Baþarýlý olur mu, olmaz mý, bilmem ama önümüzdeki süreçte siyasetin önemli gündem maddelerinden birinin yeni bir anayasa olacaðý anlaþýlýyor. Ne zaman anayasa meselesi gündeme gelse benim de aklýma meczup bir hemþerimizin macerasý gelir.
Sýk sýk ortadan kaybolan bu hemþerimiz, bir keresinde uzun süre görünmez olmuþtu. Nerede olduðunu, baþýna ne geldiðini, öldü mü kaldý mý ailesi dâhil kimse bilmiyordu. Hakkýnda türlü söylentiler çýkarýldý doðal olarak. Daðlarda kurtlar tarafýndan parçalandýðýndan tutun kýþýn kar fýrtýnasýna yakalanýp boðulduðuna, hatta aklýný iyice kaçýrdýðý için devlet tarafýndan Elazýð akýl hastanesine kapatýldýðýna kadar türlü dedikodular almýþ baþýný gidiyordu.
Bir gün çýkageldi. Memleketimiz malum Ýran'a yakýn. O da nereden aklýna esmiþse sýnýrý aþýp Ýran tarafýna geçmiþ. Rastladýðý ilk köyde periþan halini gören köyün aðasý acýyarak evine almýþ. Aðanýn mandalarýný güdüyordum, diyordu. Sabah mandalarý evden çýkarýr, köyün arkasýndaki derenin kenarýnda otlatýrdým. Güneþ iyice yükselip yaban arýlarý etrafý kolaçan etmeye baþlayýnca mandalar kendilerini derenin suyuna atarlardý. Ben da yakýnlardaki bir aðacýn gölgesinde akþamý ederdim, diye ekliyordu. Dediðine göre bir gün aða bir dana satýn almýþ. Bunu da mandalarla götür demiþ.
Farklý hayvan türlerini ayný merada otlatmak kolay. Hep beraber ayný çimende, ayný güneþin altýnda otlarlar. Ama gün ortasýnda kýzgýn güneþ etkisini iyice gösterince ayný meranýn sakinlerinin farklý tabiatlarý ortaya çýkar. Mandalar her zamanki gibi kendilerini serin sulara attýlar, diyordu. Dana ise bir süre yalnýz otlamaya devam etti. Ama güneþin etkisi bir baþka türün de kendi tabiatýna göre hareket etmesine neden oluyordu. Yaban arýlarý. Dana bir süre kuyruðuyla kovalayarak, saða sola baþ sallayarak kendisine musallat olan arýlarý savmaya çalýþsa da baþ etmesi ne mümkün. Son çareyi var gücüyle arýlardan kaçmakta bulur. Bizim meczup hemþeri hem aðacýn gölgesinden olur hem de saatlerce arýlarýn çýldýrttýðý dananýn peþinden dað bayýr koþar, bitap düþer. Akþamýn serinliði bastýrýnca arýlar kaybolur, dana da sakinleþir.
Ertesi sabah saðlam bir ip aldým yanýma, diyordu. Danayý boynundan bir mandanýn boynuna baðladým. Her zamanki gibi gölgesi iyice yayýlan aðacýn altýnda dünkü yorgunluðu çýkarmak üzere derin bir uykuya daldým. Ne olduysa ben uykuda iken oldu. Güneþ iyice yükselinceye kadar kardeþ kardeþ otlamýþlar ayný merada, ayný güneþin altýnda, ayný havayý soluyarak. Bu arada kýzgýn güneþ yine arý sürülerini harekete geçirmiþ. Mandalar onlardan kurtulmak için suya koþarken dana da kaçmak için boynundan baðlý olduðu mandayý çekiþtirmeye çabalamýþ. Manda bu, kaç öküz gücünde. Dananýn gücü yeter mi? Ýp de kopmayacak kadar saðlam. Manda onu da suya sürüklemiþ.
Ýyice dinlendikten sonra gözlerimi açtýðýmda korkunç bir manzara ile karþýlaþtým, diye anlatýyordu. Manda suyun içinde baþý yukarýda gamsýz gamsýz geviþ getirirken, dört ayaðýný havaya dikmiþ zavallý dananýn cansýz bedeni de boyundan baðlý olduðu mandanýn yaný baþýnda suyun üzerinde yüzüyordu!..
Danasýnýn bu þekilde öldüðünü görecek aðanýn bana ne yapacaðýný az çok tahmin ettiðim için ayný yolu takip ederek buraya geldim, diyordu, baþýndaki külahý alnýnýn çatýna indirerek.
Sonra birden aklýna çok önemli bir þey gelmiþ gibi oturduðu yerde kaykýldý, alnýnýn çatýna indirdiði iyice yýpranmýþ kirli külahýný yukarý doðru kaydýrarak. Saçsýz baþýnýn ortaya çýkan üçte biri güneþte parlýyordu. Gözlerini Ýran tarafýna doðru dikerek: Danayý mandaya baðlamayacaktým! dedi.
Umarým anayasa hazýrlanýrken ülkemizin sosyal, dini, etnik yapýsý dikkate alýnýr. Ayný topraklarda, ayný güneþin altýnda, ayný havayý soluyan farklý gruplarýn tabiatlarý gereði farklý davranýþlar sergileyebilecekleri hesap edilir de kimse bir baþkasý olmaya zorlanmaz. Ortak bir tabiat var ama herkes bu tabiatý farklý yansýtýr çünkü.
Mevlana "rüzgâr bir tanedir ama her þey karakterine göre ona tepki verir; deniz dalgalanýr, toprak toz kaldýrýr, aðaç hýþýrdar..." der. Madem rüzgâr birdir o halde her þey deniz gibi dalgalansýn demek bizim meczup hemþerinin danayý nefessiz býrakan önlemi kadar ölümcüldür.
