Pazartesi günü Londra’da Suriye’nin Dostlarý Grubu’nun 11 üyesinin Cenevre toplantýsý için yaptýðý hazýrlýk çalýþmasýndan kesin bir “Esad’sýz Suriye” iradesi çýktý. Suriye’de her ne olacaksa bu hem Esad’sýz hem de halen devam eden iç savaþta eli kana bulaþmýþ Esad ekibinden hiç kimsenin rol almayacaðý bir geçiþ düzeninde olacak. ABD’den Suudi Arabistan’a, Ýngiltere’den Türkiye’ye kadar bütün ülkeler ayný noktada birleþti.
Bakan’ýn iddiasý
Dýþiþleri Bakaný Davutoðlu Londra’ya giderken Akif Beki’yle bana 11’ler toplantýsýndan beklentilerini anlatmýþtý. Ankara, Cenevre’de kurulacak masanýn hangi çerçeve içerisinde olmasýný istiyordu. Bakan, tane tane þu maddeleri sýraladý:
1-) Geçiþ hükümeti kurulacak ve bu hükümette Esad ve eli kanlý iþbirlikçileri olmayacak.
2-) Geçici yönetimi kurma müzakereleri ucu açýk olmayacak, bir takvimde bitirilmesi öngörülecek.
3-) Muhalefet tek otorite altýnda masaya oturacak ve bu otorite de Suriye Ulusal Koalisyonu olacak. Baþka muhalif gruplar masaya oturmak istiyorsa önümüzdeki süre zarfýnda Ulusal Koalisyon ile anlaþacak.
4-) Ýnsani boyut, yani ülkeden göç etmek zorunda kalan 2 milyonu aþkýn ve ülke içinde yer deðiþtirmek zorunda kalan 8 milyonun üzerindeki Suriyeli’nin ihtiyaçlarý mutlaka Cenevre perspektifinin içinde yer alacak. Bu nokta þimdiye deðin hiç dikkate alýnmýyordu.
Davutoðlu, maddeleri sýraladýktan sonra uçakta “Biz 11’ler toplantýsýnda bunlarýn karar metninde mutlaka yer almasýný istiyoruz” demiþti.
Bakan böyle dediði için doðal olarak gözümüz kulaðýmýz toplantý sonrasý çýkacak bildirideydi. Türkiye Dýþiþleri Bakaný istiyor ama bakalým dünya ne diyor?
Sonuç?
Bakan ne demiþse hepsi bildiriye harfiyen girdi. Daha fazlasý da... En önemlisi de dýþarýdan ülkeye gelen gruplar mesela Hizbullah, mesela Nusra gibi gruplarýn da Suriye’den çýkmasý karara baðlandý.
Sadece Londra toplantýsý bile, “Türkiye yalnýz, Türkiye aþýrý gidiyor” diyenler için hayalkýrýklýðý yaratmaya yeter. ABD, Türkiye, Ýngiltere, Almanya, Ýtalya, Fransa, Suudi Arabistan, Katar, BAE gibi ülkelerin de aralarýnda bulunduðu 11’li grup, Londra’dan bu kararlarýn uygulanmasý için imza atarak ayrýldý.
Türkiye varsa biz de varýz
Ve dahasý... Cenevre toplantýsýna katýlma konusunda kararsýz ve endiþeli olan Suriye Ulusal Konseyi temsilcileri açýkça “Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar varsa ve Türkiye garantörse biz Cenevre’ye geliriz” dediler. Hatta Genel Sekreter Davutoðlu’na sarýlarak “Siz varsanýz kendimizi rahat hissediyoruz” dedi.
Bu toplantý özellikle de ABD’nin disipline girmesi için büyük önem taþýyor. Bununla birlikte alýnan kararlar Suriye sorununu elbette bitirmiyor ama Avrupa ve Arap dünyasýnýn pozisyonunu netleþtiriyor.
Nasýl bir pozisyon peki?
En baþýndan beri; yani 2.5 yýldýr Türkiye’nin çerçevesini çizdiði pozisyon...
