Zaman geçtikçe, Obama’nýn Suriye konusunda ciddi hata yaptýðý ve karizmayý çizdirdiði- yolundaki görüþ aðýrlýk kazanýyor. Öte yanda Þam’ýn zaten yakýn zamanda arýza çýkartacaðý ve Obama’ya hatayý düzeltme fýrsatý vereceðine inananlar da fazla. Washington’da açýkta konuþanlar, Beþar’ýn mutlaka elini yanlýþ oynayacaðýný ve tekrar köþeye sýkýþacaðýný düþünmekteler. Açýkta konuþmayanlar ise, yönetim yetkilileri ve karar verenler.
BM kimyasal raporu belki suçlu tarafýn adýný söylemiyor ama, kimyasal taþýyan roketlerin, rejimin elindeki roketler olduðunu yazýyor: 12 cm çapýnda, seri imalat ürünü ve gazý hassas biçimde atmosfere daðýtan düzeneklere sahip roketler... Amatör direniþçi imalatý olamaz- demeye getiriyor. Geldikleri yer ve atýldýklarý hedefler belli... Ayrýca Beþar’ýn kimyasal depolarýnýn listesi için haftalarca süre talep etmesi, anlaþmaya uymayacaðýnýn diðer iþareti sayýlýyor. Yani yine gerilim týrmanacak.
Bu süre içinde Obama’ya önemli eleþtriler gelmeye baþladý. Eleþtriler muhalefetten ya da moda deyimle -savaþ meraklýsý þahinlerden- deðil... Obama’nýn çok yakýnýndan: Obama’nýn Savunma Bakanlýðýný yapmýþ iki siyasetçi, Robert Gates ve Leon Panetta, Baþkanýn Suriye siyasetini topa tuttular. Aylar önce baþkanýn en yakýnýnda halef-selef Savunma Bakanlýðý yapmýþ kiþilerden söz ediyoruz. Bu ikili bakan olmadan önce tesadüf, CIA baþkanlýðý da yapmýþtý.
Gerçi Obama, eþi Michelle’in de Suriye harekatýna karþý olduðunu söylemiþti ama iki eski savunma bakaný yengeden daha kuvvetli tezler öne sürdüler.
Gates: Sýnýrlý bombardýman yanlýþtý, ama Kongre’ye gitmek daha yanlýþtý- dedi... Panetta da: Kýrmýzý Çizgi çizip, sonra unutursan, karizman çizilir- demeye getirdi.
Panetta’nýn tam lafý: ABD Baþkaný kýrmýzý çizgi çizerse, ülkenin kredibilitesi de o sözün tutulmasýna baðlý olur... Baþkan kararý verdiyse, o zaman sýnýrlý bombardýmana emir verir, Esad’ýn peþinden gidilir. Ve de dünyaya gösterilir ki, çizgi çizdiysek, söz verdiysek, yaparýz. Yorum baþtan sona doðru... Sözün senettir, ta ki ilk kavþaða kadar.
Gates ise planlanan sýnýrlý bombardýmanýn, yani gemilerden 2 gün Cruise füzesi atýp sonra da eve dönmenin bir strateji olmadýðýný vurguladý. Bombardýmaný zaten yönetim yetkilileri küçülte küçülte önemsizleþtirip -inanýlmaz ölçüde küçük- hale getirmiþlerdi.
Gates, Baþkanýn Kongre’ye gitme kararýnýn da yanlýþ olduðunu söylüyor: Reddedilirse Baþkan görev süresi sonuna kadar prestij kaybý yaþardý ve ülke zayýflardý. Eski savunma Bakaný ve CIA Baþkaný, bombardýman yerine güvenilir direniþçilere destek verilmesi ve Beþar’ýn yakýn çevresine baský yapýlýp Beþar’ý devirmelerinin teþvik edilmesini önerdi ki, bu son seçenek makul duruyor. Gates ilk dalga harekattan sonra Beþar’ýn karþýlýk vermesi halinde ikinci harekat gerekeceðini, ve -istenmeyen sonuçlara uzanan harekatlar- konusunda Irak, Afganistan ve Libya’nýn örnek oluþturduðunu söylüyor.
Sonuçta Suriye meselesi ABD için kapanmadý. BM’de þimdilik gölge oyunu var. Rusya öne geçti, ama Þam esas rengini zamanla gösterecek. Beþar ABD TVsine verdiði demeçte -Kimyasallarý imha etmek 1 yýl alýr, masraf için de 1 milyar dolar lazým- diye hemen iktidar garantisi istedi, hem de tazminat pazarlýðýna kapý açtý. 1 milyar dolarý -fidye- diye okumak gerekir. Peki Rusya ne yapacak ? Eski Savunma Bakaný Gates’e -Batý Putin’e güvenmeli mi?- diye soruyorlar. Gates de: ‘Dalga mý geçiyorsunuz?’ diye karþý soru soruyor. Son dönemdeki Suriye geliþmelerine bu soru gayet uygun bir özet.
twitter.com/selimatalayny
