De-Dolarizasyon: Amerika hakimiyetini mi kaybediyor?
Bu baþlýkla baþlamýþtýk J. P. Morgan'ýn 8 Ekim 2024 tarihli Küresel Araþtýrmasý analizine.
Ve þu sözlerle bitirmiþtik:
J. P. Morgan Küresel Emtia Stratejisi Baþkaný Natasha Kaneva þunlarý söylüyor: "Dünya petrolünün büyük bir kýsmý hala dolar ile satýlýyor. Ancak, dünyanýn ikinci en büyük petrol ihracatçýsý Rusya'nýn petrol ihraç ürünlerini alýcýlarýnýn yerel para birimleriyle satmasýyla birlikte diðer üreticiler de kendilerini onu takip ederken bulabilir."
Yine yazýmýzýn üzerinde dumaný tüterken ses geldi 'karþý' cepheden:
BRICS yani Brezilya-Rusya-Hindistan-Çin-Güney Afrika ile baþlayýp + haliyle geniþleyen ve geniþlemeye devam etmesi aþikar olan yapýnýn finans bakanlarýnýn her biri Moskova'da 'de-dolarizasyon anlaþmalarý' imzaladý.
Hemen ardýndan Bitcoin 4$ artýþ kaydetti.
Ne yazýyordu raporda yazanlarýn biraz da olsa 'yüreklerine su serpen' ya da 'züðürt tesellisi', 'pembe masallar' denilebilecek?: "Diðer yandan dolardan çeþitlendirme ile uzaklaþma yükselen bir trend olsa da dolarýn hakimiyetini destekleyen faktörlerin kökü saðlam ve anlamlý de-dolarizasyon muhtemelen onlarca yýl sürecek."
Sanýrým J. P. Morgan analistleri dahi bu sürecin bu kadar çabuk hýzlanmasýný beklemiyordu.
Çünkü yine rapora göre 'deðiþim' ya da 'arayýþ' çoktan baþladý; hem de 'en hýzlý büyüyen ülkelerce': "Örneðin doðuya ve güneye doðru ihraç edilen Rus petrol ürünleri, alýcýlarýn yerel para birimleriyle veya Rusya'nýn 'dost' gördüðü ülkelerin para birimleri ile satýlmaya baþlanýyor. Diðer yerler, Hindistan, Çin ve Türkiye dolara alternatif ya kullanýyor ya da arýyorlar."
22-24 Ekim 2024 tarihleri arasýnda yapýlacak olan BRICS Zirvesi öncesinde 11 Ekim 2024 Cuma günü Moskova'da yapýlan bu üst düzey toplantýsýna katýlan ülkeler arasýnda ilginç bir detay gözden kaçmamalý. Mýsýr, Birleþik Arap Emirlikleri w bakanlarý ile Ýran Merkez Bankasý Baþkaný ile katýldý. Yani 'yangýn yeri' Orta Doðu'da bir tür 'Mahþerin Dört Atlýsý'ndan denklemin bir tarafýndaki 3 'kilit oyuncusu.
Zirve öncesinde düzenlenen bu toplantýlarda liderlerin zirvede ele almasý öngörülen 'önerileri' üst düzey ekonomi politikalarý yetkilileri tarafýndan 'çerçevelendirildiði' akýllarda tutulunca bu 'de-dolarizasyon anlaþmasý' çok daha kritik hale geliyor 22-24 Ekim 2024 tarihlerinde arasýndaki BRICS Zirvesi'nde olabilecekleri düþününce.
Öyle 'kritik' olmalý ki bu önümüzdeki BRICS Zirvesi'nde olabilecekler, Moskova'daki üst dizey toplantýdan bir gün sonra Kremlin'den 'Batý'nýn BRICS Zirvesi'ne 'katýlmamalarý' için baský yapýldýðý açýklamasý geldi. Nedenini anlamak çok da zor deðil.
Ne demiþtik, 'kavga büyük', kavga 'sistem' kavgasý. Taraflar da kendi 'bloklarýna' yani 'saflarýna' her anlamda katmak için uðraþ veriyor canhýraþ bir þekilde.
