Ülkemiz birçok darbe yaþamýþtýr. Günümüzde bununla ilgili adli iþlemler yapýlýyor ama bunlarýn siyasi yanlarýnýn çok iyi tartýþýldýðý kanaatinde deðilim. Bu yargýlamalar yeni teþebbüsleri önleme amacý taþýyor ama bu eylemlerin siyasi yönünü açýklamýyor. Mesela Kenan Evren müebbet hapse mahkum oluyor ama sadece hukuka aykýrý davranýþlarý bunun sabebi oluyor. Bunu tartýþmak benim hakkým deðil. Zaten adalet mekanizmasý gereken hassasiyeti gösteriyor. Darbenin sebepleri aranýrsa o günlerdeki sað sol çatýþmalarý ve ülkede kanun dýþý eylemlerin artmasý gösteriliyor. Bu eylemler görevliler tarafýndan engellenemiyor ve ülkenin yýkýlma aþamasýnda olduðunu düþünen ordu darbe yapýyor. Bunun doðru olan yaný sadece görünendir asýl sebep siyasidir ama taraflardan biri ülkeyi yýkýlmaktan kurtardýk derken diðeri olayýn hukuka aykýrý olduðunu söylüyor. Taraflarýn kanaati bir analize dayanmýyor ve sadece olayýn dýþ görünümlerini anlatýyor.
***
Darbe öncesi günlerde olaylar devam ederken MÝT Müsteþarý benim görüþümü almak istedi ve de þunu rapor ettim: Esas itibariyle “ABD ve Avrupa Türkiye’nin ekonomik açýdan baðlarýnýn kopmasýný istemiyor ama yönetim son zamanlarda Sovyet ve Ortadoðu sermayesiyle ülkede yatýrým yapýyor. Bu ekonomik yönelme engellenecek ve tekrar Batý’ya döneceðiz.
Bu görüþ o zaman kabul görmedi, garipsendi ama darbeden sonra da iktidara Özal’ýn geliþi ile ekonomideki farklý görüntü ortaya çýktý. Bilindiði gibi darbeyi takiben ekonomimizde dýþa açýlma baþladý ve ithal ikameci politika terk edilerek çok daha fazla dýþ ekonomilerle bütünleþtik.
Daha sonraki yýllarda olumsuz görüþler dolayýsýyla ordunun darbeye uzak durmasý hali, dýþ güçleri farklý bir yol izlemeye yöneltti. Önce ülkenin sosyal yapýsý üzerine bir oyun tezgahlandý ve Türklerle Kürtler karþý karþýya getirilmek istendi ve sýnýrlý bir baþarý saðlandý. Ýzlenen yol geçmiþtekini andýrýyordu ve taraflar arasýnda çatýþma yaratýlýyordu. Ülke bölünecek duygusu yaþatýlýyordu. Olayý planlayanlar halkta yarattýklarý bu duyguyu tahrik ediyor ve Kürtlerin baský altýna alýnmasýný istiyorlardý. Ancak iktidar, bu tertibin hepsi ülke vatandaþý olan kitlelerin çatýþmasýný isteyenlerin bir oyunu olduðunu anladý ve ve bir uzlaþma süreci baþlattý. Zaten Kürtlerin ayrýlýp kendi devletlerini kurmak istedikleri de yanlýþtý, böyle bir görüntü ükemizi bölmek isteyen dýþ güçlerin sýnýrlý bir eylemi oldu. Askeri halkla karþý karþýya getiren güç artýk ordunun da bu konudaki dikkatini görünce darbe teþebbüsleri ortaya çýkarýldý ve biraz da makyaj yapýldýðý görünüyordu. Olayý yargý çözecekti ve böyle bir zararlý eylem planlandýðý ispat edilirse ceza verilecekti. Askerle iktidar karþý karþýya getirilmek istendi ve yargýlamalar bir araç olarak kullanýldý. Bunun yanýnda yargý sürecinin kendi çýkarlarýna uymasý amacýyla artýk orada örgütlenildi ve iktidarýn milli olmadýðý izlenimi yaratýlmak istendi.
Bir taraf çýkan eylemlerin ve kamuoyuna yön verenlerin haksýz olduðunu söylerken diðer taraf ülkenin kuruluþ ilkelerine aykýrý davranmaya yönetildiðini söylüyor. Türkiye kuruluþuna ve bunu gerçekleþtirenlere saygý duyar ama bazý güçler bunu kullanarak yani siyasilerin buna karþý olduðunu düþünerek darbe yapar. Ülkemiz tüm güçlerini bir araya getirmelidir. Herhangi bir sorun çýkarsa tüm kurumlar ve siyasetçileri temsil edenler bir araya gelip çözüm aramalýdýr.
