampanyasý sürecini iyi yönetmekte.
Ve Miþustin’le arasýnda gerilim söz konusu. Anayasaya göre eðer Baþkan kendi görevini yönetmekte zorlanýr veya herhangi bir olaðan durumda devletin yönetimi Baþbakana geçiyor. Tabii ki Devlet Þurasý da vardýr. Yeni anayasa ile bu þuranýn gücüne, yeni gücün verilmesi planlanmaktadýr. Sobyan’ýn yeni Moskova kulis bilgilerine göre, devlet þurasýna getirileceði sözünü almýþ. Bu durumda eðer anayasa oylamasý olmazsa, Putin’in yeni dönem baþkanlýk planlamasý geri plana itilebilir. Ve bu ortam Sobyan’ýn ismi özellikle devletin derin katmanlarýnda ve halkýn nezdinden parlak isim olarak öne çekilmekte.
Tabii ki Covid-19 ve petrol fiyatlarý ile beraber ortaya çýkacak yeni durum olursa, tüm bunlar mümkün gözükmekte. Þimdilik kontrol Putin’de ve Putin tek baþýna isim olarak benimsenilmemelidir. Yani askeri ve sivil istihbarat Putin’le beraberdir.
Ordu içinde farklý seslerin mevcutluðuna raðmen Putin, esas figür olarak okunmakta. Lakin hukuken bu gerilim ve ekonomik batýþ süreci uzun sürerse her þey planlandýðý gibi gitmeyebilecektir. Bu durumda Rusya’daki Ermeni lobisinin esas adamý ve Ermeni kökenli Baþbakan Miþustin ile Tatar kökenli ama kendini Rus olarak tanýmlayan ve Rus Devletine sadakati kuþku doðurmaya Moskova Belediye Baþkaný Sobyan’ýn arasýndaki rekabet artacaktýr.
Bu yeni dönemde Rusya, “yeni siyasi geliþmelere sahne olacak” anlamý taþýyor.
