Þiþmanlýðýn temelinde fiziksel sorunlarýn yaný sýra psikolojik nedenler de bulunuyor. Aþýrý stres altýnda yaþayanlar ve depresyon hastalarýnda iþtah mekanizmasý bozularak yeme ataklarýna yol açýyor.
Zayýflayamayan ve sürekli diyet giriþimlerinde baþarýsýz olanlarýn temelinde bazý psikolojik rahatsýzlýklarýn olduðunu söyleyebilirim. Stres ve depresyon fazla kiloluluða ve aþýrý atýþtýrmaya neden olmakta hatta bu hastalarýn az da olsa bir kýsmýnda týkanýrcasýna yeme krizleri ve gece atýþtýrmalarý fazla görülmektedir. Psikososyal bazý olaylar da fazla kiloluluða zemin hazýrlar. Bu olaylar arasýnda erken yaþta anne ve babayý kaybetme, ailede bir kiþinin alkolik olmasý, kronik depresyon, evliliðin iyi gitmemesi ve emeklilik gibi nedenleri sayabiliriz. Zayýflamayý takýntý haline getiren bazý kadýnlar, uzun süre yemek yememe veya yemeyi kýsma döneminden sonra, aþýrý yeme dönemine girerler. Böylece daha fazla kilo alýrlar. Bazýlarý ise üzüntülü ve sýkýntýlý durumu gidermek için aþýrý yemek yer ve sonunda kilo alýrlar.
Gece yeme sendromu
Gece yeme sendromu, bir günde yenen gýdalarýn yüzde 25-50’sini akþam yemeði ile ertesi sabah arasýnda geçen sürede yenmesidir. Bu kiþiler sabah iþtahsýzdýrlar. Diðer önemli bir özellik ise uykuya dalmakta zorluk çekmeleridir. Bu kiþiler gece uykudan uyanýr ve buzdolabýna koþarak kontrolsüz bir þekilde aþýrý yemek yerler. Gece yeme durumu sýklýkla stresli kiþilerde görülür ve fazla kiloluluða neden olur. Gece yeme sendromu olan kiþilerde stres hormonu dediðimiz kortizol hormonu ve beyinden salgýlanan CRH hormonunun salgýlanmasýnda ve strese verdikleri cevapta anormallik vardýr.
Hormonlar, psikoloji ve kilo
Hormonlar ve psikolojik rahatsýzlýklar arasýndaki iliþki özellikle kadýnlarda daha belirgin olmaktadýr. Kadýnlarda psikolojik deðiþiklikler özellikle ergenliðe giriþte, doðum sonrasý ve menopoz döneminde ortaya çýkar. Doðum sonrasý ve menopoz sonrasý ruhsal sýkýntýlarýn artmasýnda kanda östrojen hormonu azalmasýnýn etkili olduðu, ergenlik döneminde ise östrojen hormonundaki artýþýn neden olduðu düþünülmektedir. Adetlerin baþlangýcýnda da kýzlarda görülen ruhsal deðiþiklikler yine hormonlarda görülen deðiþikliklere baðlýdýr.
