ABD’de son zamanların en büyük maden faciası Nisan 2010’daki Upper Big Branch madenindeki kazaydı. Kömür madenine metan gazı sızmış ve gaz birikip yangın çıkarmıştı. Alevler, galerilerde yeterinden fazla dolaşan kömür tozunu ateşlemiş ve barut etkisindeki kömür tozu, maden içinde alev bulutu dolaştırmıştı. Sonuç: 29 ölü 2 yaralı.
Soruşturma, kazanın -önlenebilir- olduğunu ortaya koydu. Yani kaza -kader- değildi. ABD zaten maden kazalarının -önlenir- olduğuna inanıyor.
Sonra ABD Adalet Bakanlığı, ki ABD’nin -Başsavcılık makamıdır- Maden yönetimi ile anlaşmaya oturdu. Anlaşma yanında, ABD savcıları olaydan sorumlu olan bireyleri de kovalamayı sürdürdü.
ABD Adalet Bakanlığı, tarihte tanık olmadık biçimde bir maden şirketinin cezalandırıldığını duyurdu. Buna göre maden şirketi: Ocaktaki güvenlik için 80 milyon dolar verecek ve eksiklerin düzeltilmesninin masrafını karşılayacaktı. Bu masraf 48 milyon dolardı.
Ayrıca ölen işçilerin yakınlarına 1.5 milyon dolar tazminat verildi. Ve de madencilik genel güvenliğine yönelik araştırmalar için 35 milyon doları şirketin ödemesine kar ildi.
Kağıt üzerinde şirket on milyonlarca dolar -ceza- ödüyordu. Ancak verilen ceza hala -zayıf sayıldı. Kararı eleştirenler: Bu şirket zaten kurallara aykırı madencilik yapıyordu- dediler Kaza anına dek o madenda 1.000’e yakın kural ihali yapılmıştı.
Soruşturmada madencilik şirketinin çifte defter tuttuğu da anlaşıldı. İyi defter dışarıdan konuşanlara karşı. Kötü defter de: Bu iki şık altındaki hepsi.
Aslında kimse bu verilen cezaları yeterli bulmadı. Hatta Adalet Bakanlığı’nın hapis yerine para cezası almasının kabul edilemeyeceği söylendi.
Ancak bakanlık, para cezasını yeterli bulmuştu.
Sorumlu bireyler hakkında süreç işledi. Birkaç yetkili, birkaç yıl hapis cezası aldı, ancak her seferinde -daha ağır ceza verin- çağrısı geldi.
Halen sorumlu bireyler hakkındaki hukuki süreç devam ediyor. Alt kademedeki yetkililerin ifadesine dayanarak, üst kademeler için -şebeke- suçlamasyla davaya hazrlanıyor, savcılık.
Bu maden kazası ABD’de son yıllarda en ağır sonuçlara yol açan kazaydı. İlk yardımdan maden kurtarmaya her adımda yapılan yanlışlar gözden geçirildi.
ABD’de maden kazaları halen de yaşanıyor. Ancak Nisan 2010 kazasından alınan dersler var. Şimdi onların tekrarlanmaması gerekiyor.
twitter.com/selimatalayny
