Dalida trajedinin sesi

Biyografileri sever misiniz bilemem. Ben bu tür sinemanýn tutkunuyum. Hele anlatýlan öykü ucundan benim hayatýma da dokunmuþsa iyice etkileyici oluyor o filmi seyretmek. Bu hafta Dalida’nýn hayatýný anlatan ‘Dalida’ adlý film vizyona giriyor. Filmin iyiliði kötülüðü daha sonra konuþulabilecek bir þey ama Dalida’nýn hayatý o kadar etkileyici ve dramatik ki böyle bir malzemeden etkilenmemek imkansýz. Üstelik biz yaþlarda olanlar çocukluk ve ilk ergenlik dönemini onun þarkýlarýyla geçirdi. Çünkü sað olsun Türk Hafif Batý Müziði, Dalida ve o dönem yabancý sanatçýlarýn þarkýlarýnýn uyarlamasýyla yaþadý bir dönem. Bunu eleþtiriyorum ama günümüze baktýðýmda da o kadar kýsýr ve kreatiflikten uzak bir müzik endüstrisiyle karþý karþýyayýz ki o günleri bile özlüyorum açýkçasý. Dalida’nýn þarkýlarýný kimler uyduruma sözlerle Türkçe’ye uyarlamýþ saymakla bitmez. Her þeyden önce Ajda Pekkan tabii ki, Alpay, Tanju Okan, Özdemir Erdoðan, Hümeyra, Selçuk Ural, Berkant, Ay Feri, Zeki Müren, en son da Petek Dinçöz, Dalida’nýn Flamenco oriental parçasýný ‘Kýsmetsizim’ diye uyarladý. Bu uyarlamalarýn zamanýnda birçoðunu zevkle dinledim. Ama Dalida’nýn hayatýný seyrettiðinizde onun þarkýlarýnýn hayatýnýn bir hikayesi olduðunu görüyorsunuz ve bu þarkýlarýn içeriðinden kopartýlýp bambaþka anlamlarla söylenmesi bütün deðerlerini yok ediyor. Dalida’nýn özelliði söylediði müzik türünün popüler olmasýna raðmen neredeyse ozan þarkýcýlardan olmasý. Þarkýlarýnýn hep bir hikayesi var. Kendi hayatýndaki dramatik olaylarýn tetiklediði ünlü parçalar olduðu gibi kendi kiþiliðinin mutluluk veren yönlerini de bu parçalarda bulabiliyorsunuz. Mesela “Il venait d’avoir 18 ans” Dalida’nýn genç sevgilisi Lucio için yazdýðý bir parça. Yaþ farkýný hem espritüel hem de dokunaklý bir þekilde iþleyebilmiþ. Peki yazýnýn baþýndan beri dramatik hayat deyip duruyoruz. Ne olmuþ Dalida’nýn hayatýnda. Dalida (Lolanda Cristina Gigliotti) 1933 tarihinde Mýsýr’da doðdu. Ýtalyan olan babasýnýn Kahire Opera Orkestrasý’nda birinci kemancý olarak görevi nedeniyle oraya yerleþmiþti. Fakat II. Dünya Savaþý sonunda haksýz yere Nazilere yataklýk ettiði iddiasýyla tutuklanýnca Dalida babasýndan uzak bir þekilde çocukluðunu geçirdi. Babasý atýldýðý kamptan çýktýðý zaman ise iþler iyice çirkinleþti. Çünkü baba akýl saðlýðýný kaybetmiþ, Dalida ve ailesine zulmetmeye baþlamýþtý. Bu noktada babasýna düþmanca hisler duyan Dalida babasýnýn vefatý üzerine büyük bir suçluluk yaþadý. Daha sonra bir müzik yarýþmasýnda birinci olunca bir yapýmcýnýn dikkatini çekti ve onun kontrolünde kariyerini inþa etti. Bu yapýmcýyla evlendi ama kýsa süren evliliði baþka bir erkeðe aþýk olmasý sebebiyle bozuldu. Daha sonra babasýnýn onda yarattýðý eksikliði kapatmak için hayatýnda baþka iliþkiler yaþadý. Bunlardan birisi olan Ýtalyan þarkýcý Luigi Tenco intihar etti. Bu trajik olay sonrasý Dalida da bir intihar giriþiminde bulundu. Tedavi gören Dalida tam kendine gelecekken eski eþi yapýmcý Lucien Morisse de iþlerinin bozulmasý sebebiyle intihar ederek öldü. Güzel þarkýcýnýn laneti bununla da bitmez. Son sevgilisi Richard Chanfray ile ayrýldýðýnda bu sevgilisi de intihar eder. Zaten aþýrý duyarlý bir kiþiliðe sahip olan Dalida bu ölümlerden ve düþtüðü yanlýzlýktan kurtulamayýp kendisi de intihar etti. 1950’lerden 80’lerin sonuna kadar 150 milyon albüm satan, 55 kez altýn plak alan Dalida uzun bir dönemin en parlak yýldýzýydý. Ýtalyanca ve Fransýzca aðýrlýklý olmak üzere birçok dilde þarkýlarýný söyledi. Hatta Türkçe bir yorumu bile vardýr. Büyük sanatçýlarýn üzücü hikayeleri var. Düþünsenize hiç mutlu bir yazar, ressam veya müzisyen hatýrlýyor musunuz? Ne yazýk ki gerçek sanatçýnýn besini mutsuzluk. Belki günümüzün problemi de budur. Her þeye kýsa yoldan ulaþmak isteyen, sadece baþarýya endeksli müzisyenler, sinemacýlar ve yazarlar... Bütün bunlarý düþündüðümde Ajda Pekkan’ýn bir Dalida uyarlamasý olan ‘Palavra Palavra Palavra’ sözleri aklýma geliyor. Ýyi izlemeler.

VÝZYONDAKÝLER