Romney kampanyasýnýn ekonomi politikalarýna dair bir bildiri bilim çevrelerinde ses getiriyor ve ekonomistler Glenn Hubbard, Greg Mankiw ve John Taylor bu yolla saygýnlýklarýný kendi elleriyle yok etmekle meþguller (evet, Kevin Hassett diye dördüncü bir yazar daha var ama onun ‘Dow 36.000’ kitabý sonrasýnda yok edilebilecek bir saygýnlýðý kalmadý artýk.)
Saygýnlýklarýný yok etmek derken, bu üçü benim katýlmadýðým þeyler söylüyorlar demek deðil. Þüpheli veya yanlýþ olduðu örneklerle kanýtlanabilir iddialarda bulunmak ayrý bir þey. Ancak baþka ekonomistlerin çalýþmalarýna atýfta bulunup, onlarýn çalýþmalarýnýn kendi pozisyonlarýný desteklediðini söyleyip sonrasýnda öyle bir þey olmadýðýnýn ortaya çýkmasý ise apayrý bir þey. Bu bildiðin, apaçýk þekilde mesleðini suiistimal etmek. Benim sözüme inanmayýn, alýntý yapýlan ekonomistlerin eleþtirilerini dinleyin, kafi. Bu arada, yaptýklarý de pek öyle muðlak veya üstü kapalý þekilde yapýlmamýþ. Bildiriden bir önek ele alalým: Atif Mian ve Amir Sufi’nin çalýþmasý, hane halký borcu ve durgunluðun ekonomik depresyonun talep sebepli olmasýný açýklamakta önemli bir rol oynuyor; teþvikin mantýklý bir yöntem olmasýnýn sebebi tam da bu. Yani, bu çalýþmayý temel alýp teþvik politikalarýný kötülemek için ya aklýný kaçýrmýþ ya da utanma yetisinden yoksun olmak lazým. Baþka bir örnek: O tartýþmayý takip etmiþ olan herkes biliyor ki, Scott Baker, Nicholas Bloom ve Stephen Davis tarafýndan yazýlan makale, ekonominin düzelmesini belirsizliðin geciktirdiðini ve o belirsizliðin Cumhuriyetçi Parti’nin borç tavaný konusunda yürüttüðü korku politikalarý gibi þeylerden kaynaklandýðýný söylüyor, Obama’nýn saðlýk politikasýnda deðil mesela.
Hubbard, Mankiw ve Taylor bundan habersiz olabilirler mi? Hiç sanmýyorum. Meslektaþlarýnýn çalýþmalarýný çarpýtmanýn onlara mesleki bir bedel ödetmeyeceðini düþünüyorlar, hepsi bu. Umarým yanýlýyorlardýr.
Oxford ekonomistlerinden Simon Wren-Lewis, Mankiw ve Taylor’un nasýl olup da ruhlarýný sattýklarýný merak etmiþ ve blog’una þöyle yazmýþ: “Bu üzü-cü bir þey çünkü o insanlar için olduðu kadar bir akademik disiplin olarak ekonomi hakkýnda da bize çok þey anlatýyor.”
Bu soruya verecek tam bir cevabým yok. Ama þu kesin: Romney kampanyasýnýn genel anlamda oluþturduðu girdaba yakalanmýþ olmalarýnýn payý var. O kampanya ki, sahtekarlýðý standart yöntem olarak belirledi. Hatýrlayalým, Mitt Romney aylarca Obama’yý ‘Amerika adýna özür dilediði için’ yerden yere vurdu. Obama aslýnda böyle bir þey yapmamýþtý. Sonra haftalarca Obama’nýn KOBÝ’leri aþaðýladýðýný, çünkü iþadamlarýnýn aslýnda þirketlerini kendilerinin kurmadýðýný söyleyerek iftira attý. Bu da aslýnda altyapýyla ilgili bir demece dayanýyordu. Bu arada, Romney’in vergi planýnýn sahtekarlýk olduðu artýk kanýtlanmýþ durumda. Zenginlere getirilecek vergi indirimlerinin yasal boþluklarý gidereceðini söylüyordu ama Vergi Politikalarý Merkezi aritmetiðin iþlemeyeceðini ortaya koydu. Bain Capital þirketiyle iliþkisini ne zaman kestiði konusunda dürüst davranmadýðýný da öðrendik. Örnekler çoðaltýlabilir.
