Temizlikten gýdaya her eve giren bir çok ürünün marka olma aþamasýnda önemli rol oynayan Taner Karamollaoðlu, emekli olduktan sonra küçük esnafa destek olmak üzere kollarý sývadý. Mimarý olduðu ve internet altyapýsýnýn kullanýldýðý Verimli Tedarik Sistemi’yle küçük giriþimcilerin maliyetlerini yüzde 20’den yüzde 3’lere düþüren Karamollaoðlu, dev perakendeciler karþýsýnda ayakta durmalarýný hedefliyor.
Taner Karamollaoðlu... Perakendeciler onu çok yakýndan tanýyor. O, Türk organize perakende piyasasýnda söz sahibi olmuþ markalarýn doðmasýnda büyük pay sahibi. Bugüne kadar hiç iþ aramamýþ, çünkü önce hep þirketlerden teklif gelmiþ. Þimdi ise uluslararasý perakende devleriyle rekabette zorlanan küçük esnafa destek için kollarý sývadý. Teda Global Yönetim Kurulu Baþkaný Taner Karamollaoðlu, oluþturduðu Verimli Tedarik Sistemi sayesinde bakkal ve küçük marketlerin yüzde 20’leri geçen satýþ ve daðýtým maliyetlerini yüzde 2-3’lere çekmeyi hedefliyor. Sistemi yaklaþýk 10 ay önce pilot olarak uygulamaya baþladýklarýný anlatan Karamollaoðlu “300’ün üzerindeki tedarikçinin 20 binin üzerindeki ürünlerini takibe aldýk. Tamamýný bilgisayarlý lojistik aðýmýza baðladýk. Çalýþanlarýmýz sokak aralarýna en uç noktalarýna kadar sipariþleri teslim ediyor. Bundan sonra sistemimize dahil ettiðimiz ürün gamýný geniþleteceðiz. Sebze meyveyi devreye alacaðýz. Hatta yurt dýþýna satýþ yapacaðýz. 2013’te hizmet verdiðimiz üye sayýsýný 19 bine, ciromuzu 342 milyon TL’ye çýkartmayý hedefliyoruz. Bu sistem olmasaydý bakkal kavramý 10 yýl sonra biterdi” diyen Karamollaoðlu’yla hikayesini, sistemi, hedeflerini ve perakendeyi konuþtuk.
Organize perakende sektöründeki rekabet karþýsýnda ayakta durmakta zorlanan bakkal ve yerel marketleri kurtaracak bir projenin mimarýsýnýz. Sistemi anlatýr mýsýnýz?
Son senelerde geliþen internet aðýný kullanarak, tüm tedarikçi ve satýþ noktalarýný bir araya getiriyoruz. Müþteri adýna toplu alým yaparak Verimli Tedarik Sistemi ile her bir üyenin mal alýmlarýný avantajlý hale getiriyoruz. Kurumsal bir çatý altýnda organize olmayý isteyen perakendecileri de bir araya getireceðiz. Her ilde açacaðýmýz lojistik merkezleri ile yüzde 20’leri geçen satýþ ve daðýtým maliyetlerini yüzde 2-3’lere kadar indirmeyi amaçlýyoruz.
Bu iþ çok geniþ organizasyon gerektiriyor...
Hem üretici hem satýþ noktalarýna katký saðlayacak adýmlar attýk biz. Üreticilerle de konuþtuk. Hangi mallarýn bulunulurluðu isteniyorsa o ürünlerle ilgili bir çeþit stok kredisi saðlýyoruz. Bunu saðlarken tahsilat garantisini de bankalarla yaptýðýmýz mutabakat sonucu saðlamýþ oluyoruz. Bu konuda 12 bankayla entegre olmuþ durumdayýz. Firmalarýn metrekare büyüklüklerine göre bir kart çýkartýyoruz. Cirolarýna göre 30-100 bin lira arasýnda deðiþen limitler açýlýyor. Bu limitler dahilinde hem stok kredilerinden yararlanýyorlar hem de ticaretlerinde masraflarýnda vadeli alým yapabiliyorlar. Üretici için de ürettiðini satmasý stoktan kurtulmasý gibi bir faydasý var. Sipariþe göre üretim... Ayrýca haftalýk kampanlalarý için insert yapmalarýný saðlayacaðýz. Her detayý düþündük ve sistemi oturttuk. Bu projeye baþladýðýmýz 4 yýl oldu. 10 aydýr da uygulama yapýyoruz.
Oluþumla ilgili hedefleriniz neler?
