Yazýnýn baþlýðýný, Nurettin Yýlmaz’ýn ‘Yakýn Tarihin Tanýðýyým’ ismini taþýyan ve vaktiyle takdim yazýsýný yazdýðým hatýralar kitabýndan aldým.
12 Eylül askeri darbesinden sonra tutuklanan Kürt siyasetçilerinden biri de Nurettin Yýlmaz’dý.
Yýlmaz’ý ama, herkesten farklý kýlan bir yaný vardý: 12 Eylül’e çeyrek kala, Nisan ayýnda, Fahrettin Korutürk’ün görev süresi dolmuþ, meclis yeni aday arayýþý içine girmiþ ve Nurettin yýlmaz cumhurbaþkanlýðýna aday olmuþtu. Bu adaylýk onun yaþamýnda bir dönüm noktasý oldu.
***
O günleri þu sözlerle anlatýyor Yýlmaz:
‘Meclisteki gerek Kürt milletvekilleri gerekse sol ve sosyal demokrat CHP milletvekillerinin ýsrarý üzerine adaylýðýmý koymaya karar verdim. O dönemin tüm atmosferini göz önüne alarak adaylýðýmý açýkladým. Oylar sayýlmadan Meclis kulisinde bir gazeteci ordusu vardý. Bir açýklama yaptým basýna: ‘Meclis’in mevcut yapýsýyla seçilemeyeceðimi biliyorum.Ama bir Kürdün de cumhurbaþkanlýðýna aday olabileceðini kanýtlamak için adaylýðýmý koydum. Bir Kürt neden cumhurbaþkaný olmasýn?
‘Mesajým alýnmýþtý kamuoyunca. Ertesi günkü gazetelerde cumhurbaþkanlýðý adaylýðým:
- Kürt Nurettin Yýlmaz’ýn aldýðý 80 oyun analiz ve anlamý..
- Kürt olarak cumhurbaþkanlýðýna adaylýðýný koyan Yýlmaz..
- 80 Oyun tercümesi..
- Baðýmsýz Yýlmaz’ýn cesaretine bravo! Türünden haber ve yorumlarla günlerce gündemi oluþturdu.’
Nurettin Aðabey’in adaylýðý gündemi oluþturdu, ama o sadece sekiz ay sonra bu gündemin bedelini çok aðýr ödedi. Kriminal bir adam gibi davrandýlar ona. Ankara’da, Diyarbakýr’a götürülmek üzere gözaltýna alýndý. Kelepçeli olarak uçaða bindirildi. Yanýnda bir çavuþ vardý. Uçakta kelepçelerinin çýkarýlmasýný istedi. Çavuþ, ‘Yasak, Diyarbakýr’a kadar idare edin’ dedi. Bunun üzerine Nurettin Yýlmaz, tuvalete gitmek istediðini söyledi. Bir tartýþmadan sonra kelepçeleri çýkarýldý. Uçaðýn tuvaletine girdi, orada bir- iki dakika geçmiþti ki, çavuþ kapýya vurdu ve Yýlmaz’a ‘Tuvalette misin diye sordu! Güler misin aðlar mýsýn! Nurettin Yýlmaz bu soruya þu cevabý verdi: Hayýr Malatya havaalanýndayým!
***
Derken Diyarbakýr cezaevi.. Akþam olmuþtu, kar vardý yerde ve hava çok soðuktu.. Sonrasýný hatýralar kitabýndan okuyalým:
Evraklar teslim edildi. Beni teslim alan çavuþ, ‘Ha, demek ki Kürdistan cumhurbaþkaný sensin ha.. Bekliyorduk seni’ dedi. Salonda yedi sekiz sivil vardý. Týraþ edilmiþler ve saçlarý henüz yerden toplanmamýþtý. Bir onbaþý, “Süpürgeyi al, yerdeki saçlarý topla” dedi, itiraz ettim. Bu ara bir baþka gardiyan “Cumhurbaþkanýný önce týraþ edelim, sonra salonu temizlesin” dedi. Kolumdan tutup týraþ sandalyesine doðru çekerek “Önce týraþ sonra temizlik, deðil mi, cumhurbaþkaný?” deyince itiraz ettim. “Ankara’da milletvekilleri Mýzýka Okulunda ve saçlarý normal. Benim saçlarýmý neden üç numarayla kesiyorsun” diye sorunca “Orasý Ankara, burasý Diyarbakýr Cumhuriyeti, bilmiyor musun? Fazla uzatma sonra keseriz dilini.”