Kampanyanýn tamamý sahtekarlýk üzerine kurulu: Obama hakkýnda sahte iddialar, politikalar üzerine sahte iddialar ve kendi geçmiþi üzerine sahte iddialar.
Bu durumda, isimlerini ortaya koyarak kampanyasýna katýlan ekonomistlerinde bu sahtekar kültürün parçasý olmalarýna þaþýrdýk mý? Belki bazýlarý baþlarda gönülsüzdüler ya da kampanyayý gerçeklerin seçme bir kýsmýný çarpýtarak destekleyebileceklerini düþündüler. Ancak onlardan beklenen þey takým oyunu oldu; kampanya için kullanýlabilecek malzemem üretmeleri gerekti ve günün birinde dürüst olmadýðý kolayca ispatlanabilecek bir raporun üzerine adlarýný yazmak durumunda kaldýlar.
Bu, arkasýnda durulabilir bir amaç için yapýlsaydý dahi korkunç bir þey olurdu. Tek amacý þahsi hýrslarýný tatmin etmek olan bir adamý seçtirmek için yapýldýðýnda ise daha da korkunç.
Pek ciddi, pek dürüst olmayan bir aday
Baþkan Yardýmcýsý Paul Ryan ya da Mitt Romney’in Ryan’ý aday olarak tanýttýðý basýn toplantýsýnda dediði üzere: “Amerika’nýn bir sonraki Baþkaný.”
Bu konuda spekülasyonlar sürüp gidiyor: Bu bir felaket! Hayýr, bu Bain þirketi ve vergi kaçýrma konularýný gündemden düþürmek için! Kim haklý, hiçbir fikrim yok. Bildiðim þey þu ki: Ryan’ýn o özenle oluþturulmuþ o cesur ve dürüst politikacý imajýný doðru sanan aldanmýþ demektir. Ryan aslýnda mali sorumluluða zerre kadar aldýrmayan bir sahtekârdýr ve önerdiði politikalar da sarsakça ve dürüstlükten uzak. Tabii tüm bunlarýn ýþýðýnda Romney kampanyasýna cuk oturacaðýný söylemek mümkün. Dediðim gibi, bunun politik sonuçlarý ne olur, onu kestiremiyorum. Ancak güçlü bir pozisyondan ziyade zayýflýktan ötürü alýnmýþ bir karar gibi gözüküyor. Romney’in insanlarýn onun hakkýnda konuþmalarýný kesecek bir yardýmcýya ihtiyaç duyduðu açýk.
Gerçek hedef
Ryan’ýn baþkan yardýmcýsý adayý olarak açýklanmasý kararýna dair gerçekten ne düþündüðümü açýklýða kavuþturayým. Muhafazakar tabaný tatmin etmekle alakalý deðil; onlar zaten Obama nefretiyle yeterince motive olmuþ durumdalar. Ülkenin sorunlarýný yeniden gündeme getirmekle de alakalý deðil çünkü hem Romney hem de Ryan planlarýna dair herhangi bir kritik detayý tartýþmamaya kararlýlar. Ryan’ýn adaylýðý, medyanýn enayiliðini ve kibrini sömürmekle alakalý. Baþkan George W. Bush da 2000 yýlýnda ayný þeyi yapmýþtý.
Týpký 2000 yýlýndaki Bush gibi, Ryan da medya çevrelerinde açýk sözlü ve dürüst adam þeklinde aslýnda hak etmediði bir imaja sahip. Ryan açýsýndan bu ciddi bir siyaset adamý olarak bilinmesi sayesinde iþliyor. Bunun gerçekle iliþkisi ise sýfýr. O epey çýðýrtkanlýðý yapýlan Ryan planý, gerçek bir çözüm olmaktan çok uzak; kafadan atma þeylere dayanýyor. Hangileri olduðu belli olmayan yasal boþluklarý kapatarak gelirlerde devasa artýþlar saðlanacak. Ne olduklarý söylenmeyen yöntemler ile harcamalarda devasa kesintilere gidilecek.
Madem öyle, Ryan’ýn saygýnlýðýnýn kaynaðý ne? Dediðim gibi, pek çok yorumcu Amerikan siyaseti hakkýnda kendilerini iyi gösterecek ve iyi hissettirecek þeyler söylemek istiyor. Satranç deyimiyle pat durumundaki her iki partiyi de suçlu gösterip kendilerini tartýþmanýn üzerinde tutacak bir hikayeye ihtiyaç duyuyorlar.