Özel markalarla desteklemek. Ýndirim maðazalarýnda uygulanan sistemin daha geniþ çaplýsýný destek verdiðimiz noktalarda uygulayalým istiyoruz. Tabela birliði sistemini de getireceðiz. Tüketiciye de ulaþacaðýmýz bir sistemi devreye sokacaðýz. Maðazlarýmýzý akýllý kasa sistemi getireceðiz. Binlerce ürünün etiketini yönetmek çok ciddi ve zahmetli bir iþ, bu iþi yapan bir sistemi devreye alacaðýz. Zaman içinde evlere servisi de baþlatacaðýz. 4 yýl içinde tüm ülkeye yayýlmýþ olmayý planlýyoruz. Bu sistem sayesinde bakkallar kurtulacak. Tahminime göre bu sistem olmasaydý 10 yýl sonra küçük giriþimci ortadan kalkardý.
Bugüne kadar böyle bir sistemi oluþturmak kimsenin aklýna gelmedi mi?
Bizim bu sistemimize benzeyen bir takým çalýþmalar yapýldý. Ancak bu çalýþmalar baþarýsýz oldu. Þu ana kadar ülkemizdeki bakkal ve yerel marketler, bu geliþmeden etkilenmemek ve organize olabilmek için birleþme gayretlerine girmiþlerdir. Ancak o dönemlerde tedarik sistemlerindeki verimsizlik, teknolojik altyapý ve iletiþim aðlarýndaki yetersizlik, kooperatifleþme ve yönetimdeki baþarýsýzlýk gibi sebeplerle istenilen sonuçlar alýnamamýþ. Bizim 10 aydýr aktif olduðumuz pilot bölgemiz var Gebze’de. 300’ün üzerindeki tedarikçinin 20 binin üzerindeki ürünlerini takibe aldýk. Tamamýný bilgisayarlý lojistik aðýmýza baðladýk. Sokak aralarýna en uç noktalarýna kadar götürüyorlar.
Kendinizi anlatýr mýsýnýz, perakendeciye destek fikri nereden doðdu?
Emekli olduðum günün akþamý BÝM’den iþbirliði teklifi geldi. Aziz Zapsu 20 yýl sonra Türkiye’ye dönmüþ Almanya’dan. Maðazacýlýk konseptini çok iyi biliyor ama Türkiye’yi tanýmýyor o zamanlar. Markalarla destekledik, hýzlý bir büyüme sonrasý alanýnda lider konuma geldi. Ýki yýl sonra BÝM’den ayrýlarak Ülker Grubu’na geçtim. Kurumsallaþma ve yeni kategorilere geçme döneminde orada çalýþmalarým oldu. Tüketici Grup Baþkaný olarak 8 yýl kadar görev yaptým orada. Satýþ, pazarlama, daðýtým, lojistik, bilgi iþlem derken Ülker, dünya markalarýný satýn alan bir marka haline geldi. 2005 yýlýnda iþ hayatýna bir nokta koyayým derken, perakende sektörü çok hýzlý büyüdüðü bir döneme gelmiþtik. Dönemin perakende devleri bile bu büyümeye ayak uyduramamaya baþladý. Ya devrediyordu ya çekiliyordu. Tam bu sýrada internet altyapýsý çok hýzlý geliþmeye baþladý. Biz bunu kullanarak sektöre nasýl destek olabiliriz fikri oluþtu. Ýyi bir yazýlým yaptýk en son teknolojiyi kullanarak hedefler belirledik. Mikro daðýtým verimli bir sistem kurarak indirim maðazalarýnýn merkezi lojistik sistemlerini kullanarak yapacaktýk. Yüzde 20-25’lerdeki maliyeti yüzde 3-4’lere kadar düþürdük. Bunu toplu büyük alýmlarla yaptýk.
Sistemin iþlemesi için internet alt yapýsýnýn doðru ve eksiksiz çalýþmasý gerekiyor. Bu iþin riski yok mu?
Ýnternette dünya çapýnda bir aksama olursa o zaman çökeriz. Onun dýþýnda bir risk taþýmýyor bizim sistemimiz. Sipariþi aldýðýmýzda tahsilatý yapýyoruz, stok taþýmýyoruz. Üretici sattðý rafa konacaðý ürünü üretiyor. Satýlmýþ ürünü üretmek en düþük maliyetli en verimli operasyondur. Biz bunu yapýyoruz.
Bu mikro daðýtým sisteminin size maliyeti ne oldu? Bu organizasyona dahil olmak isteyenlerin cebinden ne kadar para çýkacak?
