ABD liderliðindeki DAEÞ’e karþý uluslararasý koalisyonun en önemli ülkelerinden bir diplomat, Türkiye ile varýlan anlaþmayý, Türk medyasýnýn Ankara temsilcilerine deðerlendirdi. ABD’nin ve koalisyonun ‘net yaklaþýmýný’ vurgulayan ‘batýlý diplomat’, þunlarý söyledi:
- Türkiye-ABD anlaþmasýnýn önemi: Türkiye ve ABD arasýndaki son geliþmiþ iþbirliði DAEÞ’e karþý ek bir baský yaratacak ve bölgesel sorunlarýn çözülmesinde çok yardýmcý olacak. Çünkü, Türkiye’nin sýnýr boyundaki askeri tesisleri DAEÞ’e karþý daha sýk ve güçlü baský oluþturacak.
- Uzun dönemli iþbirliði: ABD-Türkiye iþbirliði kýsa süreli de deðil, uzun dönemli. Türkiye’nin DAEÞ’e karþý daha geniþ operasyonlara katýlmasý için birlikte çalýþýyoruz. Bunun detaylarý görüþülürken uçuþlarýn güvenliði için Türkiye’den DAEÞ’e karþý baðýmsýz hava operasyonlarý yapmamasýný istedik. Yakýnda TSK’nýn DAEÞ’e karþý geniþ operasyonlarda bulunmasýný bekliyoruz.
- Türkiye ciddi deðil algýsý yanlýþ: Türkiye’nin DAEÞ’e karþý mücadelede ciddi olmadýðý ve “ABD’ye Ýncirlik ve diðer üsleri kullandýrma görüntüsü altýnda PKK’ya operasyon yapmak istediði” yönündeki algý doðru deðil. Bu, Türkiye’nin DAEÞ’e yönelik saðlayacaðý yararlara karþý çok dar görüþlü bir bakýþ. Ýncirlik’in dýþýnda baþka üslerin kullanýlmasýný da Türkiye önerdi.
- Çok sayýda yazýlý mutabakat var: DAEÞ’e karþý Türkiye ile iþbirliðine iliþkin birden fazla anlaþma ve üzerinde mutabakata varýlmýþ konu var, yazýlý olarak. Bu mutabakat hem ABD ile Türkiye, hem de diðer koalisyon ortaklarý arasýnda; bir sonuç elde edene kadar.
- ÝHA’lar vuruyor, uçaklar gelecek: Halen Ýncirlik’ten silahlý insansýz hava araçlarý operasyonlarý baþlatýldý. Bunlara savaþ uçaklarý da katýlacak ve daha fazlasý gelecek. Türk uçaklarýnýn da katýlmasýný bekliyoruz.
- Ýlk hedef DAEÞ’i Türkiye sýnýrýndan kovmak: Amacýmýz, DAEÞ’i Türkiye sýnýrýndan geriye itmek ve Türk sýnýrýna yakýn bölgelerdeki kontrolünü kaybetmesini saðlamak. Öncelikli hedef Azez ve Cerablus arasýnda DAEÞ’i kontrol ettiði bölgeden çýkarmak, alanýný daraltmak; para, silah, lojistik ve savaþçý kaynaðýný kesmek; nihayetinde de yenilgiye uðratmak. DEAÞ’tan boþalan alanlarý yerel unsurlarýn geri almasýný saðlamak.
- Etnik temizlik fýrsatçýlýðýna hayýr: Ancak bu, Suriye’de destek vermekte olduðumuz etnik unsurlarýn DAEÞ’le mücadeleden yararlanarak demografik yapýyý deðiþtirmelerini tasvip ettiðimiz anlamýna gelmez, bunu desteklemiyoruz. DAEÞ’in bölgeden uzaklaþtýrýlmasýna yardýmcý olan yerel güçler, bu bölgelerin demografisinin deðiþmemesine saygýlý olmak zorunda.