Böyle bir hikaye için ise iyi, dürüst, teknik açýdan bilgili muhafazakar politikacýlara ihtiyaç var ki onlarý iþaret edip bazý fikirlerine katýlmasalar da onlarý ne kadar takdir ettiklerini söyleyebilsinler. Ne de olsa bazý muhafazakarlarý övmeden tarafsýzlýðýn asaletine kavuþamazsýnýz.
Sorun elbette þurada baþlýyor: O övgüyü hak edecek muhafazakar politikacý bulmak aþýrý derecede zor. Hayali ekonomik fikirleri (ve toplumsal konulardaki sert tutumu) ile Ryan kesinlikle bunlardan biri deðil. Ancak siyaset yorumcularýnýn önemli bir bölümü önceden beri Ryan’a bu ciddi ve dürüst muhafazakar rolünü oynatmaya karar verdi bir kere. Aksine istediðiniz kadar delil sunun, o rolü baþkasýna vermeye niyetli deðiller. Ýþte Romney’in hedeflediði seçmenler tam da bu noktada: oy verenlerin büyük bir bölümü deðil tabii; birkaç yüz editör, muhabir, programcý ve çokbilmiþ. Romney, Ryan’ýn o dürüst politikacý olmak konusundaki haksýz ününün tüm cumhuriyetçi adaylarýn imajý için iþleyeceðini ümit ediyor.
Medyaya bir hatýrlatmada bulunayým: Artýk sadece bu kampanyayý haberleþtiren insanlar deðilsiniz, onun bir parçasý oldunuz. Mitt Romney ülkenin sorunlarý üzerine bir tartýþma peþinde deðil; tam tersine, enayiliðiniz ve kibriniz sayesinde bu tartýþmalara girmekten kurtulmayý umuyor. O tartýþmalarýn en önemlisi de baþkan olmaya layýk olup olmadýðý.
Bakalým amacýna ulaþabilecek mi?
Arka plan: PAUL RYAN
Paul Ryan aday listesini birleþtiriyor
Cumhuriyetçilerin muhtemel baþkan adayý Mitt Romney, 11 Aðustos günü yaptýðý açýklamayla, Wisconsin Temsilcisi Paul Ryan’ý baþkan yardýmcýsý adayý ilan etti. Kasým ayýnda gerçekleþecek seçimler yaklaþtýkça yoðunlaþan siyaset gündemi dahilinde bu seçim, Cumhuriyetçiler tarafýndan cesur ve kampanyayý güçlendirici bir karar olarak yorumlanýrken Demokratlar ise Romney’in böylece kendi kendisine zarar verip, Obama’nýn elini güçlendirdiðini düþünüyorlar. Temsilciler Meclisi’ndeki en etkili Cumhuriyetçiler2den biri olarak kabul edilen Ryan, 42 yaþýnda ve 14 yýllýk meclis tecrübesi var. Devlet harcamalarýnda kesintiye gidilip ekonomik teþvikin azaltýlmasýný savunan Çay Partisi grubu da Ryan’i beðeniyor. 2010 yýlýndan beri Meclis Bütçe Komisyonu’nun baþkanlýðýný yürüten Ryan, federal hükümetin büyük oranda küçülmesi gerektiðini önermiþti. Önde gelen Cum-huriyetçi yorumculardan birçoðu Romney’in kararýný destekliyorlar. Baþkan George W. Bush’un eski danýþmaný Karl Rove, Fox News internet sitesinde yayýmlanan makalesinde Ryan için ‘Ulusa iyimserlik ve güven veren, Cumhuriyetçi partiye ise zafer vadeden adaylar listesine yýldýz transfer’ yorumunu yaptý.
Obama kampanyasýnýn danýþmanlarý ise Ryan’ý popüler olmayan görüþlerin arkasýnda duran bir ideolog olarak tanýmladýlar. Kýsa süre önce seçim kampanyasý kapsamýnda Iowa’da bir konuþma yapan Obama ise Ryan için:”Vali Romney’in vizyonunu açýk þekilde ifade edecek bir sözcü” dedi ve ekledi: “Sorun þu ki, o vizyon Amerika için yanlýþ.”
Bazý yorumcular ise Ryan’ýn adaylýk pozisyonun epeydir bekleyen kimi tartýþmalarý raftan indireceði görüþünde. Financial Times dergisine bir makale yazan Slate Group Baþkaný Jacob Weisberg: “Tahsisat harcamalarý konusunda ülkenin ihtiyaç duyduðu tartýþmayý gündem getirecektir” dedi.
