Çözüm süreci, ölümcül bir türbülansý-kýrýlmayý atlatmýþ gözüküyor. Kanaatimce, bundan sonra kýrýlma yaþamamak için çözüm süreci formatýnýn iki tarafça da en net biçimde belirlenmesi ve onun korunmasý noktasýnda, titiz bir duyarlýlýk sergilenmesidir.
Belki bunun için süreç neden týkanma yaþadý, sorusunun doðru cevabýný bulmak gerekiyor.
Bunlarýn baþýnda, sürece Hükümetin ayrý, örgütün ayrý anlam vermesi ve taraflarýn, sonunda kendi hedeflerinin gerçekleþeceðine inanmalarý geliyor.
Hükümet, sürecin sonunda silahlý yapýnýn sona ereceðine ve Doðu-Güneydoðu’nun normalleþeceðine inandý, örgüt ise, sürecin sonunda silahlý yapý sona erse bile Doðu - Güneydoðu’da örgüte özerk bir alaný yönetme imkaný doðacaðýný, örgütün de bu alanýn öz savunma gücü haline dönüþeceðini düþündü. Muhtemel ki örgüt, bu süreçte, devletteki karar mekanizmalarýnýn daðýnýklýðýna oynadý, Hükümeti uyutacaðýna inandý ve yine muhtemel ki, uluslararasý odaklarýn devreye girieceðini, onlara böyle bir alan açýlacaðýný hesapladý.
Garip olan þu ki, sürecin baþlamasýndan bu yana geçen iki yýla yakýn zaman içinde, örgüt, bölgede, bu hesabýna yönelik yapýlanmalar için müsait alan buldu. Örgüt derinleþmesi diyebileceðimiz hadisenin, çarpýk boyutlarý zaman zaman kamuoyuna yansýdý ama “Çözüm süreci hatýrýna” devletin gerekli müdahaleyi yapmadýðý gibi bir algý oluþtu. Bölgeden bir yandan çatýþmasýzlýðýn getirdiði göreceli huzura yönelik olumlu geri dönüþler geliyor, bir yandan da, örgütün “devlet gibi” uygulamalarýna yönelik ürkek tepkiler ortaya konuyordu. Orada yaþayanlar “Burada olan biten Ankara tarafýndan yeterince görülmüyor” gibi bir serzeniþi dile getiriyorlardý. Bize ulaþan yakýnmalar da vardý.
Bu çarpýk yapýlanma bir yerde patlayacaktý, yol kesmeler, paralel yargý-vergilendirme haberleri, bazý ilçelere bayrak çekme, heykel dikmeler ve sokakta iþlenen suikastler... Bunlar zamana yayýldýðý için belki de bireysel olaylar gibi göründüler.
6-7 Ekim olaylarý örgüt derinleþmesinin bir anda nasýl ülke genelini terörize edebileceðini ortaya koydu. Özellikle bölgede, bir tür etnik-ideolojik arýndýrma konduklama-yok etme boyutunda devreye sokuldu.
Hükümet o noktada “Artýk yeter” dedi.
Hükümette yeniden “terör örgütü” alarmý oluþtu.
Alan örgüte býrakýlmayacaktý.
Buradan “Kamu düzeni” vurgusu çýktý.
Son açýklamalar, yapýlan görüþmeler trafiði içinden “çözüm süreci devam etsin” uzlaþmasý çýktýðýný ortaya koyuyor.
Acaba o uzlaþma, gerçekten çözüm sürecinin formatý üzerinde net bir buluþmayý mý yansýtýyor? Yoksa yine belirsiz kalan bir alan var mý?
Þu soru önemli?
Örgütle çözüm süreci adýna ne görüþülüyor?
“Yol haritasý” olarak kamuoyuna yansýyan malzemeye bakýldýðýnda, silahlý yapýnýn ülkeyi terk etmesi, ardýndan silahlarýn býrakýlmasý, ardýndan dað kadrolarýnýn normal hayata dönüþlerinin, diðer bir ifadeyle rehabilitasyonlarýn tanzimi.
Örgütle, Kürt vatandaþlarýmýzýn sorunlarýnýn þu veya bu þekilde çözülmesi gibi bir konunun görüþülmesi söz konusu olmamalý. O konu HDP’nin de katýlacaðý, ama HDP’ye oy vermeyen diðer Kürt topluluklarýnýn görüþlerinin de yansýyacaðý ve tabii Türkiye’nin baþka temsil odaklarýnýn da görüþlerini ifade edeceði platformlarda, -ki bu alan TBMM alanýdýr- görüþülür. Bu noktada silahlý bir yapýya temsiliyet verildiði takdirde, iþin kimyasýnýn bozulacaðýný tahmin etmek zor deðildir.
Örgüte temsiliyet alanýnýn geniþleyebileceði ümidi vermek süreci baþtan sakatlayacaktýr.
Ancak, bölgedeki uluslararasý geliþmelerin, özellikle Amerika ayaðý tarafýndan silahlý yapýyý, IÞÝD’le mücadele alanýnda meþrulaþtýrma gibi bir durum oluþturduðu görülüyor.
Bu da, “Örgüt Türkiye’den çýksýn ama dýþarýda bir yerde devam etsin, Amerika’nýn yedek gücü olsun” gibi bir formül üretiyor. Amerika’daki kimi odaklarda ýsýtýlan bu formülün, örgütün Kandil ayaðýnda karþýlýk bulduðu, kimi Kürt siyasetçiler tarafýndan da projelendirilmeye çalýþýldýðý bir vakýa.
Onun için diyorum, Hükümet’in kararlýlýðýnýn net olduðu söylenebilse bile, örgüt ayaðýnýn hangi noktada olduðunun netleþmesi önemli bir sorun gibi duruyor.
Çözüm süreci sýhhatli ilerleyecekse, bu netleþme kaçýnýlmaz.
Hükümetin de “kamu düzeni” duyarlýlýðýný hayata geçirecek etkin tedbirleri, tabii bölgenin sade insanlarýnda “Eski devlet” kaygýsý oluþturmayacak nitelikte almasý þart.