- PYD’yi uyardýk; demografiyi bozmayýn: PYD’ye þunu çok açýklýkla ifade ettik ki, Suriyeli Araplar, Türkmenler ve Kürtler güvenli olduðunu hissettiklerinde topraklarýna dönebilmelidir.
ABD liderliðindeki koalisyon, temel politika olarak birleþik Suriye’yi destekliyor ve etnik ve dini kökenlere bakýlmaksýzýn, tüm unsurlarýn temsil edileceði bir hükümet hedefliyor.
- PYD ‘stratejik ortak’ deðil: Hiçbir ABD’li yetkiliyi duymadým ki, PYD’yi stratejik müttefik olarak deðerlendirmiþ olsun. ABD için stratejik müttefik tanýmý çok farklý anlamlar içerir. Suriye’de yerel unsurlarýn taktiksel olarak desteklenmesi farklýdýr.
- Kara operasyonu planý yok: Þu anda Amerikalý veya Türk askeri güçlerinin kara operasyonlarý yapmasý konusunda herhangi bir görüþmemiz yok.
***
- Kandil’in vurulmasýna karýþmayýz: Türkiye’nin hangi coðrafi bölgelerde ne yapmak isteyeceði Türk devletinin vereceði bir karardýr. Bazý koalisyon ülkeleri Suriye’deki operasyonlara, bazýlarý Irak’a bazýlarý ikisine birden odaklanmakta. Türkiye’nin bu konuda vereceði her türlü karara saygýlýyýz.
- Operasyon bir gün gecikti mi: (Kandil’e ilk operasyonun ABD Savunma Bakaný’nýn Erbil ziyareti nedeniyle bir gün ertelendiði iddiasý) Bu senaryoyu doðrulayacak, o yönde bir bilgi yok.
- Türkiye PKK saldýrýsýna cevap veriyor: PKK’ya yönelik mücadeleyle ilgili olarak ABD Türkiye’nin kendi savunma hakkýna saygý duyuyor. Operasyonlarýn PKK tarafýndan baþlatýlan saldýrýlara bir cevap olarak yapýldýðýný da zaten ifade ettik.
- Sivil kayýp iddiasýný Türkiye araþtýrýr: (Kandil’de sivil kayýp iddiasý) Operasyonlarýn sivil kayýp ihtimalini en aza indirecek þekilde yapýlmasýna biz de gayret ediyoruz. Ancak ne yazýk ki zaman zaman bu olabiliyor, üzüntü duyuyoruz. Türkiye’nin Kuzey Irak operasyonu sýrasýnda sivil kayýplar olduðu haberlerini gördük, ancak Türk hükümetinin bu konuda bir inceleme baþlatýlacaðýný söylemesi, gerçeklerin ortaya çýkarýlmasý açýsýndan bu en önemli yol. Bu, ABD’nin de Irak’ta, Afganistan’da gösterdiði yaklaþýma benziyor.
- Önce PKK terörü durdurmalý: ABD’nin çözüm sürecine iliþkin duruþu þu; çözüm süreci bir iç meseledir, iç süreçtir ve öyle de sürmelidir. Bu sürece geri dönülmesi için atýlacak ilk adým PKK’nýn terör saldýrýlarýna son vermesidir. Ýlk adým budur.
- Çözüm süreci ‘iç mesele’dir: (Avrupa’daki KCK Yürütme Kurulu Üyesi Zübeyir Aydar’ýn Amerika’nýn Sesi’ne yaptýðý açýklamadaki “ABD Türkiye ile bizi bir masada buluþtursun” önerisi) Bu açýklamayý görmedim. Ama genel yaklaþým, PKK Türkiye için olduðu kadar ABD için de bir yabancý terör örgütüdür. Çözüm süreci Türkiye için bir iç meseledir. Türkiye ve Türkler’in çözmesi gerekin bir konudur.
