Depremin ilk günü Ýstanbul'dan yola çýkarak gittiðim Kahramanmaraþ'ta yaklaþýk 15 gün kadar çalýþmalara katýldým. Asrýn afeti diyebileceðim bu depremde yaralarý sarmakla uðraþýrken, sosyal medyada bir kýsým provokatörlerin insafsýz, yalan yanlýþ açýklamalarýnýn vatandaþlarý deprem kadar üzdüðünü belirtmeliyim.
Depremzedelere yönelik Türkiye'nin dört bir yanýndan gelen kamu görevlileri yanýnda STK'lar, gönüllüler adeta vatandaþlara hizmet yarýþýnda idi.
Ýsimlerini yazsam belki tüm yazýyý dolduracak kadar fazla sayýdaki STK'larýmýza, gönüllülere minnettarým.
Depremin bir de çalýþma hayatýna iliþkin iþlemleri vardý, iþyerlerinin bir kýsmý yýkýlmýþ, zarar görmüþ, bir kýsmý ise makinelerin elden geçmesini bekliyor. Özellikle Adýyaman, Kahramanmaraþ, Malatya ve Hatay'daki fabrikalarýn bu anlamda teknik kontrollerinin yapýlmasý ve eksiklerin tamamlanmasý bölge için büyük önem taþýyor. Normalleþme için bölgede kurulan çadýrkent ve konteynerkent'ler baþta olmak üzere depremzedelerin hayatlarýný kolaylaþtýracak çalýþmalar tüm hýzýyla sürüyor. Saðlam iþletmelerin bir an önce faaliyete baþlamasý bölgeye moral olacak.
Ýþte önceki gün Resmi Gazete'de yayýnlanan Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi ile
Olaðanüstü hal kapsamýnda çalýþma ve sosyal güvenlik alanýna iliþkin alýndan tedbirlere dair cumhurbaþkanlýðý kararnamesi Resmi Gazete'de yayýmlanarak yürürlüðe girdi.
Kýsa Çalýþma Ödeneði
Karara göre, deprem felaketi sonrasý 8 Þubat tarihinde ilan edilen OHAL kapsamýndaki illerde deprem nedeniyle yýkýk, acil yýkýlacak, aðýr veya orta hasarlý olduðu belgelenen iþyerlerinde kýsa çalýþma uygulamasýna gidilecek. Hasar durumunu belgeleyen iþverenlerin baþvurusu doðrultusunda kýsa çalýþma ödeneði verilecek.
Olaðanüstü hal süresince depremlerin etkilerinden kaynaklý bölgesel kriz gerekçesiyle iþverenlerin Türkiye Ýþ Kurumuna yaptýklarý kýsa çalýþma baþvurularý için, depremden etkilenme durumuna göre, olaðanüstü hal ilan edilen bölgeden Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýnca belirlenecek il ve ilçelerde bulunan iþyerleri ile deprem sebebiyle yýkýk, acil yýkýlacak, aðýr veya orta hasarlý olduðunu belgeleyen iþyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanmasý beklenmeden kýsa çalýþma uygulamasý baþlayacak. Kýsa çalýþma ödeneði üç aya kadar sürecek. Gerekirse bu süre Cumhurbaþkaný kararý ile uzatýlabilecek.
Kýsa çalýþma baþvurularý elektronik ortamda yapýlmakta olup, https://www.turkiye.gov.tr/iskur-kisa-calisma-odenegi-basvurusu linki üzerinden iþverenlerin baþvuru yapmasý mümkündür. Çalýþanýn kýsa çalýþma ödeneðinden yararlanabilmesi için son 120 gün iþsiz olmamasý ve son 3 yýl içinde en az 600 prim gününün bulunmasý gerekmektedir.
Fesih Yasaðý
Olaðanüstü hal ilan edilen illerde her türlü iþ veya hizmet sözleþmesi, 22.02.2023 tarihinden itibaren olaðanüstü hal süresince 4857 sayýlý Ýþ Kanunu'nun 25'inci maddesinin birinci fýkrasýnýn (II) numaralý bendinde ve diðer kanunlarýn ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarýna uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iþ veya hizmet sözleþmelerinde sürenin sona ermesi, iþyerinin herhangi bir sebeple kapanmasý ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatýna göre yapýlan her türlü hizmet alýmlarý ile yapým iþlerinde iþin sona ermesi halleri dýþýnda iþveren tarafýndan feshedilemez.
Yasaða aykýrý þekilde iþ akdini fesheden iþverene, her ay için bir aylýk asgari ücret tutarýnda ceza verilecek.
Nakdi Ücret Desteði
Olaðanüstü hal ilan edilen illerde, 06.02.2023 tarihi itibarýyla iþ sözleþmesi bulunan iþçilerden, iþvereni tarafýndan; kýsa çalýþma ödeneði hak sahipliði oluþmayanlar ile iþyerinin kapanmasý veya kapatýlmasý sebebiyle iþ sözleþmesi feshedilen ancak iþsizlik ödeneði hak sahipliði oluþmayanlara nakdi ücret desteði verilecek.
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluþundan yaþlýlýk aylýðý almamak kaydýyla çalýþanlarýn daha önce oluþan bir iþsizlik veya kýsa çalýþma ödeneði hak sahipliði var ancak kýsa çalýþma döneminde hak sahipliði süresi bitmiþ ise kýsa çalýþma veya iþsiz kaldýklarý süre ve olaðanüstü hal süresini geçmemek üzere çalýþanlara günlük 133,44 TL nakdi ücret desteði ödenecek.