Suriye politikasýnýn baþarýsýný ölçmek için baþka söze ve ölçüye gerek var mý?
KILIÇDAROÐLU'NU ÜZECEK HABERLER
CHP Genel Baþkaný Kemal Kýlýçdaroðlu’nun dýþ politikaya bir meraký var. O konulara girmeye heves ediyor. Selefi Baykal’ýn aksine bazý ziyaretler yapmaya çalýþýyor ama talihi de pek yaver gitmiyor. ABD’ye gezi planlayýp “görüþülecek muhatap bulunamadýðý için” iptal edilmesi gibi. Necef’i Kerkük’ü görmek için yola çýkýp Baðdat’tan geri dönmek gibi. Veya Avrupa Parlamentosu’na gidip Swoboda’nýn kapýsýndan dönmek gibi.
CHP’nin ayrýca Suriye ve Mýsýr turlarý da var, onu hiç hatýrlatmayalým...
Dýþ politika karnesi böylesine problemli olan bir politikacýnýn “Erdoðan ve Davutoðlu dünyada gidecek yer, görüþecek muhatap bulamýyor” demesi de problemli. Hem de çok problemli....
Baþbakan ve Dýþiþleri Bakaný’nýn ziyaret ve ziyaretçi kabul programýna þöyle bir göz attým...
Tablo, Kemal Bey’i üzecek gibi görünüyor. Anlaþýlan o ki dünya, Türkiye’yi CHP Genel Baþkaný’nýn gördüðü gibi görmüyor!
Kýlýçdaroðlu’nun sözlerinin dumaný tüterken dün, Baþbakan Kosova’daydý, Kosova ve Arnavutluk baþbakanlarýyla kurdela kesiyordu. Davutoðlu ise çoktan Katar ve Umman yolunu tutmuþtu.
Bakan zaten haftaya 11 ülkenin dýþiþleri bakanlarýyla toplantý yaparak baþlamýþtý. Bu hafta içinde Irak Dýþiþleri Bakaný Zebari geliyor. Sonraki hafta Ýran Dýþiþleri Bakaný Zarif gelecek. Cuma günü BM temsilcisi Brahimi geliyor. Sonra Bulgaristan Dýþiþleri Bakaný geliyor ve ardýndan Davutoðlu Slovakya ve Macaristan’a gidiyor. Hemen sonrasýnda Belaruslu meslektaþýný aðýrlayacak. Kasým ayýnda ayrýca Myammar ve Hindistan ziyaretleri yapýlacak. Davutoðlu yine önümüzdeki ay hem ABD ve hem Rusya’ya gidecek arada Ýngiltere Dýþiþleri Bakaný’ný kabul edecek. Birçok ziyaret talebi de var ama bakanýn Kasým programý dolu olduðu için daha fazlasýyla görüþme imkaný yok.
Gelelim Baþbakan’ýn mesaisine...
Kýlýçdaroðlu için en kötü haber sanýrým 29 Ekim’deki Marmaray açýlýþý olacak. 10’a yakýn ülkenin baþbakaný ve cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn davetlisi olarak Üsküdar’daki açýlýþta kurdele kesecek.
12-13 Kasým’da Azerbaycan Cumhurbaþkaný Ýlham Aliyev Türkiye’de olacak. 20 Kasým’da ÝSEDAK Zirvesi Türkiye’de.. Ardýndan Baþbakan Rusya’ya gidiyor.
Yine önümüzdeki ay Erdoðan’ýn Avrupa turu baþlýyor. Finlandiya, Polonya ve Ýsveç... Döner dönmez Norveç Kralý’ný Ankara’da aðýrlýyor.
Bir de yeni haber... Ocak ayýnda da Fransa Cumhurbaþkaný Hollande Türkiye’ye geliyor.
Kýlýçdaroðlu bir daha ziyaret ve aðýrlama bahsini açacak olursa “Yalnýzsýnýz... Görüþecek kimse bulamýyorsunuz” yerine, “Biraz yerinizde oturun kardeþim” dese daha iyi olacak.