5 milyon liralýk bir maliyeti oldu bu yatýrýmýn bize. Sisteme dahil olmak isteyen bakkal için ise eðer tedarik için geliyoýrsa bir maliyeti yok. Kurumsal çatý altýna girmek isterse ilk yýl bir maliyeti yok. Daha sonraki yýllarda yaptýðý ciro üzerinden az bir pay alýyoruz. Tabela, dolap gibi takviyeler için de KOSGEB’in bir desteði var. Ýnsanlarýn gidip de toplu tüketim mallarýný gidip indirik marketlerinden alsýnlar kuyruða girsinler istemiyoruz. Ayný hizmeti biz daha ekonomik hem de kapýsýna götürülmesini vaadediyoruz. Ayrýca perakendecilerin yaþamasý üreticinin de lehine o yüzden o alanda ciddi destek aldýk.
Olasý krizler sizi tedirgin etmiyor mu?
Dünyadaki kriz dibe vurdu. Bizi etkileyebilir belki ama þu an çok pozitif gidiþat. Türkiye’de ekonomide sýkýntý yok ama aðýr sanayideki sýkýntýlarýn çözülmesi lazým. Uluslararasý arena kolay deðil. Ýstikrarlý gdiþat bu sürece katký saðlýyor diye düþünüyorum. Bankalarýn disiplin altýna alýmýþ olmasý çok önemli.
Sýrada internet altyapýsý güçlü geliþmiþ ülkeler var
Sebze meyve sebze iþini devreye almak gibi bir planýmýz var. Böylece esnafýn gece yarýsý hale gidip sabahlara kadar çalýþmasýna gerek kalmayacak. Bunu, bizim kuracaðýmýz sistem yapacak. Yurt dýþýna da hizmet vereceðiz. Ýki yýl sonunda geliþmiþ ülkelerle ilgili baþlayacaðýz. Ýnternet altyapýsýný iyi oturmuþ olan ülkeler bunlar. Geri kalmýþ ülkelere girmek bizim için zor, altyapý oluþursa oralara da gireriz. Teknolojiyi çok iyi kullanýyoruz. Geliþmiþ ülkelerde böyle bir kanal kurulmadýðý için küçük kuruluþlar otadan kayboldu. Geri kalmýþ ülkelerde ise internet altyapýsýnýn olmamasýndan dolayý uygulanamadý. Avrupa’da sadece lojistik hizmeti veren bir þirket var. Bir de Çin de benzer bir oluþum var. Bizim kurduðumuz mikro daðýtým sistemi çok önemli. ekip konusunda çok uzman kiþþilerden oluþuyor. Üreticiler de destek verdiler, geçmiþimiz olduðundan dolayý.
Nereye kadar gideceksiniz?
Bizim iþimiz büyümeyi gerektiriyor. Lojistik merkezi sayýsýnýn 2013 yýlýnda 13’e, 2016 yýlýnda 48 olmasýný planlýyoruz. 2012 yýlý sonuna kadar yaklaþýk 3 bin 500 üyeye hizmet vereceðiz. Bu rakamý, ülke geneline yayarak 2013 yýlýnda 19 bine, 2016 yýlýnda ise 145 bine çýkartmayý hedefliyoruz. Enflasyondan arýndýrýlmýþ rakamlarla 2012 yýlý ciromuzun 23 milyon TL’yi geçmesini bekliyoruz. 2013 yýlý için 342 milyon TL’lik, 2016 yýlý için de 10 milyar TL’lik hedefimiz var.
Eþim diþ doktoru ayýp olmasýn diye üniversiteye gittim
Evlenip iki çocuk sahibi olduðumda master’ýmý tamamladým. Eþim diþçiydi ayýp olmasýn diye üniversiteye kaydoldum. 14 yýl boyunca profesyonel voleybolcu olarak çalýþmýþtým. Ankara Þekerspor’da, Samsun’da oynadým. Çalýþma hayatým boyunca hiç mevkime bakmadan önüme gelen her iþi en iyi þekilde yapmaya çalýþtým, sanýyorum baþarýnýn sýrrý burada. Bugüne kadar hiç iþ aramadým. Buna gerek kalmadý hep karþý taraf erken davrandý.
Ýlk iþim Vita yað tenekelerini toplamaktý
Ýþ hayatýna Unilever’de adým attým. Aslýnda voleybol oyunuyordum. Hep de orada çalýþtým, bildiðimiz hepimizin evinde olan deterjan ve gýda markalarýnýn bebeklik döneminden beri baþýnda oldum. Her kademede çalýþtým. Ýlk iþim mal kabuldeydi.
O zaman Vita yaðlarýnýn tenekelerini toplama görevi benimdi. 1972 yýlýndan söz ediyorum. Zamanla ciddi projelere imza attýk, çok güçlü rakipler çýktý karþýma.