Telefonla baþka komutanlarla konuþtular. Koridordan yukarý çýkarken, sað tarafta 35 nolu blok hücreye götürdüler. Çýplak bir hücre. Ne yatak, ne battaniye. Ýtekleyerek koydular. Buzdolabý gibi. Her taraf beton. Ýðrenç pis kokular..
“Bir yatak ya da battaniye yok mu” dedim. Gardiyan alaylý bir tavýrla “Oðlum cumhurbaþkanýna turistik otelden bir yatak ve temiz bir battaniye getirin” deyip gittiler.
***
Nurettin Aðabey’in hatýralar kitabý Veng yayýnlarýndan ve 2008 yýlýnda yayýnlandý.
Cumhurbaþkanlýðý seçimlerine ikinci kez, bir Kürt siyasetçi, Selahattin Demirtaþ aday oluyor. Ama dediðim gibi bu bir ilk deðil aslýnda. Ýlk deðil ama, Nurettin Yýlmaz’ýn adaylýðýný hatýrlayarak söylemek gerekirse, çok deðerli bir adýmdýr. Nurettin Yýlmaz’ýn cumhurbaþkanlýðý adaylýðýnda aldýðý 80 oyu vaktiyle ‘analiz’ edip duran medya, þimdi de Kürt oylarýnýn ne kadar belirleyici olacaðýný analiz edip duruyor. Oysa oylar belirleyici olur mu olmaz mý, bu teknik bir mesele. Ama HDP Eþ Baþkaný ve Diyarbakýr milletvekili Selahattin Demirtaþ’ýn adaylýðý bize baþka þeyler anlatmalý. Kürtler’in siyasi tercihlerinin ayrýlmadan yana deðil, birlikten yana olduðunun bir kanýtýdýr bu adaylýk.
Devletin, siyasetin ve Türkiye’nin- hadi milat kabul edelim- Nurettin Yýlmaz’ýn bir Kürt olarak cumhurbaþkanlýðýna aday olduðu dönemden bu yana ortaya koyduðu zihniyet deðiþiminin önemli bir sonucudur.
Çok sancýlý ve trajik evrelerden geçen Türk-Kürt sosyal, siyasal entegrasyonunun ve iliþkilerinin geldiði aþamayý göstermesi bakýmýndan taþýdýðý deðerin farkýnda olmak gerekir.
***
Selahattin Demirtaþ’ýn adaylýðýný duyunca, Kürt siyasetinin sesini sivil siyasi alanlarda ve kurumlarda duyurmaya baþladýðý, ama hep bir meþruiyet sorunuyla karþý karþýya kaldýðý veya býrakýldýðý dönemleri hatýrladým. Hüzün ve sevinç karýþýmý duygular sardý içimi. SHP-HEP Ýttifakýyla meclise taþýnan Kürt siyasi temsiliyeti.. Sonra Kürtler’in meclisten kovulmasý. Tutuklanmalarý, sürgüne yollanmalarý. Kapýdan kovulurken bu defa da bacadan, meclise girmek için, baðýmsýz adaylar üzerinden gösterdikleri çabalar. Bir düþünmemiz lazým, eðer altý partisi birden kapatýlan bir siyasi hareket ve kurduðu partilerin ömrü sadece üç yýlla sýnýrlý olmuþ bir hareket, meclisiniz de belediyeleriniz de, cumhurbaþkanlýðýnýz da sizin olsun deseydi, bu ülkenin bugün Irak’tan farký olur muydu?
PKK/BDP’yle temsil edilen Kürtler, 1999’da belediyeleri kazandýlar. 2007’de meclise girdiler.
Yirmi yýl sonra geldiðimiz nokta þu: Herkes, gözlerini Kürt seçmenin oyuna dikmiþ. Kürt seçmenden önemli oranda oy alan HDP/BDP ise baþta CHP olmak üzere, her kesimden oy alabilmek iddiasýyla Selahattin Demirtaþ’ý Cumhurbaþkanlýðýna aday gösteriyor.
Bir yanda, arka bahçemiz gibi gördüðümüz bir coðrafyada, Kürdistan için referandum çalýþmasý var. Bir yanda PKK’nin daðdan indirilmesi ve Kürt sorununun çözümü için Meclis komisyonundan geçen yeni yasalar, yeni bir yol haritasý sözkonusu. Ve bir yandan da, cumhurbaþkanlýðýna seksen oy almak için deðil, birkaç milyon oy almak için bir Kürt siyasetçinin aday olmasý.
Tarihi bu hýzla yaþamak, keyif verici bir þey doðrusu. Kendimizi þanslý sayabiliriz..
